Θεραπεία με θυροξίνη
Συγγραφέας Γρηγόρης Ευφραιμίδης Γράφτηκε στις ,
Ο θυρεοειδής αδένας ορισμένων ατόμων δεν μπορεί να παράγει την αναγκαία για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υποθυρεοειδισμός και μπορεί να προκληθεί από έναν μη λειτουργικό θυρεοειδικό αδένα (για παράδειγμα θυρεοειδίτιδα Hashimoto), από καταστροφή του θυρεοειδούς αδένα λόγω χειρουργικής αφαίρεσης, από καταστροφή του θυρεοειδούς αδένα λόγω θεραπείας με ραδιενεργό ιώδιο ή από διαταραχή της υπόφυσης (μη λειτουργική υπόφυση).
O υποθυρεοειδισμός είναι η αιτία για την θεραπεία υποκατάστασης με θυροξίνη.
Ο στόχος της θεραπείας υποκατάστασης με θυροξίνη είναι η αποκατάσταση της θυρεοειδικής λειτουργίας σε βαθμό παρόμοιο του φυσιολογικού κατά το δυνατόν. Η συνθετική θυροξίνη (Τ4) λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούν οι ενδογενείς θυρεοειδικές ορμόνες δηλαδή οι ορμόνες που παράγονται από τον ίδιο τον αδένα.
Οι θυρεοειδικές ορμόνες είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική λειτουργία σχεδόν όλων των κυττάρων του οργανισμού. Για τον λόγο αυτό η λήψη της θυροξίνης διαφέρει από αυτή άλλων φαρμάκων στο ότι ο σκοπός της είναι η υποκατάσταση της απαραίτητης ορμόνης η οποία λείπει. Προσοχή επομένως χρειάζεται έτσι ώστε η λήψη της θυροξίνης να μην υπολείπεται ή να μην υπερβαίνει την απαραίτητη ποσότητα για την υποκατάσταση.
Η θυρεοειδική λειτουργία για τον λόγο αυτό πρέπει να ελέγχεται σε τακτά διαστήματα από τον ενδοκρινολόγο σας.
Πως επιλέγεται η δόση της θυροξίνης;
Την πρώτη φορά που χορηγείται θυροξίνη θα πρέπει η δόση να επιλέγεται προσεκτικά με βάση το σωματικό βάρος του ατόμου, την ηλικία του και άλλες ιατρικές καταστάσεις. Η δόση στη συνέχεια θα πρέπει να προσαρμόζεται απ΄ τον ενδοκρινολόγο ούτως ώστε να διατηρείται η θυρεοειδική λειτουργία σε φυσιολογικά όρια.
Ο ενδοκρινολόγος θα επιβεβαιώνει αν η δόση της θυροξίνης είναι η σωστή με την κλινική εξέταση καθώς και με τον αιματολογικό-ορμονικό έλεγχο (κυρίως με τα επίπεδα της TSH).
Πως γίνεται η λήψη της θυροξίνης;
Η λήψη της θυροξίνης είναι εύκολη. Το γεγονός ότι η ουσία παραμένει στον οργανισμό για μακρύ χρονικό διάστημα επιτρέπει τη λήψη της μία φορά την ημέρα. Με τον τρόπο αυτό τα επίπεδα της ορμόνης παραμένουν σχετικά σταθερά στο αίμα. Όταν η θυροξίνη χορηγείται για τη θεραπεία του υποθυρεοειδισμού, ο στόχος της θεραπείας είναι να επιτευχθεί θυρεοειδική λειτουργία παρόμοια με αυτή των ατόμων που δεν έχουν προβλήματα με τον θυρεοειδή τους. Με άλλα λόγια να διατηρείται η ts και οι υπόλοιπες ορμόνες του θυρεοειδή στα φυσιολογικά επίπεδα. Η καλύτερη ώρα για την λήψη της θυροξίνης είναι το πρωί με άδειο στομάχι, με άλλα λόγια η λήψη της θυροξίνης καλό θα ήταν να είναι το πρώτο πράγμα που κάνουμε το πρωί. Το στομάχι είναι απαραίτητο να είναι κενό γιατί στην αντίθετη περίπτωση επηρεάζεται η απορρόφηση της θυροξίνης.
Πολύ σημαντικός παράγοντας είναι η λήψη της θυροξίνης να γίνεται περίπου την ίδια ώρα και κατά τον ίδιο τρόπο καθημερινά.
Στην περίπτωση που γίνεται χρήση και άλλων φαρμάκων θα πρέπει να συζητήσετε με τον ενδοκρινολόγο σας την ώρα λήψης της θυροξίνης.
