Τι είναι η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Συγγραφέας Ιωάννης Θεοχάρης Γράφτηκε στις ,
Ο αμφιβληστροειδής είναι ο πιο σημαντικός χιτώνας του ματιού και επενδύει εσωτερικά το τοίχωμα του βολβού στο οπίσθιο κοίλο μέρος. Περιέχει τους φωτουποδοχείς, τα κύτταρα δηλαδή που συλλαμβάνουν τα φωτεινά ερεθίσματα και τα στέλνουν κωδικοποιημένα μέσω των νευρικών ινών στον εγκέφαλο για να τα κάνει εικόνες.
Ο αμφιβληστροειδής είναι κολλημένος στο τοίχωμα του βολβού, από όπου παίρνει θρεπτικά συστατικά. Εάν χάσει την επαφή με το τοίχωμα αρχίζει να δυσλειτουργεί. Η επαφή χάνεται όταν ο αμφιβληστροειδής σηκώνεται ή από υγρό που περνά από κάτω του και έρχεται από την υαλοειδική κοιλότητα μέσω μίας ρωγμής (ρηγματογενής αποκόλληση)
ή από υγρό που διαρρέει από τα αγγεία του βολβού ( εξιδρωματική αποκόλληση)
ή τέλος από έλξη στην επιφάνεια του (ελκτική αποκόλληση)
Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, εάν δεν θεραπευτεί κατάλληλα, μπορεί να προκαλέσει μόνιμη απώλεια όρασης
Ποιοί είναι οι τύποι αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς;
Όπως περιγράψαμε, υπάρχουν τρείς τύποι αποκόλλησης: η ρηγματογενής, η ελκτική και η εξιδρωματική
- Ηρηγματογενής αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς είναι η πάθηση που ευρύτερα ο κόσμος ονομάζει αποκόλληση. H «αποκόλληση» τα παλαιότερα χρόνια προκαλούσε δέος στους γιατρούς και φόβο στους ασθενείς. Τα πράγματα έχουν αλλάξει. Η αντιμετώπισή της αποκόλλησης έχει μεγάλη επιτυχία από την πρώτη κιόλας επέμβαση σε ποσοστά που ξεπερνούν το 95%. Ιδιαίτερη σημασία έχει η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση. Να μπορέσει δηλαδή ο ασθενής να αντιληφθεί ότι υπάρχει πρόβλημα στο μάτι του ώστε να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια.
- Ηελκτική αποκόλληση εφόσον επηρεάζει ή απειλεί την όραση χρειάζεται χειρουργείο για να αντιμετωπιστεί. Συνήθως καταστάσεις ελκτικής αποκόλλησης συναντά κανείς σε προχωρημένα στάδια διαβητικής αμφιβληστροπάθειας. Οι σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές δίνουν σε αυτές τις περιπτώσεις λύσεις που παλαιότερα θεωρούνταν ανέφικτες.
- Ηεξιδρωματική αποκόλληση συνήθως θεραπεύεται με φάρμακα ή με ειδικής μορφής laser και όχι με χειρουργείο.Το πιο συχνό αίτιο είναι η φλεγμονή του οφθαλμού.
Causes and Risk Factors
Ποιοί είναι επιρρεπείς σε αποκόλληση αμφιβληστροειδούς;
Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά είναι πιο συχνή σε άτομα άνω των 40 ετών. Επηρεάζει περισσότερο τους άνδρες από τις γυναίκες και είναι πιο πιθανό να συμβεί εάν έχετε:
- Μυωπία
- Προηγούμενη αποκόλληση στο άλλο μάτι
- Οικογενειακό ιστορικό αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς
- Προβεί σε επέμβαση καταρράκτη
- Άλλες παθήσεις ή διαταραχές στα μάτια όπως ρετινόσχιση, ραγοειδίτιδα, εκφυλιστική μυωπία ή εκφύλιση πλέγματος
- Κάποιον τραυματισμό στα μάτια
Ποια είναι τα συμπτώματα αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς;
Παρακάτω αναφέρονται κάποια προειδοποιητικά συμπτώματα και κάποιες πρώιμες ενδείξεις όπου συνιστάται η ιατρική εξέταση:
- έντονα μυγάκια, αράχνες, σκουπίδια στο οπτικό πεδίο μας
- θόλωση της όρασης
- καπνός στο οπτικό πεδίο
- λάμψεις σαν αστραπές και γενικότερα φωταψίες
- κουρτίνα στο περιφερικό οπτικό πεδίο ή μια σκοτεινή περιοχή, η οποία μεγαλώνει με τις ώρες και πλησιάζει στο κέντρο του οπτικού πεδίου. Εξετάζουμε πάντα το κάθε μάτι ξεχωριστά κλείνοντας το άλλο. Το περιφερικό πεδίο το αντιλαμβάνεται κανείς έχοντας το βλέμμα καθηλωμένο σε ένα σημείο σε απόσταση και παρατηρώντας στα πλάγια τα κείμενα και το περιβάλλον.
