Άσκηση & Βελτίωση Καρδιαγγειακών Παθήσεων
Συγγραφέας Άρης Γ. Μύρκος Γράφτηκε στις ,
Η καρδιαγγειακές παθήσεις είναι μια ομάδα ασθενειών που σχετίζονται με την καρδιά και το κυκλοφορικό που είναι από τα πιο επικίνδυνα ιατρικά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει το ανθρώπινο σώμα και αποτελούν την κυριότερη αιτία θανάτου σε όλο τον κόσμο. Η υψηλή αρτηριακή πίεση, η στεφανιαία νόσος, η στηθάγχη, το εγκεφαλικό και η αρτηριοσκλήρωση είναι όλες καρδιαγγειακές παθήσεις.
Η καρδιαγγειακή ασθένεια δεν περιορίζεται σε αυτούς που είναι πάνω από 65 χρονών και δεν αφορά μόνο τους άνδρες. Οι γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο να εμφανίσουν υψηλή αρτηριακή πίεση, εγκεφαλικά και καρδιακή προσβολή. Το οικογενειακό ιστορικό με καρδιακές παθήσεις θα αυξήσει επίσης τον κίνδυνο να προσβληθούν από την ασθένεια.
Στα παρακάτω άρθρα θα γίνει μία εκτενής παρουσίαση των μελετών που εξέτασαν την επίδραση της άσκησης (αερόβιας ή με αντιστάσεις) στις παθήσεις του μυοκαρδίου και κατα πόσο μπορεί η άσκηση να βελτιώσει την φυσική κατάσταση και την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Το 2009 ο Dua και συν. μελέτησαν την επίδραση της άσκησης σε ασθενείς που πάσχουν εκ γενετής απο καρδιαγγειακές παθήσεις. 61 άτομα απο τα οποία τα 36 άντρες πέρασαν απο 3 στάδια.
Το 1ο στάδιο περιελάμβανε ερωτηματολόγιο και κλινικές εξετάσεις απο τις οποίες γινόταν η αρχική εκτίμιση της φυσικής δραστηριότητας χρησιμοποιόντας επιταχυνσιόμετρα για μια εβδομάδα και της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Στο 2ο στάδιο εκταλούσαν για 10 εβδομάδες, 5/εβδομάδα περπάτημα 20-30 λεπτών αυξάνοντας τον χρόνο άσκησης 10% κάθε εβδομάδα. Στο 3ο στάδιο γινόταν επαναξιολόγηση με ερωτηματολόγια αλλά και 7 μέρες καταγραφή της φυσικής δραστηριότητας ξανά με τα επιταχυνσιόμετρα. Στα αποτελέσματα φάνηκε ότι υπήρξε αύξηση του χρόνου άσκησης στο τεστ στον εργοδιάδρομο απο 9.2 σε 11.2 λεπτά. επίσης στατιστικά σημαντική διαφορά υπήρξε και στα σκορ στο ερωτηματολόγιο μετά τις 10 εβδομάδες κάτι που απέδειξε ότι βελτιώθηκε αισθητά η ποιότητα ζωης των ασθενών.
Tων ασθενών που έλαβαν μόνο αερόβια ερεθίσματα.
Η αερόβια διαλειμματική άσκηση υψηλής έντασης φαίνετε να έχει καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με την συνεχόμενη μέθοδος προπόνησης σε ασθενής με χρόνιες καρδιακές ασθένειες. Ο Guiraud και συνεργάτες του (2009) αποφάσισαν να ερευνήσουν την ένταση την οποία θα πετυχαίναμε καλύτερα αποτελέσματα συγκρίνωντας της οξείες καρδιοαναπνευστικές ανταποκρίσεις σε τέσσερις διαφορετικές εντάσεις.
