Οξεία Σκωληκοειδίτιδα στα παιδιά!
Συγγραφέας Στέλιος Ρουπακιάς Γράφτηκε στις ,
Οξεία Σκωληκοειδίτιδα είναι η οξεία μικροβιακή φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης (τμήμα εντέρου που ανευρίσκεται στη συμβολή λεπτού-παχέος εντέρου και εντοπίζεται συνήθως στο κάτω δεξιό τμήμα της κοιλιάς) και αποτελεί την συχνότερη αιτία επείγουσας χειρουργικής επέμβασης στα παιδιά.
Το κύριο σύμπτωμα που προκαλεί η οξεία σκωληκωειδίτιδα είναι ο πόνος της κοιλιάς αρχικά διάχυτος γύρω από τον ομφαλό και με την πάροδο του χρόνου εντοπιζόμενο στο δεξιό-κάτω μέρος αυτής. Δεν αρχίζει συνήθως απότομα και αιφνίδια αλλά ήπια με προοδευτικά αυξανόμενη ένταση. Τα συχνότερα συμπτώματα κατά την εξέλιξη αυτή του κοιλιακού πόνου, από τα οποία κάποια μπορεί να τον συνοδεύουν, αποτελούν η ναυτία, ο έμετος, η ανορεξία, ο χαμηλός πυρετός, και η διάρροια.
Όμως κάθε κοιλιακό άλγος δε σημαίνει απαραίτητα και σκωληκοειδίτιδα. Ίσως σε καμιά άλλη πάθηση δεν δοκιμάζεται τόσο η διαγνωστική σκέψη του παιδοχειρουργού μια και σε πλήθος των περιπτώσεων κοιλιακού άλγους ο ιατρός μπαίνει πιεστικά στο δίλημμα να οδηγήσει ή όχι ένα παιδί στο χειρουργείο.
Η σκωληκοειδίτιδα μπορεί να ξεγελάσει τους γιατρούς και, παρά τη σύγχρονη τεχνολογία, να ξεφύγει συχνά από τη διάγνωση και αυτό οφείλεται κυρίως στην παρουσία της πάθησης σε πολλά παιδιά ιδίως μικρής ηλικίας όχι με την αναμενόμενη εμφάνιση και εξέλιξη των τυπικών συμπτωμάτων που αναφέρθηκαν καθώς και την ύπαρξη πολλών άλλων παθήσεων της παιδικής ηλικίας με παρόμοια συμπτώματα που δεν απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση.
Μερικές από τις παθήσεις αυτές η διάκριση των οποίων από την οξεία σκωληκοειδίτιδα πολλές φορές είναι αρκετά δύσκολη αποτελόυν η γαστρεντερίτιδα, η δυσκοιλιότητα, η μεσεντέριος λεμφαδενίτιδα, η ουρολοίμωξη-πυελονεφρίτιδα, η ρήξη κύστεως ωοθήκης κ.α.
Ο γονιός δεν πρέπει να αποδίδει με ευκολία τον πόνο στην κοιλιά των παιδιών σε κάτι που έφαγε ή σε άγχος, αλλά η αλήθεια είναι ότι είναι δύσκολο να εκτιμήσει ένα κοιλιακό άλγος και δεν μπορεί να γνωρίζει πότε να αναζητήσει γιατρό και ποιόν. Είναι σημαντικό όμως να γνωρίζει οτί όταν ο πόνος του παιδιού συνεχίζει για ώρες με την πάροδο των οποίων προστίθεται και/ή συνυπάρχει ανορεξία – όψη πάσχοντος – καταβολή – άρνηση για παιχνίδι – δυσκολία βάδισης – άυξηση ή εμφάνιση πυρετού, χρήζει επείγουσας διερεύνησης από παιδοχειρουργό.
Η προσοχή του γονιού έγκειται επίσης στο γεγονός να μην ανατρέχει σε ιατρούς ειδικοτήτων που δεν έχουν την ανάλογη εμπειρία σε παιδιά που απαιτείται. Η οξεία σκωληκοειδίτιδα σταδιακά επιδεινώνεται και γίνεται πολύ σοβαρή εντός 1-2 ημερών με το φαινόμενο της καθυστερημένης διάγνωσης της σκωληκοειδίτιδας στα παιδιά να παραμένει ακόμα και σήμερα, με αποτέλεσμα να φθάνουν στους παιδοχειρουργούς παραμελημένα περιστατικά με περιτονίτιδα.
Υπάρχουν παρακλινικές εξετάσεις που βοηθούν αρκετά στην διάγνωση όπως η γενική εξέταση αίματος και η CRP, το υπερηχογράφημα όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο, ακόμα και η αξονική για τις πολύ δύσκολες περιπτώσεις.
Ο χαρακτήρας των εξετάσεων αυτών όμως είναι κυρίως συμβουλευτικός και σε καμιά περίπτωση αφοριστικός προς την ύπαρξη ή μη της πάθησης. Η αλήθεια είναι ότι η κλινική εξέταση του παιδιού θα θεμελιώσει τελικά την διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας και θα καθορίσει την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης.
Ο μόνος ασφαλής τρόπος έγκαιρης και έγκυρης διάγνωσης αποτελεί η συχνή ανά τακτά χρονικά διαστήματα ωρών επανεκτίμηση και εξέταση της κοιλιάς του παιδιού με ψηλάφηση.
Από την στιγμή που θα τεθεί η διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας θα πρέπει άμεσα τις επόμενες ώρες να αντιμετωπισθεί. Η θεραπεία είναι χειρουργική, και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η επέμβαση είναι απλή.
Στις παραμελημένες περιπτώσεις περιτονίτιδας, η επέμβαση είναι δυσκολότερη και απαιτείται μεγαλύτερης διάρκειας μετεγχειρητική νοσηλεία και παρακολούθηση των παιδιών με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στην επανεπέμβαση.
Η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή δεν έχει πολλές ενδείξεις στα παιδιά, γιατί η τομή που κάνουμε και στην ανοικτή επέμβαση είναι πολύ μικρή (2 εκατοστά), ενώ η νοσηλεία είναι σχεδόν η ίδια.
O παιδοχειρουργός δεν πρέπει κατά τις αμφιλεγόμενες περιπτώσεις με περισσή ευκολία να οδηγεί ένα παιδί σε χειρουργική επέμβαση αφαιρώντας τελικά μια φυσιολογική σκωληκοειδή απόφυση κάτι που συμβαίνει συχνά μια και ο μύθος της μη χρησιμότητας του οργάνου αυτού στον οργανισμό αμφισβητείται έντονα και καταρρίπτεται, ενώ από την άλλη πρέπει να είναι σε συνεχή εγρήγορση ώστε να επέμβει χωρίς καμιά καθυστέρηση.
Σπάνια σε περιπτώσεις έντονου προβληματισμού και πίεσης χρόνου λόγω έντονων και επίμονων συμπτωμάτων δικαιολογείται απόλυτα ακόμα και μια αφαίρεση υγειούς σκωληκοειδούς απόφυσης προς όφελος του παιδιού μπροστά στον κίνδυνο σημαντικής καθυστέρησης.
Στέλιος Ρουπακιάς,
Χειρουργός Παίδων – Παιδοουρολόγος
