Γενικά για την αρτηριακή υπέρταση
Συγγραφέας Νικόλαος Βάλβης Γράφτηκε στις ,
Η αρτηριακή υπέρταση είναι η συχνότερη νόσος που παρουσιάζουν οι άνθρωποι των αναπτυγμένων χωρών. Η υπέρταση αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα πρόκλησης στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής και νεφρικής ανεπάρκειας.
Επειδή συνήθως η παρουσία της δεν συνοδεύεται από συμπτώματα, το 30% των υπερτασικών δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από υπέρταση. Λόγω του ότι η θεραπεία είναι εφ’ όρου ζωής, μόνο το 50% των υπερτασικών λαμβάνει συστηματικά αντυπερτασική αγωγή και εξ’ αυτών μόνο το 50% ρυθμίζεται ικανοποιητικά.
Βάση ορισμού ένας ενήλικάς έχει υπέρταση όταν η συστολική αρτηριακή πίεση (δηλαδή η «μεγάλη») είναι μεγαλύτερη ή ίση με 140 mmHg ή η διαστολική (δηλαδή η «μικρή») μεγαλύτερη ή ίση με 90 mmHg
Ταξινόμηση αρτηριακής υπέρτασης
| Ταξινόμηση | Συστολική ΑΠ | Διαστολική ΑΠ |
| Κανονική | < 130 και | < 85 |
| Υψηλή κανονική | 130 – 139 ή | 85 – 89 |
| Υπέρταση σταδίου 1 | 140 – 159 ή | 90 – 99 |
| Υπέρταση σταδίου 2 | 160 – 179 ή | 100 – 109 |
| Υπέρταση σταδίου 3 | ≥ 180 ή | ≥ 110 |
ΑΠ = Αρτηριακή πίεση σε mmHg
Στα παιδιά και τις εγκύους η κανονική πίεση είναι λίγο λιγότερη.
Για την διάγνωση της υπέρτασης δεν αρκεί μία μόνο μέτρηση, αλλά η ανεύρεση παθολογικά υψηλών τιμών σε τουλάχιστον τρεις διαφορετικές ημέρες.
Η συχνότητα της υπέρτασης αυξάνεται με την ηλικία. Στο 90% των περιπτώσεων η υπέρταση είναι ιδιοπαθής (δηλαδή δεν ανευρίσκεται κάποιο αίτιο). Σε αυτή την περίπτωση θεωρείται ότι πολλαπλοί γενετικοί παράγοντες μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο. Υπάρχουν όμως και περιβαλλοντικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της υπέρτασης όπως η παχυσαρκία, η κατάχρηση οινοπνεύματος, η καθιστική ζωή και η αυξημένη διαιτητική πρόσληψη άλατος.
Στο 10% των υπερτασικών ασθενών υπάρχει μια συγκεκριμένη διαταραχή η οποία προκαλεί της αύξηση της πίεσης, η οποία ενδεχομένως δύναται να είναι ανατάξιμή με κατάλληλη θεραπεία. Όταν η υπέρταση εμφανίζεται από νεαρή ηλικία (κάτω από την ηλικία των 40 ετών) ή όταν δεν ρυθμίζεται ικανοποιητικά με την σύγχρονη λήψη τριών διαφορετικών αντυπερτασικών φαρμάκων ή όταν υπάρχουν ηλεκτρολυτικές διαταραχές ή διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας τότε ο γιατρός σας οφείλει να διερευνήσει το ενδεχόμενο παρουσίας δευτεροπαθούς υπέρτασης.
Αίτια δευτεροπαθούς υπέρτασης
| Νεφρικά |
Παρεγχυματικές παθήσεις των νεφρών (σπειραματονεφρίτιδα, πολυκυστική νόσος, διαβητική νεφροπάθεια) Παθήσεις των νεφρικών αγγείων (στένωση της νεφρικής αρτηρίας, ινομυώδης δυσπλασία, αγγειίτιδα) |
| Ενδοκρινικά |
Ύπο – Ύπερθυρεοειδισμός Ύπερπαραθυρεοειδισμός Υπερλειτουργία του φλοιού ή του μυελού των επινεφριδίων (σύνδρομο Cushing, πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός, φαιοχρωμοκύττωμα) Εξωγενείς ορμόνες (αντισυλληπτικά, κορτικοστεροειδή) |
| Νευρολογικές διαταραχές | Όγκοι του εγκεφάλου, Απνοια του ύπνου. |
| Υπερένταση (stress) | Πόνος, Άγχος |
| Τοξικά / Φαρμακευτικά | Χρήση οινοπνεύματος και ναρκωτικών, ΜΣΑΦ |
| Διάφορα | Καρκινοειδές σύνδρομο |
ΜΣΑΦ = Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
Ορισμένα στοιχεία του ιστορικού μπορεί να υποδεικνύουν την παρουσία δευτεροπαθούς υπέρτασης. Αυτά είναι:
- Η εμφάνιση υπέρτασης σε νεαρή ηλικία (<30 ετών).
- Η αδυναμία ρύθμισης της πίεσης παρά τη λήψη 3 ή και περισσοτέρων διαφορετικών αντυπερτασικών φαρμάκων.
- Η αιφνίδια αύξηση της πίεσης σε έναν ασθενή που μέχρι πρόσφατα παρουσίαζε καλή ρύθμιση με τη λαμβάνουσα αγωγή.
Νικόλαος Βάλβης ,
Ενδοκρινολόγος Διαβητολόγος