Τα πρωτόκολλα που χρησιμοποίησε ήταν 15s άσκηση με παθητικό διάλειμμα 15s (Α), 15s άσκηση με 15s ενεργητικό διάλειμμα στο 50% της ΜΑΤ (Β), 60s άσκηση με παθητικό διάλειμμα 60s (Γ) και τέλος 60s άσκηση με διάλειμμα 60s στο 50% της ΜΑΤ. Η ένταση της άσκησης σε όλα τα προτώκολλα ήταν 100% της ΜΑΤ και ήταν σε ποδήλατο. 65% του δείγματος κατάφεραν να ασκηθούν σε διάρκεια 35 λεπτών στο Α, ενώ μόλις 16, 42, 0% στα γρουπ Β, Γ και Δ αντίστοιχα.
Το παθητικό διάλειμμα βοήθησε επίσης στους ασκούμενους να πετύχουν μεγαλύτερη διάρκεια άσκησης σε σχέση με το ενεργητικό διάλειμμα. Παρά τις διαφορές στον χρόνο εξάντλησης δεν υπήρχαν διαφορές στον χρόνο παραμονής της άσκησης σε υψηλά ποσοστά της VO2max εκτός του γκρουπ Γ όπου υπήρχαν διαφορές στον χρόνο άσκησης σε πολύ υψηλά ποσοστα της τάξης των 90 και 95% της VO2max. Τέλος οι ασκούμενοι όταν ρωτήθηκαν επέλεξαν ώς ιδανικότερο προτώκολλο για αυτους το Α (15s/παθητικό διάλειμμα 15s).
Ενας ακόμα πολύ σημαντικός παράγοντας ο οποιος προκαλεί αρνητικές συνέπειες στον οργανισμό στα άτομα που πάσχουν από καρδιακή νόσο είναι η κατάθλιψη. Έτσι, ο Milani και συν. (2011) εξέτασε αν και κατα πόσο η άσκηση μπορεί να μειώσει αυτόν τον παράγοντα. 189 ασθενείς με κλάσμα εξώθησης αριστερής κοιλίας <45% έλαβαν μέρος σε 36 προπονητικές μονάδες τις οποίες ολοκλήρωσαν σε 3 μήνες. Όλοι οι ασκούμενοι συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια πριν και μετά το τέλος της προπονητικής διαδικασίας τα οποία αξιολογούσαν τον βαθμό κατάθλιψης των ασθενών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το ποσοστό κατάθλιψης μετά την άσκηση μειώθηκε 40% όπως επίσης και η κίνδυνοι θνησιμότητας σε αυτούς που το ποσοστό κατάθλιψης δεν μειώθηκε ήταν 4 φορές μεγαλύτεροι σε σχέση με το υπόλοιπο δείγμα κάτι που αποδυκνύει ότι η κατάθλιψη είναι ένας πολύ επικύνδινος παράγοντας ο οποίος πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν.
Συμπαιρένουμε, απο όλες τις παραπάνω μελέτες ότι η άσκηση είτε αερόβια είτε με αντιστάσεις βελτιώνει τόσο την καρδιαγγειακή λειτουργία όσο και την ποιότητα ζωής αλλά και την καταπολέμηση της κατάθλιψης σε ασθενείς που πάσχουν από καρδιακά προβλήματα αρκεί να είναι στοχευμένη και πάντα κάτω απο παρακολούθηση ειδικού γυμναστή. επίσης όσον αφορά την αερόβια προπόνηση οι μελέτες φαίνετε να συμφωνούν ότι η διαλειμματική μέθοδος επιδρά θετικότερα στους ασθενεις και ίσως αυτή πρέπει να είναι η νέα τάση όσον αφορά στην εκγύμναση αυτού του ειδικού πληθησμου. Γενικότερα όμως η ελεγχόμενη άσκηση σε οποιαδήποτε μορφή της και με την παρουσία και επίβλεψη ειδικού συνιστάται ανεπιφύλακτα σε ασθενείς με χρόνια καρδιακά προβλήματα.
Άρης Γ. Μύρκος
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, Τ.Ε.Φ.Α.Α.,
