Διαταραχές της γεύσης
Συγγραφέας Αλέξιος Βαρδουνιώτης Γράφτηκε στις ,
Η αίσθηση της γεύσης προκύπτει όταν μικρά μόρια από τις τροφές που τρώμε ή από τα υγρά που πίνουμε έρχονται σε επαφή με κύτταρα-υποδοχείς της γεύσης που υπάρχουν στην γλώσσα, στην οροφή του στόματος, στον φάρυγγα και τον λάρυγγα και αποτελούν τους γευστικούς κάλυκες. Από τα κύτταρα αυτά ξεκινούν νευρικές απολήξεις (μικρά νεύρα) που μεταφέρουν τα ερεθίσματα των γεύσεων στον εγκέφαλο.
Υπάρχουν 5 βασικές κατηγορίες γεύσεων που αναγνωρίζονται από τους γευστικούς κάλυκες και είναι το γλυκό, το πικρό, το αλμυρό, το ξινό και τέλος η αίσθηση της πρωτεΐνης του κρέατος (με την παράξενη ονομασία Umami, ένα συνδυασμό μιας γλυκόξινης και ταυτόχρονα πικρής γεύσης). Οι γευστικοί κάλυκες είναι συγκεντρωμένοι κατά ομάδες και σχηματίζουν τις γευστικές θηλές της γλώσσας που έχουν διαφορετικό σχήμα και στην ουσία βρίσκονται διάσπαρτες στην επιφάνειά της γλώσσας και στις άλλες περιοχές που αναφέραμε.
Πρέπει να αναφέρουμε ότι η αίσθηση της γεύσης είναι πολύ στενά συνδεδεμένη με την αίσθηση της όσφρησης και έτσι είναι πολύ συχνό κάποιος που επισκέπτεται τον Ωτορινολαρυγγολόγο του για μια διαταραχή της γεύσης να ανακαλύπτει πως πάσχει και από μια διαταραχή της όσφρησης.
Όταν μασάμε τις διάφορες τροφές, αρώματα από αυτές ελευθερώνονται και ερεθίζουν οσφρητικά κύτταρα στην οροφή της μύτης δημιουργώντας την αίσθηση της όσφρησης. Αν η μύτη είναι βουλωμένη όπως σε κάποιον που είναι συναχωμένος ή έχει αλλεργία, τότε αυτή η αίσθηση δεν λειτουργεί σωστά με αποτέλεσμα μειωμένη όσφρηση και μειωμένη γεύση.
Οι διαταραχές της γεύσης μπορεί να είναι η υπογευσία (όταν έχουμε μειωμένη αίσθηση της γεύσης), η δυσγευσία (όταν έχουμε μια δυσάρεστη- πικρή, πολύ αλμυρή ή μεταλλική γεύση στο στόμα), η αγευσία (όταν δεν νιώθουμε καμία γεύση) και η αίσθηση μιας κακής γεύσης που εμφανίζεται και εξαφανίζεται περιοδικά, ακόμα και όταν δεν έχουμε κάποια τροφή ή ποτό στο στόμα.
Πολλές παθολογικές καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές γεύσης όπως είναι οι λοιμώξεις (το συνάχι, η αμυγδαλίτιδα, η φαρυγγίτιδα κ.τ.λ.), η κακή στοματική υγιεινή και οδοντικά προβλήματα, η λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση (με αρκετά μεγάλη συχνότητα στις χώρες του Δυτικού Κόσμου και φυσικά την Ελλάδα), κάποια φάρμακα (όπως τα αντιβιοτικά και τα αντιϊσταμινικά) και φυσικά όλες εκείνες οι παθολογικές καταστάσεις που επηρεάζουν την όσφρησή μας.
Παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι από εμάς θεωρούν την αίσθηση της γεύσης δεδομένη, η απώλεια ή οι διαταραχές της είναι δυνατόν να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία και την ποιότητα της ζωής μας. Όταν πάσχουμε από μια διαταραχή της γεύσης είναι πολύ πιθανό να αλλάξουμε τις διατροφικές μας συνήθειες και έτσι κάποιοι να τρώνε λιγότερο με αποτέλεσμα να χάνουν βάρος και άλλοι να τρώνε περισσότερο μα αποτέλεσμα να παχαίνουν.
Απλά σκεφτείτε ότι χωρίς να το καταλαβαίνουμε μπορεί να τρώμε περισσότερο αλάτι ή περισσότερη ζάχαρη αυξάνοντας τον κίνδυνο να εμφανίσουμε αρτηριακή υπέρταση ή σακχαρώδη διαβήτη. Επίσης σκεφτείτε ότι με επηρεασμένη γεύση είναι πολύ δύσκολο να καταλάβουμε πότε κάποια τροφή είναι αλλοιωμένη ή να αναγνωρίσουμε κάποιο συστατικό που θα έπρεπε να αποφύγουμε λόγω αλλεργίας ή δυσπεψίας.
Με την βοήθεια ειδικών διαλυμάτων που ψεκάζονται στην στοματική κοιλότητα μπορεί να γίνει προσδιορισμός της γεύσης που έχει επηρεαστεί και μαζί με την συνολική Ωτορινολαρυγγολογική εξέταση να ξεκινήσει η αντιμετώπιση του προβλήματος.
Αλέξιος Σ. Βαρδουνιώτης,
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος
