Μία νέα ελπιδοφόρα προοπτική για το Σακχαρώδη διαβήτη
Συγγραφέας Νικόλαος Κουτσογούλας Γράφτηκε στις ,
Ο Σακχαρώδη διαβήτης θεραπεύεται σήμερα με χειρουργική επέμβαση
Προϊόντος του χρόνου και με τον νέο τρόπο ζωής (διατροφή, παχυσαρκία, καθιστική ζωή, στρες, μόλυνση περιβάλλοντος), ο αριθμός των ασθενών παγκοσμίως που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, έχει αυξηθεί σημαντικά. Υπολογίζεται ότι οι ασθενείς στην Ελλάδα φτάνουν τους 800.000 έως 900.000 σύμφωνα με στοιχεία από την Εθνική Μελέτη Νοσηρότητας (ΕΜΕΝΟ).
Περίπου 1 στους 10 Έλληνες έχει διαβήτη, με συνέπεια να αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος μυοκαρδίου. Πολλοί δε από αυτούς, δεν το γνωρίζουν (περίπου 300.000-500.000). Σε ασθενείς, που η συντηρητική αντιμετώπιση (φάρμακα), δεν επαρκεί, έρχεται να επιληφθεί η χειρουργική.
Ο διαβήτης τύπου 1 αυξάνεται κατά 3% κάθε χρόνο στα παιδιά και επίσης στους εφήβους. Επίσης ο διαβήτης τύπου 2 προσβάλλει πλέον όλο και μικρότερες ηλικίες νέους και παιδιά. Οι διαβητικοί παρουσιάζουν ίδιο κίνδυνο εμφράγματος μυοκαρδίου με αυτόν των μη διαβητικών που είναι μεγαλύτεροι κατά 15 χρόνια. 90% των ασθενών, πάσχουν από ΣΔ τύπου 2 και η εμφάνισή του, γίνεται συνήθως στη μέση ηλικία. Αυτός ο τύπος διαβήτη δεν οφείλεται σε μη έκκριση ινσουλίνης αλλά σε μια κατάσταση αντίδρασης του σώματος στην ινσουλίνη που έχει να κάνει με κληρονομικούς παράγοντες και την παχυσαρκία.
Ένας μεγάλος αριθμός ερευνητικών μελετών έχουν διαπιστώσει πως οι βαριατρικές επεμβάσεις σε άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία συμβάλλουν στην θεαματική βελτίωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Παράλληλα βελτιώνουν μετεγχειρητικά και την ευαισθησία του ατόμου στην ινσουλίνη (αυξημένη μεταγευματική έκκριση του GLP-1), διορθώνοντας την προ του χειρουργείου ινσουλινοαντίσταση.
Πλέον η λαπαροσκοπική γαστρική παράκαμψη (gastric bypass) , αλλά και η επιμήκης γαστρεκτομή (sleeve gastrectomy), φαίνεται να καταλήγουν σε θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη ακόμη και σε μη παχύσαρκους ασθενείς.
Πότε όμως ένας διαβητικός πρέπει να οδηγηθεί στο χειρουργείο;
Διαβητικοί που παίρνουν χάπια αργά ή γρήγορα θα καταλήξουν να χρειάζονται ινσουλίνη. Αν η χειρουργική αντιμετώπιση γίνει στη φάση που οι ασθενείς παίρνουν μόνο χάπια τότε η ίαση του διαβήτη είναι φτάνει το 100%. Αφήνοντας τη νόσο να εξελίσσεται επί έτη εξαντλούμε τη λειτουργία του παγκρέατος και επιπλέον εγκαθίστανται οι επιπλοκές της νόσου.
Αν παίρνουν ινσουλίνη το ποσοστό ίασης πλησιάζει το 70-80% και οι υπόλοιποι θα χρειαστεί να λαμβάνουν 1 χάπι για τον πλήρη έλεγχο του σακχάρου.
Οι μελέτες επισημαίνουν ότι ασθενείς που λαμβάνουν μόνο χάπια και η διάρκεια της νόσου είναι μικρότερη των 5 ετών η βελτίωση είναι τάχιστη.
Σε περίπτωση που για την αντιμετώπιση της νόσου χρειάστηκε να υποβληθούν σε αγωγή με ινσουλίνη πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζουμε τα επίπεδα του πεπτιδίου C.
Τα επίπεδα πρέπει να είναι μεγαλύτερα του 0.5-1 ng/ml (όσο μεγαλύτερα είναι τόσο πιο άμεση είναι η βελτίωση της εικόνας του διαβήτη). Η τιμή αυτή είναι ένας δείκτης ότι υπάρχει ικανοποιητικό απόθεμα β-κυττάρων στο πάγκρεας που μπορούν να λειτουργήσουν και να παράγουν ινσουλίνη μετά την χειρουργική επέμβαση. Είναι πολύ σημαντικό ότι μετά την επέμβαση βελτιώνεται η διαβητική νευροπάθεια, ενώ σταματά η περαιτέρω εξέλιξη άλλων δυνητικών προβλημάτων του διαβήτη όπως παθήσεις νεφρών, αμφιβληστροειδούς, αγγείων.
Είναι επιτακτική ανάγκη η δημιουργία πλήρως οργανωμένων κέντρων-ιατρείων μεταβολικής χειρουργικής, στα οποία θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται οι ειδικότητες του διαβητολόγου, του ψυχολόγου, του διατροφολόγου, όπως και αυτή του γενικού χειρουργού με εξειδίκευση στη λαπαροσκοπική χειρουργική.
Κοινό χαρακτηριστικό των επεμβάσεων που θεραπεύουν σε μεγάλο ποσοστό τον σακχαρώδη διαβήτη, είναι ότι η τροφή δεν περνάει μέσα από το δωδεκαδάκτυλο και ότι μετά την δίοδό της από τον οισοφάγο, προωθείται από το κολόβωμα του στομάχου χωρίς την συνήθη επεξεργασία που κάνει το στομάχι, στο έντερο παρακάμπτοντας ένα μεγάλο τμήμα του.
Πιστεύεται δηλαδή ότι η άπεπτη τροφή αν περάσει γρήγορα στο περιφερικό τμήμα του λεπτού εντέρου διεγείρει την έκκριση ειδικών ορμονών που δρουν θετικά στην λειτουργία των β κυττάρων του παγκρέατος και ρυθμίζουν τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος.
Τ΄ αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά.
Το μέλλον των διαβητικών προοιωνίζεται σημαντικά βελτιωμένο.
Η εποχή που η νόσος θεωρούνταν χρόνια κι ανίατη θα περάσει ανεπιστρεπτί.
Και για ακόμη μία φορά, η συνεισφορά της χειρουργικής, θα ναι μέγιστη.
Νικόλαος Ηλ. Κουτσογούλας
γενικός χειρουργός
