Κήλη Μεσοσπονδυλίου Δίσκου (ΚΜΔ)
Συγγραφέας Κωνσταντία Στοφόρου Γράφτηκε στις ,
Τι είναι ο μεσοσπονδύλιος δίσκος;
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος είναι το υλικό που βρίσκεται ανάμεσα στα σπονδυλικά σώματα και αποτελείται από τον πηκτοειδή πυρήνα και τον περιβάλλοντα ινώδη δακτύλιο. Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος λειτουργεί σαν ένας δυναμικός αποσβεστήρας κραδασμών της σπονδυλικής στήλης –“αμορτισέρ”.
Κήλη Μεσοσπονδυλίου Δίσκου
Η Κήλη Μεσοσπονδυλίου Δίσκου (ΚΜΔ) είναι μια συχνότατη νόσος της σπονδυλικής στήλης, οφειλόμενη σε βλάβη του μεσοσπονδυλίου δίσκου και η οποία μπορεί, ανάλογα με την εντόπισή της στην σπονδυλική στήλη, να προκαλεί :
- Οσφυαλγία (πόνο στη μέση )και Ισχιαλγία (πόνο στα κάτω άκρα) αν εντοπίζεται στην οσφυική μοίρα της σπονδυλικής στήλης,
- Αυχεναλγία (πόνο στον αυχένα) με ή χωρίς ριζαλγία/ριζοπάθεια (πόνο ή αιμωδίες ή πάρεση) στα άνω άκρα, αν εντοπίζεται στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης, ή σε χρόνιες περιπτώσεις μυελοπάθεια και ευρήματα από τις μακρές οδούς με αστάθεια, διαταραχές της βάδισης ή της ισορροπίας, μυϊκή ατροφία και αδυναμία.
- Θωρακαλγία (πόνο στον θώρακα, αίσθημα καύσου και αιμωδίες των κάτω άκρων ή του θωρακοκοιλιακού τοιχώματος με ή χωρίς νευρολογικές διαταραχές-μυελοπάθεια (δυσχέρεια βάδισης, υπαισθησία, διαταραχές στην ούρηση ή την αφόδευση, σπαστικότητα, κ.α.), αν εντοπίζεται στην θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης.
Μερικά στοιχεία ορολογίας
- Οσφυαλγία: (από το οσφύς + άλγος) είναι σύμπτωμα που αφορά κάθε πόνο στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (στη μέση), ανεξάρτητα από την αιτία που τον προκαλεί.
- Λουμπάγκο: Η λέξη lumbago είναι γαλλική και σημαίνει «οσφυαλγία», αλλά εισήχθη και στα Αγγλικά και στα Ελληνικά. Η οσφυαλγία λοιπόν (ή λουμπάγκο), δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπτωμα μίας υπάρχουσας ασθένειας.
- Ισχιαλγία: Η ισχιαλγία ή ισχιάδα ή σύνδρομο οσφυοϊεράς αποτελεί ένα σύνολο συμπτωμάτων που αφορά πόνο κατά μήκος του ισχιακού νεύρου, με συνοδές αισθητικές διαταραχές.
Η ισχιαλγία μπορεί να ακολουθεί μιά μεγάλη διαδρομή, από τη μέση, στον γλουτό, στον μηρό, στο γόνατο, στη γάμπα και μερικές φορές μέχρι τον αστράγαλοκαι τα δάκτυλα του ποδιού, σπάνια δε στο περίνεο και στα γεννητικά όργανα.
Ανάλογα με το ποια ρίζα του ισχιακού πλέγματος είναι ερεθισμένη, είναι διαφορετικά και τα συμπτώματα .
Η ισχιαλγία συνυπάρχει κατά κανόνα με την οσφυαλγία, αλλά όχι πάντα, και έχει χαρακτηριστικά πόνου που ενδέχεται να αλλάζει θέση, με ή χωρίς αίσθημα «καψίματος», ή αίσθημα «ψυχρού» στο πόδι, με «μουδιάσματα» ή «βελονιάσματα» στο δέρμα του μηρού, της γάμπας και του ποδιού. - Δισκοπάθεια: Με αυτόν τον όρο εννοούμε τη «νόσο του εκφυλισμένου δίσκου», σε όλες τις μορφές και τα στάδια αυτής.Στον όρο αυτό δεν περιλαμβάνονται οι βλάβες του μεσοσπονδυλίου δίσκου που προκαλούνται είτε από μικρόβια, οπότε έχουμε τις σπονδυλοδισκίτιδες, είτε από νεοπλασίες (όγκους) της περιοχής της σπονδυλικής στήλης.
Κήλη Μεσοσπονδυλίου Δίσκου – Αιτιολογία
Η αιτία για την δημιουργία μιας δισκοκήλης είναι η εκφύλιση του δίσκου πού σχεδόν πάντα προηγείται.
Ο πηκτοειδής πυρήνας χάνει την υδροφιλική του ιδιότητα, και παύει να λειτουργεί ως «αμορτισέρ».