Σε καμιά περίπτωση μη διακόψετε την λήψη θυροξίνης χωρίς προηγουμένως να το συζητήσετε με τον ενδοκρινολόγο σας. Οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς είναι μόνιμες και για τον λόγο αυτό οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζονται την λήψη της θυροξίνης εφόρου ζωής. Σε περίπτωση που ξεχάσετε μια δόση θυροξίνης είναι καλό στις περισσότερες περιπτώσεις να λαμβάνεται το χάπι μόλις διαπιστωθεί ότι ξεχάσατε μια δόση.
Είναι πολύ σημαντικό να ελέγχονται τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών και της TSH περιοδικά ακόμα και στην περίπτωση που αισθάνεστε καλά έτσι ώστε να προσαρμόζεται η δόση της θυροξίνης ανάλογα.
Εμφανίζει η θυροξίνη αλληλεπίδραση με άλλα φάρμακα;
Η λήψη άλλων φαρμάκων σε κάποιες περιπτώσεις απαιτεί την αύξηση ή τη μείωση της δόσης της θυροξίνης. Φάρμακα τα οποία δυνητικά προκαλούν διαφορετική δόση θυροξίνης είναι τα αντισυλληπτικά, τα οιστρογόνα, η τεστοστερόνη, κάποια αντιεπιληπτικά φάρμακα και κάποια αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Επίσης κάποια στοιχεία μπορεί να επηρεάζουν την απορρόφηση της θυροξίνης από το στομάχι όπως ο σίδηρος, το ασβέστιο, η σόγια και κάποια φάρμακα που μειώνουν την χοληστερίνη. Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό άτομα που λαμβάνουν θυροξίνη να κρατούν ενήμερο τον ενδοκρινολόγο τους για οποιαδήποτε αλλαγή σε φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής που λαμβάνουν.
Πρέπει να λαμβάνω θυροξίνη κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης μου;
Είναι πολύ σημαντικό οι έγκυες γυναίκες ή οι γυναίκες που σκοπεύουν να μείνουν έγκυες να έχουν φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία και να παρέχουν το κατάλληλο περιβάλλον για το έμβρυο. Οι γυναίκες που λαμβάνουν θυροξίνη πριν την εγκυμοσύνη πολύ συχνά χρειάζονται αύξηση της δόσης της θυροξίνης κατά την διάρκεια της κύησης. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να γίνεται έλεγχος των θυρεοειδικών ορμονών καθώς και της TSH τη στιγμή που γίνεται γνωστή μια εγκυμοσύνη. Επίσης είναι σημαντικό η θυρεοειδική λειτουργία να ελέγχεται τουλάχιστον κάθε τρίμηνο.
Θα με βοηθήσει η χορήγηση θυροξίνης αν έχω συμπτώματα θυρεοειδούς, συμπτώματα υποθυρεοειδισμού αλλά φυσιολογικά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών;
Κάποια άτομα με φυσιολογικά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα έχουν συμπτώματα που προσομοιάζουν με τα συμπτώματα του θυρεοειδούς. Τα άτομα αυτά δεν πρόκειται να ωφεληθούν από τη χορήγηση θυροξίνης.
Γιατί θα χρειαστώ θεραπεία καταστολής με θυροξίνη;
Όταν η θυροξίνη χρησιμοποιείται για την θεραπεία του υποθυρεοειδισμού, ο στόχος είναι η διατήρηση της θυρεοειδικής λειτουργίας εντός των φυσιολογικών ορίων. Σε κάποιες περιπτώσεις η χορήγηση θυροξίνης χρησιμοποιείται για να κρατάει τα επίπεδα της TSH στα χαμηλότερα ή στα κατώτερα φυσιολογικά επίπεδα.
Αυτό ουσιαστικά γίνεται για να σταματάει η τροφοδοτική δράση της TSH στον θυρεοειδή αδένα και είναι γνωστή ως θεραπεία καταστολής. Η θεραπεία αυτή χρησιμοποιούνταν για την διακοπή της αύξησης των όζων του θυρεοειδούς ή της αύξησης του μεγέθους του θυρεοειδούς αδένα. Η θεραπεία καταστολής πρέπει να χρησιμοποιείται με περίσκεψη. Επίσης πρέπει να ελέγχεται η θυρεοειδική λειτουργία πολύ συχνά διότι υπάρχει ο κίνδυνος αρρυθμιών , ταχυκαρδίας, επιδείνωσης θωρακικού άλγους και μείωση της οστικής πυκνότητας.
Γρηγόρης Ευφραιμίδης,
Ενδοκρινολόγος
