Γυναικομαστία
Συγγραφέας Νικόλαος Κατσιάκης Γράφτηκε στις ,
Η γυναικομαστία είναι μια καλοήθης υπερανάπτυξη του αντρικού μαστού και οφείλεται σε αλλαγή της σχέσης των οιστρογόνων με τα ανδρογόνα (τεστοστερόνη). Αν και η κυρίαρχη ορμόνη του φύλου στους άντρες είναι η τεστοστερόνη, μικρές ποσότητες οιστρογόνων (κατεξοχήν γυναικεία ορμόνη του φύλου) παράγονται και όταν αυτές οι ποσότητες αυξηθούν για κάποιο λόγο ή αν η ποσότητα της τεστοστερόνης μειωθεί, τότε προκύπτει η γυναικομαστία. Οι μαστοί του άντρα φαίνονται πρησμένοι, ενώ μπορεί το πρόβλημα να αφορά και μόνο τον ένα μαστό.
Κατανομή της γυναικομαστίας ανάλογα με την ηλικία
Η γυναικομαστία μπορεί να συμβεί στα ακόλουθα στάδια της ζωής:
- Αμέσως μετά τη γέννηση και οφείλεται σε οιστρογόνα της μητέρας που κυκλοφορούν στο νεογνό. Συνήθως υποχωρεί στο εξάμηνο από τη γέννηση
- Στην εφηβεία και οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν αυτήν την περίοδο. Συνήθως περιορίζεται σε λίγα χρόνια (2 χρόνια). Σπανιότερα θα πρέπει να αναζητηθούν άλλα αίτια, πχ λήψη φαρμάκων ή αλκοόλ
- Σε γυναικομαστία της ενήλικης ζωής και μπορεί να οφείλεται σε πτώση των επιπέδων της τεστοστερόνης (συνήθως μετά την ηλικία των 60 ετών), φάρμακα, αλκοόλ κα.
Αίτια
- Φυσιολογική γήρανση – πτώση των επιπέδων της τεστοστερόνης
- Λήψη φαρμάκων (το συνηθέστερο αίτιο): κορτικοστεροειδή, αντιεπιληπτικά, φάρμακα για τη μείωση της γαστρικής οξύτητας, καρδιολογικά φάρμακα, αντιαρρυθμικά, αντιανδρογόνα (για θεραπεία του καρκίνου του προστάτη), αντικαταθλιπτικά. Προσοχή: δεν σταματάμε ποτέ τα φάρμακά μας χωρίς τη συμβουλή του γιατρού μας
- Καρκίνος πχ όγκοι των όρχεων που παράγουν ορμόνες, όγκοι των επινεφριδίων ή της υπόφυσης
- Κίρρωση του ήπατος
- Υπερθυρεοειδισμός
- Υπογοναδισμός (μειωμένη λειτουργία των όρχεων) Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, αιμοκάθαρση.
- Κατάχρηση αλκοόλ, λήψη ναρκωτικών
- Υποσιτισμός
- Λήψη αναβολικών ουσιών (στεροειδή ή ανδρογόνα)
Συμπτώματα
Συνήθως ο άντρας ή το νεαρό αγόρι παρατηρεί μια αύξηση του μεγέθους του στήθους του ενώ μπορεί να ψηλαφά ένα ογκίδιο, μαλακό και ελαστικό αμέσως πίσω από την θηλή. Μπορεί να συνυπάρχει ήπια ευαισθησία ή και πόνος. Συχνά η ψυχολογική επιβάρυνση και το αίσθημα ντροπής, των νέων ιδίως αγοριών, είναι μεγάλο και πολλές φορές αρνούναι να αποκαλύψουν τον λόγο για αυτήν την συναισθηματική τους αλλαγή.
Διάγνωση
Συνήθως από το ιστορικό και την κλινική εξέταση η διάγνωση είναι προφανής. Ένας πλήρης αιματολογικός έλεγχος κρίνεται απαραίτητος, ενώ η διάγνωση επιβεβαιώνεται με τη μαστογραφία και τον υπέρηχο.
Από το ιστορικό κρίνεται απαραίτητο να ερωτηθεί ο ασθενής για το οικογενειακό του ιστορικό και ιδιαίτερα για ύπαρξη καρκίνου του μαστού σε άντρα συγγενή. Προσοχή, σκοπός δεν ειναι να επιβεβαιώσουμε τη γυναικομαστία μόνο, αλλά και να αποκλείσουμε τον αντρικό καρκίνο μαστού ως αίτιο της διόγκωσης του μαστού.
Θεραπεία
Η γυναικομαστία στα νεογνά και την εφηβεία συνήθως αυτοπεριορίζεται και δεν απαιτεί κάποια παρέμβαση.
Στις υπόλοιπες περιπτώσεις αναζητούμε το αίτιο (πχ φάρμακο, λήψη αλκοόλ, ιατρικό πρόβλημα κτλ) και η άρση του αιτίου – αν είναι δυνατό να γίνει – οδηγεί και στην άρση της γυναικομαστίας.
Η χειρουργική επέμβαση (υποδόρια μαστεκτομή με διατήρηση του συμπλέγματος θηλής – θηλαίας άλω) μπορεί να εφαρμοστεί αν αποτύχει η συντηρητική θεραπεία ή στην περίπτωση της εφηβικής γυναικομαστίας, αν το πρόβλημα δεν υποχωρήσει μετά από τουλάχιστον 2 χρόνια, αν προκαλεί έντονα συμπτώματα (πόνο) ή αν προκαλεί σημαντική ψυχολογική επιβάρυνση (συνήθως περιμένουμε να ολοκληρωθεί η εφηβεία και χειρουργούμε περίπου στα 20 έτη).
