Έρχεται ο Άγιος Βασίλης: Παιχνίδια για Διασκέδαση αλλά και Εκπαίδευση!
Συγγραφέας Λίζα Βάρβογλη Γράφτηκε στις ,
Οι γιορτές έφτασαν και το ερώτημα στα χείλη των παιδιών είναι, αναλόγως της ηλικίας, «τι δώρο θα μου πάρεις;» ή «τι δώρο θα μου φέρει ο «Αγιος Βασίλης;». Από την άλλη, το δίλημμα των γονιών και συγγενών είναι να διαλέξουν ανάμεσα σε παιχνίδι ή κάτι πιο πρακτικό. Για να το λύσετε, ελάτε στη θέση του παιδιού και, πηγαίνοντας μερικά χρόνια πίσω, σκεφτείτε: αν εσείς είσασταν παιδί, τι θα προτιμούσατε; Ένα μπλουζάκι ή ένα καινούργιο παιχνίδι;
Αν η ζυγαριά γείρει υπέρ του παιχνιδιού, το ερώτημα γίνεται «και ποιο απ’ όλα τα παιχνίδια που διαφημίζονται και κατακλύζουν τα ράφια των καταστημάτων είναι το καλύτερο και ποιο δεν θα έχει βλαβερές συνέπειες στον ψυχικό κόσμο του παιδιού;».
Η δη από τη βρεφική ηλικία το παιχνίδι αποτελεί ένα από τα βασικότερα μέσα μάθησης. Μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά εξερευνούν το σώμα τους, τις σχέσεις τους με τους γονείς τους και τους συνομηλίκους τους και τον κόσμο γύρω τους. Το παιχνίδι βοηθάει στην ανάπτυξη της γλώσσας, της κρίσης και της λογικής.
Αρκεί να παρατηρήσουμε παιδιά εν δράσει για να αντιληφθούμε πόσο βασικό είναι το παιχνίδι και για την ανάπτυξη άλλων ικανοτήτων.
Για παράδειγμα, το κουνιστό αλογάκι, τα διάφορα οχήματα με πετάλια, το ποδήλατο, το σκοινάκι βοηθούν στην ανάπτυξη ικανοτήτων όπως η μυική δύναμη, η ισορροπία και ο συντονισμός κινήσεων.
Το παιχνίδι καλεί τα παιδιά να αφήσουν ελεύθερη τη φαντασία τους και να αυτοσχεδιάσουν, όπως όταν παίζουν σπιτάκια ή παίζουν ινδιάνους και καουμπόηδες. Ακόμα, μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά αποκτούν εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους και αυξάνεται η αυτοεκτίμησή τους. Οταν τα παιδιά τελειώνουν ένα παζλ, το χτίσιμο ενός κάστρου, ή καταφέρνουν να δημιουργήσουν ένα σύννεφο από σαπουνόφουσκες, νιώθουν ότι τα κατάφεραν και αποκτούν μια αίσθηση δύναμης. Παράλληλα με το αίσθημα αυτοεκτίμησης, τα παιχνίδια αποτελούν τη βάση της φιλίας.
Τα επιτραπέζια παιχνίδια, η ομαδική εργασία για την επίτευξη ενός κοινού στόχου, η χαρά που δίνει η μοιρασιά ενός παιχνιδιού με έναν φίλο (παρά τα σποραδικά καυγαδάκια) βάζουν τη βάση για μακρόχρονες φιλίες.
Η επικοινωνία προάγεται μέσα από την παρέα και μέσω των παιχνιδιών. Παίζοντας με παιχνίδια σε μια ομάδα βοηθάει τα παιδιά να ανακαλύψουν πώς σκέφτονται και νιώθουν τα άλλα άτομα και τι φέρνει επιδοκιμασία ή αποδοκιμασία. Μαθαίνουν τι γίνεται όταν αποφασίσουν να μοιραστούν το game boy ή όταν το κρατήσουν για τον εαυτό τους και αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις των πράξεων τους στους άλλους.
Μέσω των παιχνιδιών τα παιδιά μπορούν να διοχετεύσουν την ενέργεια τους με επιτρεπτούς τρόπους.
Ετσι, ενώ μπορεί να είναι επιλήψιμο το να χοροπηδούν στον καναπέ, το να χρησιμοποιούν ένα τραμπολίνο για τον ίδιο σκοπό ή να οδηγούν ποδήλατο είναι σωστό.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ
- Παιχνίδια που βοηθούν στη φυσική ανάπτυξη και τη μυική δύναμη, όπως βαγονέτα, παιχνίδια που απαιτούν έλξη ή ώθηση (για μικρά παιδιά), ποδήλατα, πατίνια, σκειτ-μπορντ
- Παιχνίδια που βοηθούν στην ανάπτυξη της αντίληψης καθώς και του συντονισμού χεριού και ματιού, όπως παζλ, κύβοι, σετ για κατασκευές και χτίσιμο
- Παιχνίδια που βοηθούν στην ανάπτυξη των αισθήσεων (αφή, όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση), όπως μουσικά όργανα (αληθινά και παιχνίδια), πλαστελίνη, σετ κατασκευής με πηλό, κασετόφωνο, τηλεσκόπιο, παιχνίδια που παράγουν ήχο ή εικόνες
- Παιχνίδια για την ανάπτυξη των κοινωνικών ικανοτήτων και της φαντασίας, όπως κούκλες, κουκλόσπιτα, κουζινικά, σετ μπακαλικής, παραγεμισμένα ζωάκια, πλαστικές φιγούρες, τραίνα, αεροπλάνα, αυτοκινητάκια, επιτραπέζια παιχνίδια και βιβλία.
