Κιρσοί κάτω άκρων
Συγγραφέας Αντώνης Παπαγεωργίου Γράφτηκε στις ,
Η αποστολή του φλεβικού συστήματος είναι η επαναφορά του αίματος από την περιφέρεια στην καρδιά. Όταν οι φλέβες των κάτω άκρων πάσχουν, που αυτό σημαίνει βλάβη στο τοίχωμά τους ή στις βαλβίδες τους, το αίμα αντί να κατευθύνεται προς την καρδιά παλινδρομεί και λιμνάζει στα κάτω άκρα. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται φλεβική ανεπάρκεια . Οι διογκωμένες επιφανειακές (επιπολής) φλέβες των κάτω άκρων που έχουν γίνει λόγω παραμελημένης φλεβικής ανεπάρκειας ονομάζονται κιρσοί. Ανάλογα με τη διάμετρο τους διακρίνονται σε :
- Ευρυαγγείες (ερυθρή χροιά) < 1mm
- Μικροί ή δικτυωτοί κιρσοί (κυανή χροιά) >1mm και <3mm
Κιρσοί >3mm. Οι κιρσοί είναι διατεταμένες υποδόριες φλέβες διαμέτρου 3mm και άνω μετρημένες σε όρθια θέση. Μπορεί να αφορούν την Μείζονα Σαφηνή ή Κλάδους αυτής , την Ελάσσονα Σαφηνή ή οποιαδήποτε άλλη επιφανειακή φλέβα στα κάτω άκρα.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
- Αίσθημα βάρους στα πόδια, ενοχλητικό όλη την ημέρα, ή να είναι πιο έντονο το αίσθημα βάρους με την ορθοστασία.
- Oίδημα ( πρησμένα πόδια ) είτε περιστασιακό ή μόνιμο, , να εμφανίζεται το πρωί ή το απόγευμα
- Πόνος στα κάτω άκρα , εντοπισμένος στις κνήμες και στα σφυρά ή διάχυτος σε όλο το πόδι.
- Κνησμός
- Πόδια που δεν αναπαύονται την νύκτα
- Νυκτερινές κράμπες
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΙΡΣΩΝ
- Κληρονομικότητα (κιρσοί, έλκη, θρομβοφιλία)
- Ηλικία
- Φύλο
- Κύηση (και ο αριθμός των κυήσεων)
- Τρόπος ζωής (εργασία, ορθοστασία, καθιστική ζωή)
- Λήψη ορμονών (αντισυλληπτικά, ορμονική υποκατάσταση)
- Παχυσαρκία, Κάπνισμα, Δίαιτα φτωχή σε φυτικές ίνες
ΤΑ ΙΑΤΡΟΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥNΤΑΙ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΙΡΣΟΥΣ ΕΙΝΑΙ:
Χρόνιος πόνος
Κακοδιαθεσία
Προβλήματα στον εργασιακό χώρο
Απώλεια ωρών εργασίας
Πρόωρη συνταξιοδότηση
Επίδραση στην ποιότητα ζωής
Ψυχολογικά προβλήματα
Υψηλό κόστος αντιμετώπισης των επιπλοκών
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
4 ΒΑΣΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
- ΕΛΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΔΕΣΗ – ΣΥΜΠΙΕΣΗ
- ΣΚΛΗΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
- ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
- ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
ΣΚΛΗΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Έγχυση σκληρυντικής ουσίαςμέσα στο φλεβικό αυλό για την πρόκληση φλεγμονής και απόφραξης ενός τμήματος της φλέβας μέσω ίνωσης. (Γίνεται κυρίως για κοσμητικούς λόγους)
– Ενδείξεις : ευρυαγγείες, δευτερεύοντες κλάδοι του επιπολής φλεβικού δικτύου, δικτυωτοί κιρσοί, μεμονωμένοι κιρσοί με ή χωρίς διατιτραίνουσες, υποτροπιάσαντες μετά χειρουργική θεραπεία κιρσοί, κιρσοι της ελάσσονος σαφηνούς με υψηλή συμβολή.
Ενδείξεις (διάμετρος)
Ευρυαγγείες (< 1mm)
Μικροί κιρσοί (1-3mm)
Οξεία αιμορραγία κιρσών
Μικροί κιρσοί που περιβάλλουν έλκος στο πόδι
– Αντενδείξεις : κατακεκλιμένοι ασθενείς, παχύσαρκα άτομα, αδιευκρίνιστα οιδήματα κάτω άκρων, σοβαρή καρδιακή, νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια.
– Επιπλοκές : είναι σπάνιες και είναι αλλεργία, δερματική νέκρωση σε περιαγγειακή έγχυση, υπέρχρωση και τοπική φλεγμονή.
ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Παίζει σημαντικό ρόλο στην αγωγή των κιρσών των κάτω άκρων,
Καθορίζεται κι αυτή από το στάδιο και την εντόπιση της νόσου και αποσκοπεί σε :
Ριζική αφαίρεση των νοσηρών τμημάτων
Αισθητικά καλύτερο αποτέλεσμα
Ενδείξεις :
Συμπτωματική : πρωτοπαθείς κιρσοί με οίδημα, αίσθημα τάσης, υπέρχρωση δέρματος, κνησμό και τροφικές αλλοιώσεις
Προγνωστική : βαριά χρόνια φλεβική ανεπάρκεια με δερματίτιδα
Αισθητική : αυστηρά για νεαρά άτομα και ασθενείς αλλεργικούς στις σκληρυντικές ουσίες
Κλινική :
1) Βαλβιδική ανεπάρκεια μείζονος ή ελάσσονος σαφηνούς
2) Ανεπαρκείς διατιτραίνουσες
3) Υποτροπιάζουσες επιπολής θρομβοφλεβίτιδες
4) Ένδειξη σκληροθεραπείας με ιστορικό αλλεργίας
5) Αιμορραγίες
6) Δευτεροπαθείς κιρσοί στα πλαίσια μεταθρομβωτικού συνδρόμου
Αιμοδυναμική :
αιμοδυναμική και λειτουργική αξιολόγηση των νοσούντων κλάδων
Αντενδείξεις :
Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, φλεβίτιδα σε έξαρση, εγκυμοσύνη, παχυσαρκία, νεοπλασία.
