Ίσως οι Ιοί να Σημάνουν το Τέλος του Καρκίνου!
Η εμπλοκή των ιών στη δημιουργία όγκων τόσο στα ζώα όσο και τον άνθρωπο έχει πλέον καλώς κατανοηθεί.
Για 100 και πλέον χρόνια η επιστημονική κοινότητα έχει επανειλημμένως αλλάξει τη σκέψη της γύρω από το θέμα τι είναι ιός. Σήμερα πιστεύουμε ότι είναι κάτι μεταξύ της γκρίζας ζώνης «ζώντος» και μη «ζώντος» οργανισμού.
Δεν αναπαράγονται μόνοι τους εκτός ζώντος κυττάρου και μπορούν να επηρεάζουν εμφανώς τη συμπεριφορά του ξενιστή τους.
Στο τέλος του 19ου αιώνα οι ερευνητές άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι οι ιοί προκαλούν διάφορα νοσήματα και επειδή είχαν τη δυνατότητα μετάδοσης από τον ένα ξενιστή στον άλλον, με φανερές βιολογικές παρενέργειες, θεωρήθηκαν ως οι απλούστερες, μεταφέροντες, μορφές γονιδίων.
Οι ιοί παρασιτούν όλα τα βιολογικά στοιχεία της ζωής και το γενετικό τους υλικό είναι DΝΑ ή RΝΑ και ως προς τούτο τάσσονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες.
Από το 1910 υπήρξαν υπόνοιες ότι οι ιοί εμπλέκονται στη νόσο που ονομάζεται καρκίνος και σήμερα πλέον είναι κατανοητόν και καλώς παραδεκτόν ότι οι ιοί προκαλούν καρκίνο στον άνθρωπο και τα ζώα. Παραδείγματα στον άνθρωπο έχουμε τους ιούς Papilloma (HPV) στο γυναικολογικό καρκίνο, τον ιό ηπατίτιδας Β (HBV) στον ηπατοκυτταρικό, τον ιό Epstein-Barr στο λέμφωμα Burkitt ή και στο καρκίνο του ρινοφάρυγγα και τον ΗΙV στη νόσο του AIDS.
H πρόοδος των τελευταίων ετών στη μοριακή ογκολογία έδωσε τη δυνατότητα στους ερευνητές όχι μόνο να κατανοήσουν τη μοριακή δομή των ιών αλλά και την ικανότητα μετατροπής του γονιδιώματος τους (DNA-RNA) αφαιρώντας ή προσθέτοντας γονίδια κατά βούληση. Η μέθοδος «κοπτικής-ραπτικής» χρησιμοποιείται πλέον ευρέως στη μοριακή βιολογία-ογκολογία και αφαίρεση ή συρραφή γονιδίων είναι πραγματικότης.
Αφού λοιπόν η τροποποίηση του γονιδιώματος ενός ιού είναι πλέον πραγματικότης και η προσθεση ή αφαίρεση γονιδίων υπόθεση ρουτίνας, η δημιουργία νέων ιών ή και η τροποποίηση υπαρχόντων δίνουν τη δυνατότητα στους επιστήμονες να κατευθύνουν τις προσπάθειές τους στο σημείο επιλογής ή δημιουργίας ιών με προοπτική τη θεραπεία.
Η κατανόηση της μοριακής βιολογίας του καρκίνου ως και η διαθεσιμότητα της τεχνολογίας στη γενετική τροποποίηση ιών έχουν ήδη οδηγήσει στην ανάπτυξη και δημιουργία αναπαραγώμενων, επιλεκτικά, ιών που έχουν ελκυστικές ιδιότητες ως βιολογικά στοιχεία για τη θεραπεία του καρκίνου.
Κλινικές πληροφορίες γύρω από τους επιλεκτικά ιούς είναι συνεχώς αυξανόμενες. Ο θεραπευτικός δείκτης και εν κατακλείδι το κλινικό αποτέλεσμα εξαρτάται από την πολύπλοκη ισορροπία μεταξύ ξενιστή και ιικών παραγόντων. Θεωρείται σκόπιμο να αναφέρουμε μια νέα προσέγγιση ιικής θεραπείας για τον καρκίνο του ήπατος. Η προσεγγιση ονομάζεται “virus-directed enzyme/prodrug therapy” και εκμεταλλεύεται τις μεταγραφικές διαφορές μεταξύ φυσιολογικών και νεοπλασματικών κυττάρων ώστε να επιτευχθεί ο θάνατος τών δεύτερων. Επιγραμματικά να αναφέρουμε ότι ένας ιός και συγκεκριμένα ο Varicella-Zoster, που περιέχει το γονίδιο ΤΚ ρυθμιζόμενο είτε από την α-φυτοπρωτείνη του ήπατος ή από την αλβουμίνη, δημιουργήθηκε και κατά την έγχυσή του στο ξενιστή εκφράστηκε στα καρκινικά κύτταρα.
Προσπάθειες με αδενο-ιούς ηπίας παθογονικής δυνατότητας και που μολύνουν κυρίως επιθηλιακά κύτταρα προσφέρονται ως φορείς για επιτυχή μετατροπή ως προς την αναπαραγωγή τους στα κύτταρα με σκοπό να αποκτήσουν ισχυρή έλξη προς τα καρκινικά. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η ογκολυτική δυνατότητα του ιού της δαμαλίτιδας σε συνδυασμό με ακτινοβολία δείχνουν συνεργατική αντικαρκινική δράση σε παγκρεατικό καρκίνο. Η χρήση του ιού και ακτινοβολίας αύξησαν την απόπτωση και αναχαίτισαν την ανάπτυξη του όγκου. Ερπητο-ιοί χρησιμοποιούνται ως ξενιστές αναπαραγωγής και η τοξικότητα του ξενιστή δεν αποτελεί πρόβλημα αφού γίνεται αφαίρεση βλαπτικών γονιδίων.
Είναι λοιπόν φανερό ότι η κατά βούληση δημιουργία ιών οι οποίοι θα πολλαπλασιάζονται επιλεκτικά σε καρκινικά κύτταρα και θα τα θανατώνουν αφήνοντας ανέπαφα τα φυσιολογικά είναι ένα όνειρο των επιστημόνων που ασχολούνται με τον καρκίνο και που μπορεί να οδηγήσει στην τελική αντιμετώπιση της νόσου.