Ποιά είναι η Μεσογειακή Διατροφή σήμερα;

Συγγραφέας Νικολέτα ΚοΐνηκλείσιμοΣυγγραφέας: Νικολέτα Κοΐνη Όνομα: Νικολέτα Κοΐνη
Email: functionalmedisystem@gmail.com
Site: http://functionalmedsystem.com
Site 2: http://www.iator.gr/microsite/koΐni

Πληροφορίες: Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος, Ιατρός Λειτουργικής, Προληπτικής, Αναγεννητικής και Αντιγηραντικής Ιατρικής, Θερμοπυλών 7, Χαλάνδρι, 15233, 210 6109435 – 211 4111351Προβολή άρθρων του συγγραφέα Γράφτηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2018,

Η Μεσογειακή διατροφή είναι μια σύγχρονη διατροφική συνήθεια αρχικά εμπνευσμένη από τις διατροφικές συνήθειες από την Ελλάδα, τη νότια Ιταλία, τη Γαλλία και την Ισπανία στη δεκαετία του 1940 και του 1950.

Η σημασία της μεσογειακής διατροφής στη διατήρηση της υγείας του ανθρώπου είναι τόσο μεγάλη, ώστε το 2010 η UNESCO συμπεριέλαβε τη μεσογειακή διατροφική παράδοση στον Κατάλογο Άυλης Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.

Το μοντέλο της Μεσογειακής διατροφής κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος τα τελευταία χρόνια καθώς πλήθος μελετών δείχνουν ότι οι κάτοικοι των περιοχών της Μεσογείου παρουσιάζουν πολύ σπανιότερα σε σχέση µε εκείνους που ζουν στη Βόρεια Ευρώπη και στην Αµερική στεφανιαία νόσο αλλά και διάφορες µορφές καρκίνου.

Έρευνες που έχουν γίνει διεθνώς, φέρουν την Κρήτη ως το καλύτερο και πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα Μεσογειακής διατροφής. Λιτή διατροφή, πλούσια σε χορταρικά, φρούτα, ζυµωτό µαύρο ψωµί, αγνό τυρί, τροφές µαγειρεµένες µε ελαιόλαδο. Σηµαντικός παράγοντας για την καλή υγεία του πληθυσµού της Κρήτης αποτελούσε επίσης η σωµατική άσκηση. ∆εκατρία χιλιόµετρα περπάτηµα την ηµέρα ήταν ο φυσικός τρόπος άσκησης των Κρητών. ∆εν είναι λοιπόν σωστό να γίνεται λοιπόν λόγος για Μεσογειακή δίαιτα αλλά για Ελληνική και δη για Κρητική.

Η παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή έχει τα ακόλουθα βασικά χαρακτηριστικά:

1. Ψηλή περιεκτικότητα σε µονοακόρεστα λιπαρά οξέα (κυρίως ελαιόλαδο) και χαµηλή περιεκτικότητα σε κορεσµένα λίπη.
2. Μεγάλη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, οσπρίων και δηµητριακών ολικής αλέσεως.
3. Μέτρια έως µεγάλη κατανάλωση ψαριών.
4. Χαµηλή κατανάλωση κρέατος και προϊόντων που προέρχονται από το κρέας
5. Χαµηλή έως µέτρια κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκοµικών προϊόντων.
6. Ήπια κατανάλωση αιθανόλης (αλκοόλ) κυρίως µε τη µορφή κρασιού που λαµβάνεται στα γεύµατα.

Η µεγάλη κατανάλωση λαχανικών, φρέσκων φρούτων και ειδικότερα η κατανάλωση ελαιολάδου σε συνδυασµό µε λαχανικά και όσπρια, µπορεί να προσφέρει σε µεγάλο βαθµό προστασία από ένα µεγάλο φάσµα χρόνιων νοσηµάτων.