- Παιχνίδια για την ανάπτυξη των καλλιτεχνικών και δημιουργικών τάσεων καθώς και παρατήρησης/λογικής, όπως σετ ζωγραφικής, σετ κατασκευής κοσμημάτων, αργαλιοί, χημικά σετ, σετ για πειράματα, πλαστικά ζώα.
- Παιχνίδια για την ανάπτυξη των ικανοτήτων που βοηθούν στην ανάγνωση και αριθμητική, όπως κύβοι και μαγνητικοί πίνακες με γράμματα και αριθμούς, βιβλία, κασέτες/CD με τραγούδια και παραμύθια.
Θυμηθείτε ότι:
- Τα ακριβότερα παιχνίδια δεν είναι απαραίτητα και τα καλύτερα
- Τα πιο δημοφιλή παιχνίδια δεν είναι τα μόνα που ευχαριστούν τα παιδιά
- Τα απλά, κλασσικά παιχνίδια (μπάλες, κούκλες/αρκουδάκια, κύβοι) εξακολουθούν να συγκινούν τα παιδιά επειδή τους επιτρέπουν να αφήσουν τη φαντασία τους ελεύθερη και να δημιουργήσουν πολλά θέματα παιχνιδιού -γι’ αυτό και αυτά τα παιχνίδια έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου-.
ΤΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΕΤΕ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Για Μωρά Διαλέξτε
- Παιχνίδια που είναι αρκετά μεγάλα ώστε το μωρό να μην τα καταπιεί, να μη σπάνε, να πλένονται και να μην έχουν μυτερές γωνίες ή μικρά κομμάτια που μπορούν να τραβηχτούν και να βγουν
- Παιχνίδια με έντονα χρώματα και διαφορετική υφή
- Παιχνίδια με ήχο και χρώμα που απευθύνονται σε διαφορετικές αισθήσεις
- Παιχνίδια τα οποία το μωρό να μπορεί να κοιτάξει με ενδιαφέρον, να βάλει στο στόμα και να ρίξει κάτω
- Μαλακά, ζεστά αρκουδάκια ή άλλα ζωάκια
- Παιχνίδια που χρειάζονται έλξη ή ώθηση (π.χ. πάπια που τραβιέται με σχοινάκι)
- Παιχνίδια που μπαίνουν το ένα μέσα στο άλλο
- Βιβλία για μωρά
Για Παιδιά 2-3 ετών διαλέξτε
- Οχήματα με πετάλια, ποδηλατάκι, βαγονέτο
- Κούνια, τραμπολίνο, κατασκευές για αναρρίχηση
- Κύβους
- Παζλ, παιχνίδια με ένθετα κομμάτια στα οποία πρέπει να ταιριάξουν το σωστό σχήμα στη σωστή εγκοπή
- Κούκλες, παραγεμισμένα ζωάκια
- Αυτοκίνητα, φορτηγά τραίνα
- Σετ με ρούχα και εργαλεία διαφόρων επαγγελμάτων
- Δημιουργικά υλικά, όπως νερομπογιές, κηρομπογιές, μαρκαδόρους
- Βιβλία
Για Παιδιά 4-5 ετών διαλέξτε
- Μαριονέτες και κουκλοθέατρο
- Σετ με ζώα της φάρμας, δάσους, κλπ.
- Κύβους και άλλα υλικά για κατασκευές και χτίσιμο
- Μουσικά όργανα
- Δημιουργικά υλικά
- Παιχνίδια που προάγουν τις πνευματικές ικανότητες
- Παιχνίδια που βοηθούν στην εκμάθηση ανάγνωσης και αριθμητικής
- Κούκλες, παραγεμισμένα ζωάκια, κουκλόσπιτα, κουζινικά, κλπ
- Μέσα συγκοινωνίας, ηλεκτρικά και τηλεκατευθυνόμενα παιχνίδια
Για Παιδιά σχολικής ηλικίας διαλέξτε
- Ηλεκτρονικά παιχνίδια
- Επιτραπέζια
- Ποδήλατα
- Σετ για χειροτεχνίες
- Σετ για κατασκευές
- Σετ για πειράματα
- Τηλεσκόπιο και σετ για επιστημονικές παρατηρήσεις
- Παιχνίδια από την προηγούμενη λίστα τα οποία απυθύνονται σε μεγαλύτερα παιδιά
Το παιδί μου ζητάει επίμονα κάποια πολυδιαφημισμένα παιχνίδια που είναι τώρα της μόδας. Να του τα αγοράσω? Μήπως κάποια από αυτά είναι βλαβερά για την ψυχική του υγεία;
Σε γενικές γραμμές, τα παιχνίδια από μόνα τους δεν είναι ούτε καλά ούτε κακά, αλλά εξαρτάται από τη χρήση τους και το βαθμό γονικής παρέμβασης. Ετσι, ακόμα και το πιο εκπαιδευτικό παιχνίδι δεν θα αποδώσει αυτά που ο κατασκευαστής του υπόσχεται, αν δε χρησιμοποιηθεί σωστά. Από την άλλη, τα παιχνίδια που θεωρείται ότι προάγουν τη βία δεν εξυπηρετούν απαραιτήτως αυτό το σκοπό, όταν οι γονείς εξηγούν τη σωστή χρήση τους, τη διαφορά μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, τις επιλογές σωστής συμπεριφοράς σε διάφορες καταστάσεις και φροντίζουν ώστε το παιδί τους να έχει μια ευρύτερη γκάμα παιχνιδιών και επιλογών.
Δρ. Λίζα Βάρβογλη,
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
