Διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα (OCD)
Συγγραφέας Δημήτριος Νικολόπουλος Γράφτηκε στις ,
Αιτιολογικά, η OCD σχετίζεται με τραυματισμό στο 93% των επί τα έξω βλαβών και στο 61% των επί τα έσω. Στις έξω βλάβες, ο μηχανισμός του τραυματισμού είναι ραχιαία κάμψη και έσω ανάσπαση (προσαγωγή με έσω στροφή), ενώ στις έσω βλάβες είναι έσω ανάσπαση, πελματιαία κάμψη και στροφή. Στις περιπτώσεις μη τραυματικής αιτιολογίας OCD, πιθανοί παράγοντες είναι γενετικοί, μεταβολικοί, αγγειακοί, ενδοκρινολογικοί και μορφολογίας του αστραγάλου (ανατομικοί).
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ – ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Σε χρόνια OCD βλάβη, οι ασθενείς παραπονούνται για χρόνιο επίμονο βύθιο πόνο που επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια ή μετά έντονη δραστηριότητα ή άθληση (Εικόνα). Συχνά συνοδεύεται από οίδημα και περιορισμό στο εύρος κίνησης. Κατά την κλινική εξέταση λίγα ευρήματα εμφανίζονται στις περιπτώσεις αυτές, ενώ πολλές φορές το εύρος κίνησης είναι φυσιολογικό και το οίδημα ελάχιστο. Στις περιπτώσεις αυτές ο έμπειρος ορθοπαιδικός στηριζόμενος στο ιστορικό και στα αναφερόμενα ενοχλήματα πρέπει να προχωρήσει σε περαιτέρω διερεύνυση.
- Αίσθηκα κριγμού, «κλειδώματος» ή αστάθειας από την άρθρωση της ΠΔΚ συχνά αναφέρονται.
- Σε οξύ τραυματισμό με πρόσφατη OCD βλάβη, οι ασθενείς παραπονούνται για οξεία έναρξη πόνου στην ΠΔΚ άρθρωση, με οίδημα ή/και αίμαρθρο και περιορισμό στο εύρος κίνησης.
ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΗ ΟΣΤΕΟΧΟΝΔΡΙΤΙΔΑ (OCD)
Η επιλογή μεθόδου εξαρτάται από:
- Ηλικία ασθενούς
- Συμπτώματα
- Μέγεθος βλάβης
- Εντόπιση της βλάβης
- Πρωτοπαθής ή δευτερογενής OCD
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Σε ασυμπτωματικές περιπτώσεις ασθενών ή σε καταστάσεις με ελάχιστα συμπτώματα εφαρμόζεται συντηρητική θεραπεία για περίοδο 6 μηνών, η οποία περιλαμβάνει:
o Ανάπαυση
o Παγοθεραπεία
o Αποφόρτιση αρχικά, με σταδιακή έναρξη φόρτισης ακολούθως βάση κλινικών συμπτωμάτων και οδηγιών του ορθοπαιδικού.
o Σε χρόνια αστάθεια, ορθοτικά μέσα, όπως μπότα ΠΔΚ άρθρωσης.
Σε έντονα συμπτωματικές καταστάσεις ή σε βλάβες που δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν συντηρητικά, ένδειξη έχει η χειρουργική αρθροσκοπική αντιμετώπιση με:
o Debridement και διέγερση του μυελού των οστών (τεχνική μικροκαταγμάτων, τρυπανισμοί) (Εικόνα 7).
o Σταθεροποίηση μιας βλάβης στο θόλο του αστραγάλου (με καρφίδες απορροφήσιμες, με retrograde τρυπανισμοί, ή αυτόλογο οστικό [σπογγώδες] μόσχευμα) (Εικόνα 8).
o Ανάγέννηση ή αντικατάσταση του υαλοειδούς χόνδρου (μεταμόσχευση αυτόλογων χονδροκυττάρων, αυτομεταμόσχευση οστεοχόνδρινων τμημάτων από άρθρωση γόνατος [OATS ή mosaicplasty], αλλομόσχευμα) (Εικόνα 9).
Η βασική αρχή στη χειρουργική αντιμετώπιση των οστεοχόνδρινων βλαβών είναι η επαναγγείωση του χόνδρου που έχει αποκολληθεί. Επειδή ο Υαλοειδής Αρθρικός χόνδρος είναι ανάγγειος, διαθέτει φτωχή δυναμική αναγέννησης.
Οι τραυματισμοί χόνδρου που δεν φθάνουν στο υποχόνδριο οστό, δεν διαθέτουν αναγεννητική δυναμική, αφού δεν διεγείρουν τη φυσιολογική φλεγμονώδη αντίδραση που απαιτείται για να ξεκινήσει η διαδικασία της αποκατάστασης – αναγέννησης.
Αντίθετα, οι τραυματισμοί χόνδρου που φθάνουν στο υποχόνδριο οστό οδηγούν σε διέγερση των κυττάρων του μυελού με αποτέλεσμα να παράγεται ινοχόνδρος («επισκευάζουν» τη βλάβη). Ο ινοχόνδρινος ιστός (κολλαγόνο Ι) δεν έχει όμως τις βιομηχανικές ιδιότητες του φυσιολογικού Υαλοειδούς Αρθρικού χόνδρου (κολλαγόνο ΙΙ).
Δημήτριος Νικολόπουλος,
Ορθοπαιδικός Χειρουργός