Ταυτόχρονα, ο ινώδης δακτύλιος χάνει σταδιακά την ελαστικότητά του και εμφανίζει ρωγμές, ιδίως στο πλάγιο και οπίσθιο τμήμα του, πoυ έχει μικρότερο πάχος. Επί πλέον σ’ αυτό συντελεί και η κατασκευή του Οπίσθιου Επιμήκους Συνδέσμου (ΟΕΣ), ο οποίος στο κέντρο είναι ισχυρότατος ενώ στα πλάγια λεπτός.
Παλαιότερα απέδιδαν την κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου σε τραυματικά αίτια. Σήμερα η πάθηση ανήκει στα εκφυλιστικά νοσήματα, αλλά παρ’ όλα αυτά, υφίσταται και ο όρος “Τραυματική Δισκοκήλη”, εφ’οσον έχει προηγηθεί σαφώς κάποιος σχετικός τραυματισμός.
Σε γενικές γραμμές όμως, η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, φαίνεται να οφείλεται σε πολλαπλά αίτια όπως είναι:
- η κληρονομική προδιάθεση,
- η γονιδιακή προδιάθεση
- η ηλικία,
- η χρόνια καταπόνηση με άρσεις βαρών
- η χρόνια ορθοστασία,
- η χρόνια σκυφτή εργασία
- οι τραυματισμοί
- η διαφορετική κατασκευή και κινητικότητα (Biomechanics) σπονδύλων και δίσκων
- το κάπνισμα, λόγω αγγειοσύσπασης των αγγείων του δίσκου
Με βάση την απεικόνιση στην Μαγνητική Τομογραφία για την ταξινόμηση των σταδίων μιας δισκοκήλης, έχουμε τα ακόλουθα στάδια:
- Στάδιο Ι: Προβολή (Disc Protrusion, Bulging),
- Στάδιο ΙΙ: Πρόπτωση Disc Prolapse, Prolapsed disc, ή Slipped disc)
- ΣτάδιοΙΙΙ: Εκβολή ( Disc Extrusion, Extruded disc).
- ΣτάδιοIV: Εκβολήμεκατάδυσηήανάδυση (Descendent Disc, Resurgent Disc)
- Στάδιο V: Αποπεπλατυσμένος δίσκος -Εκφυλισμένος Μαύρος δίσκος (Narrowed disc, Black Disc)
- Στάδιο VI: Πλήρης εκφύλιση-εξαφάνιση (Totaly Degenerated Disc)
Συχνότητα και Εντόπιση
Όπως έχει παρατηρηθεί στατιστικά, η συχνότητα κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου δεν είναι η ίδια σε όλες τις περιοχές της σπονδυλικής στήλης.
Η πλειονότητα των περιπτώσεων απαντώνται στην στην οσφυϊκή μοίρα (95% σε Ο4-Ο5 ή Ο5-Ι1).
Η δεύτερη πιο συχνή εντόπιση είναι η αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης Α5-Α6, Α6-Α7.
Κήλη στην θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης απαντάται μόνο στο 0.25% – 0.75% του συνόλου.
Ειδικά στην οσφυϊκή μοίρα, η μεγαλύτερη αναλογία κήλης δίσκου εκδηλώνεται στον:
- Ο4-Ο5 δίσκο (ποσοστό 60%)
- Ο5-Ι1 (30%) και μετά ακολουθούν και
- υπόλοιποι δίσκοι 10%.
Διαγνωστική Προσέγγιση
Οι εξετάσεις που χρησιμοποιούνται στην εκτίμηση μίας δισκοκήλης είναι:
- Απλές ακτινογραφίες
- Αξονική τομογραφία
- Μαγνητική τομογραφία
- Ηλεκτρομυογραφημα
Κήλη Μεσοσπονδυλίου Δίσκου – Θεραπεία
Συντηρητική Αγωγή
Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη και φυσιοθεραπεία. Μετά το πέρας της οξείας φάσης, ασκήσεις που ενδυναμώνουν τους κοιλιακούς και ραχιαίους μυς και βελτιώνουν τη γενική κατάσταση των ασθενών αποτελούν θεμελιώδη λίθο της συντηρητικής θεραπείας.
Χειρουργική Παρέμβαση
Σήμερα, με την υψηλή διαδεσιμότητα σε παρακλινικό έλεγχο, τα ποσοστά ασυμπτωματικών κηλών μεσοσπονδυλίου δίσκου είναι ιδιαίτερα αυξημένα, οπότε είναι επιβεβλημένο να υπάρχει υψηλή συσχέτιση ανάμεσα στην κλινική συμπτωματολογία, τη νευρολογική σημειολογία και τα απεικονιστικά ευρήματα για να τεθεί η ένδειξη χειρουργείου.
Απόλυτες ενδείξεις χειρουργικής θεραπείας είναι:
- η παρουσία επιδεινούμενου νευρολογικού ελλείμματος,
- ιππουριδικής συνδρομής ή
- παραπάρεσης
Σχετική ένδειξη αποτελεί ο επίμονος πόνος με ή χωρίς ήπιες αισθητικοκινητικές διαταραχές πέραν των τριών μηνών και μετά εξάντλησης όλων των συντηητικών μεθόδων αντιμετώπισης.
Οι χειρουργικές τεχνικές που εφαρμόζονται είναι η μικροδισκεκτομή, η ενδοσκοπική δισκεκτομή, και η διαδερμική δισκεκτομή/ δισκοπλαστική.