H Πυραµίδα τροφίµων αναπτύχθηκε από τα Υπουργεία Γεωργίας και Υγείας των ΗΠΑ µε σκοπό να χρησιµοποιηθεί ως οπτικό εργαλείο για υγιεινή διατροφή. Η Πυραµίδα βασίζεται σε επιστηµονικά στοιχεία διαιτητικών προσλήψεων, θρεπτικών συστατικών σε διάφορα τρόφιµα και τρόπους επιλογής τροφίµων για διατήρηση της υγείας.

Τα νεότερα :

Η διατροφική πυραμίδα που δημιουργήθηκε από τις ΗΠΑ δημιουργήθηκε με σκοπό την προώθηση των γεωργικών προϊόντων της χώρας. Το 2005 το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ανακοίνωσε την πυραμίδα της υγιεινής διατροφής . Στην βάση της δεν ανήκουν πλέον τα δημητριακά αλλά η άσκηση, η μείωση του σωματικού βάρους και η κατανάλωση νερού και η λήψη συμπληρωμάτων . Τα δημητριακά πρέπει να είναι ολικής αλέσεως και να καταναλώνονται στο 1/3 της ποσότητας που προτείνει η κλασική πυραμίδα.

Τι άλλο συστήνονται;

Καλά έλαια (κυρίως μονοακόρεστα, ω3, λιγότερο πολυακόρεστα και κορεσμένα ) και πλήρης αποφυγή Trans λιπαρών .

Το 2011 το VSDA (υπουργείο Γεωργίας) ανακοίνωσε το διατροφικό πιάτο που θα αντικαταστήσει την κλασική πυραμίδα. Αυτό περιλαμβάνει:

1. Πολλά λαχανικά και χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη φρούτα
2. Όχι επεξεργασμένα τρόφιμα
3. Ελάχιστες έως καθόλου πατάτες
4. Όχι υδρογονωμένα ή trans λιπαρά
5. Λιγότερους υδατάνθρακες και καθόλου επεξεργασμένους υδατάνθρακες

Η ιδανική διατροφή οφείλει να είναι χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, υψηλή σε μίκρο – μάκρο θρεπτικά συστατικά , φυτικές ίνες και σε καλά λιπαρά . Αυτό θα οδηγήσει σε μείωση του σωματικού λίπους , την αύξηση της ενεργειακής δαπάνης , την σωστή ορμονική απόκριση μέσω της διατροφής , και την αύξηση του κορεσμού μέσα από την σωστή λειτουργία των νευροδιαβιβαστών .

Η μεσογειακή διατροφή μέσα από έρευνες :

1. Το 41% των θανάτων ανεξαρτήτως ηλικίας στα κράτη µέλη της ΕΕ οφείλονται στις ασθένειες του κυκλοφορικού συστήµατος, το 25,3% στους καρκίνους και το 8% στις ασθένειες του αναπνευστικού συστήµατος. Όπως αποδεικνύεται παρακάτω η Μεσογειακή διατροφή προστατεύει σε µεγάλο ποσοστό και από τις τρεις αυτές αιτίες θνησιµότητας.
2. Σύµφωνα µε µια πρόσφατη έρευνα από Ισπανούς γιατρούς, η βασική συνιστώσα που δίνει στη Μεσογειακή δίαιτα τις ευεργετικές της δράσεις, είναι η ψηλή της περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες.

Η έρευνα διεξάχθηκε από Έλληνες και Αµερικανούς γιατρούς και συµπεριέλαβε 22,000 άτοµα ηλικίας από 20 έως 86 ετών για µια χρονική διάρκεια 4 ετών. Τα ευρήµατά τους έδειξαν:

1. Τα άτοµα που είχαν µια διατροφή Ελληνικού τύπου, παρουσίαζαν 25% λιγότερο κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες, 33% µείωση του κινδύνου θανάτου από καρδιακές παθήσεις και 24% µείωση του θανάτου από καρκίνο
2. Η µείωση του κινδύνου του θανάτου δεν προερχόταν από τη δράση κάποιου από τα τρόφιµα που αποτελούν τη διατροφή αλλά από το σύνολο των συστατικών της ελληνικής διατροφής