Αναισθησία : επηρεάζεται από την ηλικία, τη γενική κατάσταση, τις επαγγελματικές υποχρεώσεις του ασθενούς και μπορεί να είναι τοπική (χρονοβόρος, δυσανασχέτηση ασθενούς, επώδυνη), γενική (αδυναμία άμεσης κινητοποίησης) και περιοχική (επισκληρίδιος) αναισθησία που προσφέρει άνεση στο χειρουργό και και τον ασθενή με δυνατότητα άμεσης κινητοποίησης.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΚΙΡΣΩΝ
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι θεραπείας των κιρσών και η καθεμία έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της. Είναι σημαντικό να επιλεγεί η σωστή μέθοδος. Η επέμβαση μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο ανάλογα με το μέγεθος και την έκταση των κιρσών, καθώς και με τις θέσεις στις οποίες εντοπίζονται οι χαλασμένες φλεβικές βαλβίδες.Σε όλες όμως τις περιπτώσεις η διεκπεραίωση και επιστροφή του ασθενούς στην καθημερινή του δραστηριότητα είναι άμεση ( αυθήμερος χειρουργική ).
1.ΕΚΡΙΖΩΣΗ ( STRIPPING )
Συνήθως το πρόβλημα εντοπίζεται στη μείζονα σαφηνή φλέβα, που ξεκινά από το ύψος του ριζομηρίου , διατρέχει την εσωτερική επιφάνεια του κάτω άκρουαταλήγει στο έσω σφυρό .Με γενική ή επισκληρίδιο αναισθησία Γίνεται μια τομή μήκους 2-3 εκατοστών στην πτυχή του δέρματος στη βουβωνική χώρα και αφού προηγουμένως απογυμνώσουμε τη μείζονα σαφηνή από τους κλάδους της ,εκριζώνεται σε όλο το μήκος της με ένα ειδικό σύρμα [stripper] που περνιέται μέσα στον αυλό Με τον τρόπο αυτό αφαιρείται η υπεύθυνη φλέβα για τη δημιουργία των κιρσών.
Λιγότερο συχνά, όταν υπεύθυνη είναι η ελάσσων σαφηνής φλέβα, γίνεται μια τομή μήκους 3 εκατοστών οριζόντια πίσω από το γόνατο, όπου δένεται και διαιρείται αυτή η φλέβα κοντά στη συμβολή της με την ιγνυακή φλέβα.
Επίσης χρειάζεται πάντοτε να γίνονται φλεβεκτομές ή κιρσεκτομές, δηλαδή αφαιρούνται οι ορατοί κιρσοί με μικρές τομές και να επιτευχθεί καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα .
Οι επεμβάσεις είναι ανώδυνες με μηδαμινό κίνδυνο και σχεδόν μηδενικές επιπλοκές, δεν απαιτούν νοσηλεία και ο ασθενής επανέρχεται πλήρως στην καθημερινότητα του άμεσα.
2.ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΚΙΡΣΩΝ ΜΕ ΘΕΡΜΙΚΗ ΚΑΤΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΣΑΦΗΝΟΥΣ ΦΛΕΒΑΣ ΜΕ LASER Η RF
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, εφαρμόζονται και νέες χειρουργικές μέθοδοι για τη θεραπεία των κιρσών του κάτω άκρου, που είναι λιγότερο επεμβατικές. Η διαφορά τους είναι ότι δεν εκριζώνεται η σαφηνής φλέβα, αλλά γίνεται θερμική κατάλυσή της [thermalablation]. Το αποτέλεσμα είναι η θρόμβωση της φλέβας και η απορρόφησή της τελικά από τον οργανισμό.
Τέτοιες τεχνικές είναι η σύγκλειση με ραδιοσυχνότητες [radiofrequencyclosure, RFC] και η θεραπεία με λέιζερ [endovenouslasertherapy, EVLT]. Αυτές οι τεχνικές εφαρμόζονται χωρίς γενική ή περιοχική αναισθησία, όμως απαιτούν χορήγηση τοπικής [tumescent] αναισθησίας. Κάποιοι περιορισμοί που υπάρχουν πρέπει να εξηγούνται λεπτομερώς στους ασθενείς πριν επιλεγεί η θερμική κατάλυση ως μέθοδος θεραπείας.
Επίσης χρειάζεται πάντοτε να γίνονται φλεβεκτομές ή κιρσεκτομές, δηλαδή αφαιρούνται οι διατεταμένες φλέβες με μικρές τομές για καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα .
Ο αγγειοχειρουργός είναι ο μόνος εκπαιδευμένος ιατρός να συμβουλεύσει ποια είναι η καλύτερη μέθοδος θεραπείας που θα πρέπει να εφαρμοσθεί λαμβάνοντας υπόψη το στάδιο της νόσου και τη γενική κατάσταση του ασθενούς .
Παπαγεωργίου Αντώνης,΄
Αγγειοχειρουργός
Δ/ντης Αγγειοχειρουργικού Τμήματος
Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών
