Υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex καρδιάς)
Συγγραφέας Ιωάννης Τζανογιώργης Γράφτηκε στις ,
Τί είναι το υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex καρδιάς);
Το υπερηχογράφημα καρδιάς ή όπως συνήθως αποκαλείται triplex καρδιάς, αποτελεί μια απεικονιστική εξέταση που με τη χρήση υπερήχων παράγει εικόνες της καρδιάς.
Αυτή η συχνά χρησιμοποιούμενη εξέταση, επιτρέπει στον καρδιολόγο να εκτιμήσει την ανατομία και τη λειτουργία της καρδιάς, βοηθώντας στην ανάδειξη πιθανών καρδιολογικών προβλημάτων.
Γιατί είναι χρήσιμο το triplex καρδιάς;
Το triplex καρδιάς είναι μια εξέταση εύκολα προσβάσιμη που μπορεί να δώσει πολλές πληροφορίες όταν υπάρχει υποψία καρδιολογικών προβλημάτων.
Η εξέταση θα βοηθήσει τον γιατρό να διαπιστώσει:
- Τις διαστάσεις της καρδιάς και των κοιλοτήτων της, το πάχος των τοιχωμάτων της και την κινητικότητα τους.
- Την συσταλτική δύναμη της καρδιάς, που εκφράζεται με το κλάσμα εξωθήσεως αλλά και τη δυνατότητα της καρδιάς να διαστέλλεται με φυσιολογικό τρόπο
- Την λειτουργικότητα των καρδιακών βαλβίδων και την ύπαρξη ανεπαρκειών ή στενώσεων αυτών
- Την ύπαρξη προβλημάτων του περικαρδίου (της μεμβράνης που καλύπτει την καρδιά)
- Την παρουσία θρόμβων εντός των καρδιακών κοιλοτήτων
- Τον αποκλεισμό πιθανών λοιμώξεων των καρδιακών δομών ή της παρουσίας όγκων
- Τις διαστάσεις και πιθανά προβλήματα των μεγάλων αγγείων που μεταφέρουν αίμα από και προς την καρδιά.
- Την παρουσία παθολογικών επικοινωνιών ανάμεσα στις καρδιακές κοιλότητες
Υπάρχουν διάφορα είδη triplex καρδιάς;
Ανάλογα με τις πληροφορίες που θέλει να λάβει ο γιατρός σας μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε:
- Διαθωρακικό υπερηχογράφημα (triplex καρδιάς)
Πρόκειται για την κλασσική τεχνική κατά την οποία οι εικόνες λαμβάνονται με τη χρήση μιας συσκευής, που ονομάζεται ηχοβολέας. Αυτή η συσκευή εφαρμόζεται στο θωρακικό τοίχωμα και οι εικόνες που λαμβάνονται προβάλλονται σε μια οθόνη υπολογιστή. Το διαθωρακικό υπερηχογράφημα είναι χρήσιμο για την ανάδειξη των περισσοτέρων καρδιακών προβλημάτων που ήδη αναφέρθηκαν
- Διοισοφάγειο υπερηχογράφημα
Στις περιπτώσεις εκείνες που είναι δύσκολη η λήψη ικανοποιητικών εικόνων της καρδιάς με τη χρήση του διαθωρακικού υπερηχογραφήματος (triplex καρδιάς), μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε διοισοφάγειο υπερηχογράφημα. Μπορεί επίσης αυτό να είναι απαραίτητο όταν είναι αναγκαία η λεπτομερέστερη απεικόνιση και εκτίμηση των καρδιακών βαλβίδων και των καρδιακών κοιλοτήτων. Η διαδικασία είναι παρόμοια με αυτή της γαστροσκόπησης.
- Stress Echo
Σε κάποιες καταστάσεις, ιδίως σε εκείνες, που εμπλέκονται παθήσεις των στεφανιαίων αγγείων (και ειδικότερα στεφανιαία νόσος) είναι πιθανό να εμφανιστούν συμπτώματα μόνο κατά τη διάρκεια φυσικής δραστηριότητας. Με το stress echo λαμβάνονται εικόνες της καρδιάς πριν και κατά τη διάρκεια της έγχυσης κάποιας φαρμακευτικής ουσίας που προκαλεί αύξηση της συσταλτικότητας της. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η ανάδειξη ισχαιμίας του καρδιακού μυός.
- Exercise Echo
Αντίστοιχη με το stress echo είναι η ένδειξη του exercise echo. Βασική ένδειξη της εξέτασης είναι η ανάδειξη ισχαιμίας του μυοκαρδίου. Σε αυτή την περίπτωση λαμβάνονται εικόνες της καρδιάς πριν και μετά από κόπωση σε διάδρομο ή σε ποδήλατο.
Υπάρχουν κίνδυνοι κατά τη διάρκεια της διενέργειας triplex καρδιάς;
- Δεν υπάρχουν κίνδυνοι κατά τη διενέργεια του διαθωρακικού υπερηχογραφήματος (triplex καρδιάς).
- Μετά τη διενέργεια του διοισοφάγειου υπερηχογραφήματος μπορεί να νιώσετε μια ενόχληση στο λαιμό για κάποιες ώρες.Κατά τη διάρκεια της εξέτασης υπάρχει συνεχής παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης και της οξυγόνωσης, ενώ υπάρχει πάντα η δυνατότητα άμεσης φαρμακευτικής παρέμβασης, εάν προκύψει κάποια πιθανή επιπλοκή.
- Στο stress echo υπάρχει ο κίνδυνος εμφάνισης αρρυθμιών ή σπανιότερα σοβαρότερων καρδιακών επιπλοκών.