Σε µια ενδιαφέρουσα µεγάλη έρευνα, γιατροί από το πανεπιστήµιο του Χάρβαρντ, εξέτασαν σε 25.623 Έλληνες διαφόρων ηλικιών (10.582 άνδρες και 15.041 γυναίκες), τη σχέση Μεσογειακής διατροφής και κινδύνου προσβολής από καρκίνο οποιασδήποτε µορφής. Η χρονική διάρκεια παρακολούθησης των συµµετεχόντων ήταν κατά µέσο όρο 7,9 χρόνια. Καταγράφηκαν συνολικά 851 ιατρικά επιβεβαιωµένες περιπτώσεις καρκίνου (421 σε άνδρες και 430 σε γυναίκες). Η ανάλυση των ευρηµάτων έδειξε:

1. Η υιοθέτηση ακόµη και µερικών στοιχείων από τη Μεσογειακή διατροφή, είναι σε θέση να µειώνει έως 12% τον κίνδυνο προσβολής από καρκίνο
2. Η κατανάλωση ελαιόλαδου βρέθηκε ότι προσφέρει από µόνη της 9% µείωση του κινδύνου προσβολής από καρκίνο
3. Η κατανάλωση λιγότερου κόκκινου κρέατος και περισσότερων οσπρίων (φασόλια, φακές, µπιζέλι), µπορεί να µειώνει κατά 12% τον κίνδυνο καρκίνου
4. Οι άνθρωποι που υιοθετούσαν µε το µεγαλύτερο βαθµό συµµόρφωσης τη Μεσογειακή διατροφή, επωφελούνταν περισσότερο όσον αφορά στην προστασία από τον καρκίνο. Στις γυναίκες, ο εν λόγω συσχετισµός ήταν ισχυρότερος
5. Η Μεσογειακή διατροφή αυξάνει την δράση της Τελομεράσης και το μήκος των τελομερών . Σε μελέτη 217 ηλικιωμένων που ακολουθούσαν τη Μεσογειακή διατροφή βρέθηκαν μακρύτερα τελομερή λευκοκυτάρων (LTL) καθώς και μεγαλύτερη δραστηριότητα της τελομεράσης .

Δυστυχώς στις μέρες μας, όταν αναφερόμαστε στην παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή, δε μπορούμε να ισχυριστούμε ότι τηρείται από όλους ή ακόμη τους περισσοτέρους κατοίκους των Μεσογειακών χωρών. Το διατροφικό αυτό πρότυπο αργά αλλά σταθερά εγκαταλείπεται.

Καθημερινά η διατροφή μας αλλάζει, δυστυχώς εις βάρος της υγείας μας, καθώς φεύγουμε από παραδοσιακούς τρόπους ζωής και εμπλεκόμαστε στους ρυθμούς που μας επιβάλλει η σύγχρονη εποχή με το γρήγορο και έτοιμο φαγητό από βιομηχανοποιημένα τρόφιμα. Θα λέγαμε λοιπόν ότι η σύγχρονη ελληνική κουζίνα εξελίσσεται πλέον σε μια «άλλη κουζίνα» που αποτελεί μείγμα παλιότερων στοιχείων και σκευασμάτων.

Καταλήγοντας λοιπόν σε εκείνο που είπε ο Ιπποκράτης « Άφησε τη τροφή να γίνει το φάρμακό σου» ,  στην Λειτουργική Ιατρική επιπλέον λέμε « η τροφή είναι η πληροφορία» . Δηλαδή το μέσο της ενεργοποίησης των γονιδίων και της έκφρασής τους . Η διατροφή επηρεάζει την υγεία μέσα από Επιγενετικούς παράγοντες ( ως προς το καλύτερο ή το χειρότερο ) , το φαινότυπο ή όχι του κάθε ατόμου ξεχωριστά και των μελλοντικών τους απογόνων .

Dr. Νικολέτα Κοḯνη, M.D.
Ιατρός Λειτουργικής, Προληπτικής, Αντιγηραντικής και Αναγεννητικής Ιατρικής