Αντισυλληπτικό χάπι και καρδιά
Συγγραφέας Ιωάννης Τζανογιώργης Γράφτηκε στις ,
Αντισύλληψη και καρδιαγγειακές επιπλοκές
Η χρήση των από του στόματος ανισυλληπτικών αποτελεί μια διαδεδομένη πρακτική αντισύλληψης εδώ και πάνω από μισό αιώνα.
Όμως από τα πρώτα χρόνια της χρήσης του, αναφέρθηκαν επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα (κυρίως αύξηση του θρομβοεμβολικού κινδύνου και του εμφράγματος του μυοκαρδίου). Η μείωση όμως της περιεκτικότητας σε οιστρογόνα – προγεστερόνες, ελάττωσε σημαντικά αυτό τον κίνδυνο.
Ποια είναι όμως σήμερα η κατάσταση και πόσο υπαρκτός είναι ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών επιπλοκών;
- Διάφορες επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει πως η χρήση από του στόματος αντισυλληπτικών, μπορεί να προκαλεί αύξηση του κινδύνου για έμφραγμα μυοκαρδίου. Η εμφάνιση όμως εμφράγματος σε νέες, υγιείς γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είναι εξαιρετικά σπάνια, καθιστώντας επομένως ασφαλή τη χρήση των αντισυλληπτικών. Αυτό όμως δεν ισχύει για γυναίκες άνω των 35 , καπνίστριες. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συστήνεται η διακοπή του καπνίσματος ή να αναζητείται άλλος τρόπος αντισύλληψης.
- Μια άλλη πιθανή επιπλοκή είναι το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ισχαιμικό ή αιμορραγικό).
Και σε αυτή την περίπτωση ο κίνδυνος σε νέες γυναίκες, χωρίς παράγοντες κινδύνου, είναι εξαιρετικά μικρός. Σε περίπτωση όμως εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου, τα αντισυλληπτικά δεν μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν. - Όσον αφορά την αρτηριακή πίεση, η χρήση ακόμη και μικρών δόσεων αντισυλληπτικών, δείχνει να αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης αρτηριακής υπέρτασης κατά 1,8 φορές. Αυτός ο κίνδυνος γρήγορα μειωνόταν, μετά την διακοπή της λήψης της αγωγής. Δεδομένου όμως του γεγονότος πως η αύξηση της αρτηριακής πίεσης σχετίζεται με την αύξηση πιθανότητας εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου, προτείνεται η τακτική παρακολούθηση της πίεσης.
- Και φυσικά η λήψη αντισυλληπτικών επηρεάζει το λιπιδαιμικό προφίλ, αυξάνοντας κυρίως τα τριγλυκερίδια, και σε ορισμένες περιπτώσεις την χοληστερόλη, ενώ φαίνεται να προκαλείται μια ήπια αντίσταση στην ινσουλίνη.
Τί δεδομένα έχουμε για τη θρομβοεμβολική νόσο;
- Οι γυναίκες που χρησιμοποιούν χάπια συνδυασμού (δηλαδή χάπια που περιέχουν δύο ορμόνες) έχουν διπλάσιο με τετραπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης (ΕΒΦΘ) συγκριτικά με εκείνες που δεν χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά. Ο κίνδυνος παραμένει τόσο σε χρήση χαπιών με μεγάλη δόση οιστρογόνων όσο και σε εκείνα με μικρότερη περιεκτικότητα. Η ηλικία, το σωματικό βάρος και η θρομβοφιλία επηρεάζουν το συνολικό κίνδυνο. Ένας ακόμη παράγοντας είναι το είδος της προγεστερόνης που περιέχει το αντισυλληπτικό. Γενικώς, σκευάσματα που περιέχουν λεβονογεστρέλη, φαίνεται να έχουν το μικρότερο ρίσκο εμφάνισης ΕΒΦΘ.
Συμπερασματικά, τα από του στόματος αντισυλληπτικά χάπια αποτελούν μια ασφαλή θεραπεία, αρκεί να τηρούνται κάποιες βασικές αρχές. Σε νέες, υγιείς γυναίκες, χωρίς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, η χρήση τους έχει πολύ περισσότερα οφέλη από τις πιθανές σπάνιες παρενέργειες που μπορεί να εμφανιστούν.
Μεγαλύτερη προσοχή χρειάζεται, όταν συσσωρεύονται διάφοροι παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία και η μεγαλύτερη ηλικία. Η εκλογικευμένη χρήση, η τακτική παρακολούθηση και πιθανώς η επιλογή διαφορετικής μεθόδου αντισύλληψης αποτελούν τον καλύτερο τρόπο αποφυγής εμφάνισης επιπλοκών.
Ιωάννης Τζανογιώργης,
Καρδιολόγος, Αθήνα
