Νόσος Πάρκινσον
Συγγραφέας Δημήτριος Ν. Διαμαντάς Γράφτηκε στις ,
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΑΣΘΕΝΗΣ,ΤΙ ΕΙΝΑΙ, ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ!
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια συχνή (1 στους 50 άνω των 60 ετών παρουσιάζει συμπτώματα της νόσου), αργά προοδευτική, νευρολογική πά-θηση που οφείλεται στην καταστροφή συγκεκριμένων νευρικών κυττάρων, τα οποία παράγουν μια χημική ουσία την ντοπαμίνη.
Η χημική αυτή ουσία είναι απαραίτητη σε άλλα κύτταρα του εγκεφάλου τα οποία ρυθμίζουν την κίνηση του σώματος.
Η έλλειψη λοιπόν της ντοπαμίνης οδηγεί σε διαταραχή της ομαλής λειτουργίας της κίνησης.
Η αιτία της καταστροφής των κυττάρων που παράγουν την ντοπαμίνη είναι άγνωστη.
Έχουν ενοχοποιηθεί γενετικοί παράγοντες, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για το 15% περίπου των περιπτώσεων νόσου Πάρκινσον, ειδικά για εκείνες με έναρξη σε νεαρά σχετικά ηλικία.
Έχουν επίσης ενοχοποιηθεί περιβαλλοντικοί παράγοντες, τοξίνες δηλαδή και φάρμακα, χωρίς όμως σαφείς αποδείξεις πλην ελαχίστων περιπτώσεων, ενώ και προϊόντα του μεταβολισμού του σώματος ίσως να δρουν τοξικά, κάτι που καλείται οξειδωτικό στρες.
Τελικά φαίνεται πως πρόκειται για την επίδραση διαφόρων παραγόντων, εξωγενών και ενδογενών σε άτομα με κάποια γενετική προδιάθεση.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα κύρια συμπτώματα της νόσου, πάνω στα οποία βασίζεται και η διάγνωση, είναι τα εξής:
ΤΡΟΜΟΣ των άκρων. Αρχικά μονόπλευρα, καθώς προχωρά η νόσος και στις δύο πλευρές του σώματος εμφανίζεται τρόμος που είναι πιο έντονος όταν τα άκρα δεν κινούνται και κατά την διάρκεια ψυχικής έντασης, ενώ υποχωρεί κατά την κίνηση.
ΒΡΑΔΥΚΙΝΗΣΙΑ. Επιβραδύνονται η έναρξη της κίνησης, η ροή και ο ρυθμός της και τελικά η ολοκλήρωση της.
ΔΥΣΚΑΜΨΙΑ. Πρόκειται για μια παρατεταμένη σύσπαση των μυών, η οποία οδηγεί σε πόνο τους μυς και τις αρθρώσεις.
ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ. Οφείλεται στην απώλεια των αντανακλαστικών της στάσης, τα οποία επιτρέπουν την διατήρηση της ισορροπίας κατά την απότομη αλλαγή της θέσης του σώματος.
Όλα αυτά τα συμπτώματα, ανάλογα με τη βαρύτητα, οδηγούν τον ασθενή στο να δυσκολεύεται σε πολλές από τις καθημερινές του δραστηριότητες όπως το πλύσιμο, το ντύσιμο, η προετοιμα-σία και η λήψη του φαγητού. Το βάδισμα γίνεται αργό με μικρά βήματα, η φωνή γίνεται πιο σιγανή και η γραφή μικρότερη. Η έκφραση του προσώπου αλλάζει και αυτή, ενώ συχνά εμφανίζονται πόνοι στα άκρα.
Ιδιαίτερα επικίνδυνο και κυρίως για τους ηλικιωμένους ανθρώπους είναι οι πτώσεις στο έδαφος.
Πλην αυτών συχνή είναι και η συνύπαρξη διαταραχών της μνήμης και της διάθεσης.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση γίνεται με τη βοήθεια της εξέτασης από το νευρολόγο, καθώς και με ειδικά τεστ, ενώ απαραίτητος είναι και ο πλήρης εργαστηριακός έλεγχος προκειμένου να αποκλειστούν νόσοι που μπορεί να μοιάζουν με τη νόσο του Πάρκινσον, αντιμετωπίζονται όμως με διαφορετικό τρόπο.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Αν και δεν υπάρχει έως σήμερα θεραπεία που να αντιμετωπίζει αιτιολογικά τη νόσο, εντούτοις υπάρχουν αρκετές θεραπείες που ελέγχουν ή που ανακουφίζουν τα συμπτώματα και βελτιώνουν έτσι την ποιότητα ζωής.
Η ανακάλυψη της ντοπαμίνης το 1960, της ουσίας δηλαδή που λείπει από τον εγκέφαλο στη νόσο του Πάρκινσον, προσέφερε τη δυνατότητα να υποκαταστήσουμε το έλλειμμα αυτό.
Το πρόβλημα που ανέκυψε είναι ότι με την πρόοδο της νόσου φτάνουμε κάποια στιγμή να μην γνωρίζουμε την ακριβή ποσότητα που πρέπει να υποκαταστήσουμε, με αποτέλεσμα είτε να δίνουμε περισσότερο φάρμακο, κάτι που σημαίνει περισσότερες παρενέρ-γειες, είτε λιγότερο, που σημαίνει κακό έλεγχο των συμπτωμάτων.
Αργότερα ανακαλύφθηκαν και άλλες θεραπείες όπως οι λεγόμενοι “αγωνιστές της ντοπαμίνης”, ουσίες δηλαδή που δρουν όπως η ντοπαμίνη, χωρίς να έχουν το πρόβλημα της ακριβούς δοσολογίας, με περιορισμένο όμως χρονικό ορίζοντα δράσης, καθώς και ουσίες που δρουν στο μεταβολισμό και που χορηγούμενες μαζί με την ντοπαμίνη αυξάνουν τη δράση της μειώνοντας τις ανεπιθύμητες ενέργειες.
Άλλες εναλλακτικές μορφές θεραπείας, όπως η φυσιοθεραπεία και οι βιταμίνες θεωρούνται υποβοηθητικές των φαρμάκων, ενώ για τις πολύ βαριές περιπτώσεις μπορεί να σκεφθεί κανείς και τη χειρουργική επέμβαση.
Γενικά πάντως η θεραπεία είναι εξατομικευμένη ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενή και θα πρέπει να εφαρμόζεται από εξειδικευμένο νευρολόγο.
