Η αλλεργική ρινίτιδα αποτελεί ένα από τα συχνότερα χρόνια νοσήματα. Φαίνεται να αφορά στο 20% του γενικού πληθυσμού. Τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας είναι καταρροή, συμφόρηση (μπούκωμα), πταρμοί, κνησμός, οπισθορινική έκκριση. Δεν είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν όλα, είναι δυνατόν για παράδειγμα μια αλλεργική ρινίτιδα να χαρακτηρίζεται μόνο από καταρροή. Η αλλεργική ρινίτιδαμπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα από τα μάτια (επιπεφυκότες) όπως κνησμό, δακρύρροια, ερυθρότητα. Αφορά σε παρόμοια ποσοστά και τα δύο φύλα και η ηλικία έναρξης μπορεί να είναι οποιαδήποτε, πιο συχνά όμως πρωτοεμφανίζεται σε νέους.

Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να είναι εποχική, δηλαδή να εμφανίζεται την άνοιξη ή όλο το χρόνο ανάλογα με το αίτιο. Η κληρονομικότητα παίζει ρόλο, όχι όμως αποκλειστικό. Η αλλεργική ρινίτιδα οφείλεται στην ευαισθησία του οργανισμού και κατά συνέπεια στην υπερβολική αντίδρασή του σε ουσίες οι οποίες κανονικά είναι αβλαβείς και οι οποίες καλούνται αεροαλλεργιογόνα.

Τα συνηθέστερα αίτια της αλλεργικής ρινίτιδας είναι:

• οι γύρεις
• τα ακάρεα της οικιακής σκόνης,
• τα επιθήλια των ζώων,
• οι μύκητες.

Η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας θα πρέπει να είναι έγκαιρη διότι το 30% αυτών των ασθενών θα εμφανίσουν άσθμα ή η ίδια η ρινίτιδα θα εξελιχθεί σε πιο επίμονη τόσο σε ένταση όσο και σε διάρκεια.

Είναι πολύ σημαντικό επίσης το γεγονός ότι πολλές φορές μια χρόνια ρινίτιδαχαρακτηρίζεται εύκολα σαν αλλεργική χωρίς να έχουν γίνει οι απαραίτητες εξετάσεις στο δέρμα (test) με αποτέλεσμα να διαλάθει η διάγνωση άλλων τύπων ρινίτιδας και ο ασθενής να ταλαιπωρείται με ακατάλληλες θεραπείες ή να υπάρχει πιθανότητα να εξελιχθεί μια παθολογική κατάσταση και να χάνεται η ευκαιρία της έγκαιρης διάγνωσης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μια ρινίτιδα μπορεί να είναι η έκφραση ενός συστηματικού προβλήματος. Με άλλα λόγια η αλλεργική ρινίτιδα είναι η πιο συχνή χρόνια ρινίτιδα αλλά όχι η μοναδική. Οι εξετάσεις αίματος δείχνουν την ευαισθητοποίηση σε αλλεργιογόνα, όμως δεν αντικαθιστούν τις εξετάσεις στο δέρμα, αντίθετα τις υποστηρίζουν. Γι’ αυτό η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας ή ο αποκλεισμός της πρέπει να γίνεται οπωσδήποτε με δερματικά test.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μια ρινίτιδα μπορεί να είναι η έκφραση ενός συστηματικού προβλήματος. Η αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας στηρίζεται στο τρίπτυχο:

•  αποφυγή
•  θεραπεία με φάρμακα
•  ανοσοθεραπεία.

Η αποφυγή τις περισσότερες φορές είναι ανέφικτη. Ειδικά ως προς την ανοιξιάτικη αλλεργία που οφείλεται σε γύρεις δεν μπορεί να αποφευχθεί. Είναι επαρκές μέτρο αντιμετώπισης ουσιαστικά μόνο στους ασθενείς που εμφανίζουν αλλεργία στη γάτα ή το σκύλο ενώ στους ασθενείς που έχουν αλλεργία στη σκόνη είναι υποστηρικτική. Στις γύρεις είναι αδύνατη η εφαρμογή της αφού οι γυρεόκοκκοι ταξιδεύουν ακόμα και 200 χιλιόμετρα με αποτέλεσμα να μην χρειάζεται να βρίσκονται κοντά τα αντίστοιχα φυτά, δένδρα ή ζιζάνια.

Η θεραπεία με φάρμακα αποτελεί θεραπεία ελέγχου των συμπτωμάτων. Εάν αφορά εποχική αναπνευστική αλλεργία πρέπει να ξεκινά προεποχιακά, να συνεχίζεται συστηματικά και σε κάθε περίπτωση να μην χορηγείται κατ΄ επίκληση. Δεν επηρεάζει τη φυσική πορεία της νόσου ενώ το πότε πρέπει να ξεκινά και πόσο θα διαρκεί απαιτεί γνώση της εποχικής κατανομής των αλλεργιογόνων. Ανάλογα με το σε ποιο αλλεργιογόνο είναι ευαίσθητος ο ασθενής θα καθορισθεί το πότε πρέπει να ξεκινήσει η αγωγή και πόση διάρκεια θα έχει. Επίσης το είδος της αγωγής έχει να κάνει και με τα συμπτώματα που έχει ο ασθενής. Αλλιώς αντιμετωπίζεται η περίπτωση που χαρακτηρίζεται πιο πολύ από συμφόρηση, αλλιώς η καταρροή, αλλιώς η συμμετοχή από τα μάτια και αλλιώς εκείνη στην οποία υπάρχουν συμπτώματα άσθματος όπως βήχας, δύσπνοια, από το ιστορικό του ασθενούς.

Η ανοσοθεραπεία είναι μια πολύ αποτελεσματική και ασφαλής χορήγηση εμβολίων εφόσον γίνει υπό προϋποθέσεις. Είναι θεραπεία εκρίζωσης η οποία έχει ως στόχο την απευαισθητοποίηση του ασθενούς.