Τι είναι το λεμφοίδημα;
Συγγραφέας Παναγιώτης Λάτσιος Γράφτηκε στις ,
Λεμφοίδημα είναι το οίδημα (πρήξιμο) ενός μέρους του σώματος, πιο συχνά ενός μέλους που προκαλείται από τη μη φυσιολογική συσσώρευση λεμφικού υγρού. Μπορεί επίσης να συμβεί στο κεφάλι και τον αυχένα, στην κοιλιά και στους πνεύμονες. Η πάθηση συχνά προκαλεί αίσθημα βάρους, κοσμητική παραμόρφωση, ελαφρά δυσανασχέτηση, επαναλαμβανόμενα επεισόδια μολύνσεων ( κυτταρίτιδα και λεμφαγγείτιδα) και σε σπάνιες περιπτώσεις κακοήθη εκφύλιση.
Τι είναι η λέμφος;
Η λέμφος είναι ένα καθαρό χωρίς χρώμα και διάφανο υγρό που προέρχεται από το χώρο ανάμεσα στους ιστούς σε όλο το σώμα. Από αυτά τα σημεία τα λεμφικά αγγεία μεταφέρουν τη λέμφο στις μεγάλες φλέβες στην περιοχή του αυχένα.
Πρωτογενές λεμφοίδημα
Οι πρωτογενείς περιπτώσεις λεμφοιδήματος είναι αυτές που συμβαίνουν χωρίς εμφανή αιτία. Μπορεί να είναι εμφανές στη γέννηση, να συμβεί αργότερα ή να εμφανιστεί μετά τα 35 χρόνια. Το πρωτογενές λεμφοίδημα είναι πιο συνηθισμένο στις γυναίκες και στα κάτω μέλη.
Δευτερογενές λεμφοίδημα
Το δευτερογενές λεφμοίδημα συμβαίνει μετά από τραυματισμό, τομή αφαίρεση των λεμφαδένων. Αυτό συνήθως συμβαίνει ως αποτέλεσμα προηγούμενης ακτινοθεραπείας και/ή χειρουργείο λεμφαδένων στον αυχένα, στη μασχαλιαία περιοχή, στην κοιλιά ή στη βουβωνική χώρα.
Λεμφική ροή
Η λέμφος προωθείται μέσω πολλαπλών λεμφικών αγγείων από τη μυϊκή δραστηριότητα, τη συστολή των ίδιων των αγγείων, την κίνηση του διαφράγματος (αναπνοή) και από την αρνητική πίεση μέσα στο θώρακα στη διάρκεια του κύκλου της αναπνοής. Εφόσον τα λεμφικά αγγεία έχουν βαλβίδες στα τοιχώματά τους, η λέμφος μπορεί να προωθηθεί μόνο προς μια κατεύθυνση προς τις μεγάλες φλέβες στη βάση του αυχένα, όπου ενώνεται με το αίμα στην πορεία του προς την καρδιά.
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΑΠΟΣΥΜΦΟΡΗΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Η ολοκληρωμένη αποσυμφορητική αποκατάσταση είναι μια αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης του λεμφοιδήματος. Μπορεί να καταλήξει σε 55-65% μείωση του όγκου του λεμφοιδηματικού άνω μέλους και μέχρι 65% μείωση του όγκου του λεμφοιδηματικού κάτω μέλους.
Για την αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος απαιτείται πολυπαραγοντική προσέγγιση από μια πολυμελή ομάδα που απαρτίζεται από αγγειοχειρουργό, δερματολόγο, φυσικοθεραπευτή, διαιτολόγο, ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό.
Συμπίεση
Η συμπίεση ενός μέλους με λεμφοίδημα είναι απαραίτητη καθώς διευκολύνει την μυϊκή κίνηση, η οποία αναγκάζει τη λέμφο να κινηθεί διαμέσω των αγγείων και μειώνει την λεμφική στάση.
Η συμπίεση συμβάλλει στην :
· Διευκόλυνση της άντλησης της λέμφου μέσα από την συνεχή πίεση του μέλους.
· Πρόληψη της συσσώρευσης λέμφου που μπορεί να αυξήσει το οίδημα.
· Δημιουργεί σταδιακά πίεση στους μαλακούς ιστούς στη διάρκεια της κίνησης του μέλους.
· Διατηρεί το μέγεθος και το σχήμα του μέλους.
