Ανατομία ενός “συμβόλου του σεξ”
Συγγραφέας Θεόδωρος Λιακάκος Γράφτηκε στις ,
Οι μαστοί παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην αντιπροσώπευση της θηλυκότητας. Ξεκινώντας από την εφηβεία όπου οι νεαρές δεσποινίδες παρακολουθούν με δέος το στήθους τους να αναπτύσσεται, ως την εμμηνόπαυση όπου το σχήμα και όγκος των μαστών εξελίσσονται, ο μαστός αυτός καθαυτός καλύπτεται από μια ισχυρή, τόσο συμβολική όσο και συναισθηματική αξία.
Αποτελούμενος από λιπώδη και ινοαδενικό ιστό που τους δίνει τη μορφή και τον όγκο τους, οι μαστοί εξελίσσονται σύμφωνα με την ηλικία, τις εγκυμοσύνες, τη σωματική δραστηριότητα. Ο μαζικός αδένας αποτελείται από καμιά εικοσαριά λοβούς και διαθέτει 10 με 100 αδένια, που εκκρίνουν γάλα. Οι μαστοί, διατρέχονται από μια πληθώρα αιμοφόρων αγγείων και συγκρατούνται από το δέρμα και το θωρακικό μυ που καλύπτει το θώρακα.
Ο μαστός εμφανίζει ένα πλούσιο λεμφικό δίκτυο που επιτρέπει την απέκκριση των άτυπων κυττάρων και άλλων υπολειμμάτων. Η λέμφος κυκλοφορεί μέσα στα λεμφαγγεία, τα οποία εκβάλουν στα λεμφογάγγλια.
Υπάρχουν περίπου 35 λεμφογάγγλια γύρω από κάθε μαστό, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων βρίσκεται στη μασχάλη ή κοντά σε αυτήν. Αν υπάρξει καρκίνος του μαστού, αυτός επεκτείνεται με τη λέμφο στους λεμφαδένες της μασχάλης και κατόπιν στη συστηματική κυκλοφορία. Η λέμφος κυκλοφορεί προς όλες τις κατευθύνσεις, όμως περίπου τα τρία τέταρτα των λεμφαγγείων του μαστού εκχύνονται στους μασχαλιαίους λεμφαδένες οι οποίοι γίνονται συχνά η πρώτη μεταστατική εστία που δημιουργείται.
Μαστός και θηλασμός
Οι θηλές βρίσκονται στο κέντρο του μιας ζώνης που έχει ένα σκούρο καφέ χρώμα: της θηλαίας άλω.
Οι θηλές μπορούν να είναι εξογκωμένες, επίπεδες ή να εισέχουν προς τα μέσα. Το μέγεθός τους αυξάνεται κατά την εγκυμοσύνη ταυτόχρονα με το μέγεθος των μαστών, κάτω από την επίδραση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης που εκκρίνονται από την ωοθήκη και τον πλακούντα. Μετά από κάποιο εξωτερικό ερεθισμό (κρύο, σεξουαλικός ερεθισμός, όταν το μωρό θηλάζει κ.ά), η θηλαία άλω μαζεύεται και η θηλή ανασηκώνεται.
Μετά τον τοκετό, η υπόφυση που βρίσκεται στον εγκέφαλο, προκαλεί την έκκριση της προλακτίνης.
Η ορμόνη αυτή ενισχύει την παραγωγή γάλακτος από τα λοβία του μαστού προκειμένου να τραφεί το νεογέννητο. Οι γαλακτοφόροι πόροι φέρουν το γάλα σε καμιά εικοσαριά πόρους. Μόλις γεννηθεί το παιδί, οι μαστοί παράγουν το πρωτόγαλα, ένα υγρό με κιτρινωπό άσπρο χρώμα. Το γάλα φθάνει μετά από τρεις μέρες περίπου. Οι μαστοί θα επανακτήσουν τον όγκο τους αφού περάσουν τρεις με τέσσερις μήνες από τον τοκετό.
Ο μαστός σε κάθε ηλικία
Κατά την εφηβεία, η ορμονική δραστηριότητα στα νέα κορίτσια δημιουργεί μια αλλαγή στη φυσιογνωμία και στον όγκο των μαστών. Αυτοί αναπτύσσονται και αποτελούνται κυρίως από αδενικό ιστό. Κατά τη διάρκεια του εμμηνορρησιαακού κύκλου, ο όγκος του μαζικού αδένα αυξάνεται κάτω από την επίδραση των οιστρογόνων δεκαπέντε μέρες μετά την τελευταία περιόδου. Κατά τη διάρκεια της περιόδου, οι μαστοί είναι πιο ευαίσθητοι.
Στην εμμηνόπαυση, ο όγκος των μαστών ελαττώνεται λόγω έλλειψης οιστρογόνων.
Ο μαστός της εμμηνοπαυσιακής γυναίκας καταλήγει να αποτελείται κυρίως από λιπώδη ιστό.
Θεόδωρος Λιακάκος,Μαιευτήρας Χειρούργος Γυναικολόγος – Μαστολόγος