Σήμερα η αποκόλληση αντιμετωπίζεται με διάφορους τρόπους που σκοπό έχουν ή τον περιορισμό της σε μια περιοχή όταν η αποκόλληση είναι μικρής έκτασης δημιουργώντας έναν φραγμό με laser ή την αποκατάσταση της επαφής του αμφιβληστροειδούς με το τοίχωμα του ματιού πραγματοποιώντας χειρουργική επέμβαση.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις μπορεί να είναι:
- Η ρετινοπηξία με αέριο (pneumatic retinopexy)
- Η χειρουργική με μοσχεύματα (buckle surgery)
- Η υαλοειδεκτομή (vitrectomy) με αέριο ή σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις με σιλικόνη
Η υαλοειδεκτομή είναι πλέον η επέμβαση πρώτης εκλογής
Είναι σημαντικό, όμως, ο θεράπων ιατρός να μπορεί να χειρουργήσει με όλους τους τρόπους ώστε η επιλογή να γίνει με βάση την καλύτερη πρόγνωση και την λιγότερη ταλαιπωρία του ασθενούς.
Χρήσιμες πληροφορίες για την εγχειρητική περίοδο
Οι περισσότερες επεμβάσεις γίνονται με τοπική αναισθησία ή με αναισθησία με σταγόνες και δεν απαιτούν διανυκτέρευση στο νοσοκομείο.
Κατά κανόνα βάζουμε αέριο μέσα στο μάτι.Όσοι ασθενείς έχουν αέριο μέσα στο μάτι μετά από μια επέμβαση δεν πρέπει να πετούν με αεροπλάνο ή να παίρνουν ειδικής μορφής γενική αναισθησία.Το αέριο απορροφάται και εξαφανίζεται από τον οργανισμό .Ο ασθενής όσο υπάρχει αέριο στο μάτι δεν βλέπει. Η όραση αποκαθίσταται σιγά σιγά όσο το αέριο μειώνεται. Έτσι, ο ασθενής βλέπει για ένα διάστημα το όριο της φυσαλίδας αερίου με το υπόλοιπο υγρό του ματιού σαν μια γραμμή που τρεμοπαίζει. Το οπτικό πεδίο καθαρίζει σταδιακά από το πάνω μέρος προς τα κάτω. Το αέριο μπορεί να διαρκέσει από 2 μέχρι 6 εβδομάδες Η τάση σήμερα είναι να χρησιμοποιούνται αέρια βραχύτερης διάρκειας
Αν χρειαστεί σιλικόνη τότε αυτή πρέπει να αφαιρεθεί με δεύτερο χειρουργείο, γιατί δεν απορροφάται όπως το αέριο. Αφήνουμε τη σιλικόνη μόνο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις.
Μετά το χειρουργείο πιθανόν να ζητηθεί από τον ασθενή να έχει μια ιδιαίτερη στάση του κεφαλιού του ώστε να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Πολλές φορές σε μια επέμβαση υαλοειδεκτομής κάνουμε συγχρόνως και επέμβαση καταρράκτη. Αυτό, γιατί μετά από υαλοειδεκτομή συχνά αναπτύσσεται καταρράκτης . Με την συνδυασμένη επέμβαση ο ασθενής γλιτώνει από την ταλαιπωρία ενός επιπλέον χειρουργείου και το κόστος μειώνεται.
Διαθέτουμε τις πλέον εκλεπτυσμένες τεχνικές υαλοειδεκτομής με τεχνολογικά εξελιγμένο εξοπλισμό.
Ιωάννης Θεοχάρης,
Οφθαλμίατρος