ΟΔΗΓΙΕΣ
· Το δέρμα να διατηρείται καθαρό για την πρόληψη μικροβίων.
· Να χρησιμοποιείται ήπιο, λείο σαπούνι.
Να αποφεύγονται κοψίματα και πληγές.
· Το δέρμα να διατηρείται προστατευμένο και ενυδατωμένο με καθημερινή εφαρμογή ενυδατικής κρέμας (χωρίς αλκοόλ και άρωμα).
· Να αποφεύγονται τραχιές πετσέτες και το σκούπισμα να γίνεται με προσοχή.
· Να δίνεται προσοχή στην καθαριότητα περιοχών ανάμεσα στα δάχτυλα και όπου υπάρχει επαφή δέρματος με δέρμα.
· Συχνή επισκόπηση του μέλους.
· Να αποφεύγονται τα εγκαύματα.
· Να αποφεύγεται η έκθεση σε υπερβολική ζέστη (σάουνα, θερμά λουτρά, χαμάμ, υψηλά θερμοκρασία περιβάλλοντος, έκθεση στον ήλιο).
· Να χρησιμοποιείται αντηλιακό.
Η ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΜΕ ΔΥΟ ΤΡΟΠΟΥΣ
Α. Συμπιεστική περίδεση πολλαπλών στρωμάτων
Η συμπιεστική περίδεση είναι περίδεση του μέλους με το λεμφοίδημα με πολλαπλά στρώματα ελαστικού επιδέσμου μεγάλης τάσης με σκοπό τη δημιουργία πίεσης στους μαλακούς ιστούς στη διάρκεια της κίνησης.
Β. Ελαστικές συμπιεστικές κάλτσες και μανίκια
Οι κάλτσες ή τα μανίκια προσφέρουν πίεση, διατηρούν το μέγεθος και τη μορφή του μέλους εμποδίζοντας το οίδημα και την αύξηση του όγκου.
Υπάρχουν αρκετές διαβαθμίσεις στο μέγεθος από Τύπου Ι μέχρι Τύπου VI.
ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η κίνηση είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της αντιμετώπισης του λεμφοιδήματος, αφού οι μύες δρουν ως αντλίες για την αύξηση της ροής της λέμφου και την ώθηση της λέμφου προς το κέντρο για να εισέλθει στη φλεβική κυκλοφορία.
Στη διάρκεια της ανάπαυσης ωστόσο, το λεμφοιδηματικό μέλος πρέπει αν είναι σε θέση ανύψωσης ή τουλάχιστον σε οριζόντια θέση στη διάρκεια του ύπνου πρέπει πάντα να είναι σε ανύψωση.
ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
Η φροντίδα του δέρματος είναι απαραίτητο κομμάτι της προσέγγισης του λεμφοιδήματος δεδομένου ότι το δέρμα λειτουργεί ως προστατευτική ασπίδα στις μολύνσεις, οι οποίες παρουσιάζουν μεγάλο κίνδυνο εμφάνισης όταν το λεμφικό σύστημα υπολειτουργεί.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
· Αποφεύγονται πολύ υψηλές ή πολύ χαμηλές θερμοκρασίες
· Αποφεύγονται οι μολύνσεις από: τσιμπήματα εντόμων, περιποίηση άκρων, εμβολιασμός, βελονισμός, γρατζουνιές από ζώα,
εκδορές.
· Αποφεύγονται τραυματισμοί από: ανύψωση μεγάλου βάρους, τένις ή γκόλφ, περιβραίονες πίεσης, στενά ρούχα, βαριά πρόσθεση στήθους, στενά κοσμήματα.
· Σωστή διατροφή
· Αποφυγή αλκοόλ και νικοτίνη.
· Αποφυγή παχυσαρκίας.
· Προσεκτικός καθαρισμός.
· Προσεκτική φροντίδα δέρματος και νυχιών.
· Ανύψωση μέλους στον ύπνο.
· Άσκηση και βάδιση ή κολύμβηση
· Κατάλληλα υποαλλεργικά σαπούνια και αρώματα
· Αναζήτηση θεραπείας ακόμα και σε ελάχιστο οίδημα
· Έγκαιρη και σωστή αντιμετώπιση μολύνσεων των μαλακών μορίων και του δέρματος
· Αποφυγή υποδημάτων με τακούνια.
· Ταξίδι με το μέλος σε ανύψωση.