- Παρόμοιες επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν και κατά τη διάρκεια της διενέργειας exercise echo.
Ποια είναι η διαδικασία της εξέτασης;
- Δεν είναι απαραίτητη κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία για την διενέργεια του διαθωρακικού υπερηχογραφήματος (triplex καρδιάς). Θα πρέπει να είστε ξαπλωμένος σε αριστερή πλάγια θέση για την καλύτερη λήψη των εικόνων της καρδιάς, ενώ στην πλάτη τοποθετούνται αυτοκόλλητα ηλεκτρόδια για την συνεχή παρακολούθηση του ρυθμού στη διάρκεια της εξέτασης.
- Εάν είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθεί διοισοφάγειο υπερηχογράφημα θα σας ζητηθεί να μην έχετε φάει και να μην έχετε πιει νερό για 3 ώρες προ της εξέτασης. Θα χορηγηθεί τοπικά στο φάρυγγα αναισθητικό για την ευκολότερη διέλευση του ηχοβολέα. Επίσης υπάρχει πιθανότητα να χορηγηθεί ένα ήπιο ηρεμιστικό για την χαλάρωση του εξεταζόμενου και την ευκολότερη διενέργεια της εξέτασης.
- Στο stress echo η αύξηση της συσπαστικότητας και της καρδιακής συχνότητας επιτυγχάνεται με τη χορήγηση φαρμάκου. Πριν την εξέταση θα σας τοποθετηθεί φλέβα για την έγχυση του φαρμάκου που θα προκαλέσει την ταχυκαρδία. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης μπορεί να νοιώσετε την καρδιά να χτυπά γρήγορα και πιο δυνατά, αίσθημα που είναι αναμενόμενο. Μετά την εξέταση θα χρειαστεί να παραμείνετε για κάποιο χρονικό διάστημα, μέχρι να σιγουρευτεί ο ιατρός σας πως όλα είναι καλά.
- Στο Exercise Echo ο εξεταζόμενος αρχικά υποβάλλεται σε απλή διαθωρακική μελέτη (triplex καρδιάς). Στη συνέχεια θα υποβληθείτε σε δοκιμασία κόπωσης είτε σε διάδρομο ή σε ποδήλατο, υπό συνεχή ηλεκτροκαρδιογραφική παρακολούθηση. Στο μέγιστο της κόπωσης θα σας ζητηθεί να επιστρέψετε στο εξεταστικό κρεβάτι και να ξαπλώσετε σε αριστερή πλάγια θέση. Ο ιατρός σας θα προσπαθήσει μέσα στα πρώτα δύο λεπτά να καταγράψει την λειτουργία της καρδιάς σας στην κόπωση. Με αυτό τον τρόπο θα λάβει χρήσιμες πληροφορίες για πιθανή ισχαιμία ή άλλες διαταραχές όπως για παράδειγμα βαλβιδοπάθειες.
Μετά την εξέταση;
Ανάλογα με τα ευρήματα, θα αποφασιστεί και ο κατάλληλος έλεγχος που ενδεχομένως πρέπει να ακολουθήσει. Πολλές φορές δεν είναι αναγκαία κάποια περαιτέρω εξέταση. Ενώ σε αρκετές περιπτώσεις είναι δυνατόν να σας ζητηθεί η επανάληψη του triplex καρδιάς μετά από κάποιο διάστημα. Αυτό θα καθοριστεί και πάλι από τα ευρήματα και την σοβαρότητα αυτών.
Ποια είναι τα αποτελέσματα της εξέτασης;
Το υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex καρδιάς) μπορεί να παράσχει στο ιατρό σας πολλές και χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της καρδιάς σας. Συγκεκριμένα:
Διαστάσεις της καρδιάς: Το triplex καρδιάς μπορεί να εκτιμήσει τις διαστάσεις της καρδιάς, το πάχος των καρδιακών τοιχωμάτων και το μέγεθος των καρδιακών κοιλοτήτων. Πολλές παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος, όπως βαλβιδοπάθειες, αρτηριακή υπέρταση, στεφανιαία νόσος, μυοκαρδιοπάθειες. Το triplex καρδιάς μπορεί να βοηθήσει τόσο στην αρχική εκτίμηση της παθολογικής κατάστασης όσο και στην παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών παρεμβάσεων.
Λειτουργικότητα της καρδιάς: Το triplex καρδιάς μπορεί να εκτιμήσει τη δύναμη με την οποία η καρδιά εξωθεί το αίμα στην περιφέρεια. Αυτό μπορεί να μετρηθεί με διάφορες μεθόδους, με πιο διαδεδομένη τη μέτρηση του κλάσματος εξωθήσεως. Επίσης μπορεί να εκτιμηθεί εάν τα τοιχώματα της καρδιάς λειτουργούν με φυσιολογικό τρόπο ή αν υποκινούνται.
Βαλβιδοπάθειες: Εξίσου σημαντικές πληροφορίες είναι αυτές που αφορούν την λειτουργικότητα των βαλβίδων, επιβεβαιώνοντας ή αποκλείοντας την παρουσία στενώσεων ή ανεπαρκειών αυτών.
Καρδιακές ανωμαλίες: Επίσης με το triplex καρδιάς μπορεί να εκτιμηθούν διάφορες καρδιακές ανωμαλίες στα τοιχώματα, τις βαλβίδες, διάφορες παθολογικές επικοινωνίες μεταξύ των καρδιακών κοιλοτήτων καθώς και άλλες σύμπλοκες βλάβες που υπάρχουν από τη γέννηση.
Ιωάννης Τζανογιώργης,
Καρδιολόγος, Αθήνα
