Οι συναισθηματικές επιπτώσεις της δίαιτας
Συγγραφέας Kωνσταντίνα Παπαγεωργίου Γράφτηκε στις ,
Οι συναισθηματικές επιπτώσεις του dieting.
Η απώλεια βάρους έχει επικροτηθεί με τα χρόνια από τη βιβλιογραφία καθώς φαίνεται να είναι το σημαντικότερο βήμα πρόληψης αρκετών ασθενειών. Επίσης, πέρα από τα οφέλη που εξασφαλίζει στην υγεία, βοηθάει αρκετά και τη ψυχολογία του διαιτώμενου, κάνοντας τον να νιώθει μεγαλύτερη αυτοαποτελεσματικότητα και ανυψώνοντας του την αυτοπεποίθηση, γεγονός που προέρχεται από τη βελτίωση της αυτοεικόνας του.
Παρ’ όλα αυτά, μελέτες μας δείχνουν πως αυστηρά και μακροχρόνια διαιτητικά προγράμματα έχουν συσχετιστεί με αρνητικές επιπτώσεις στη ψυχολογία του ασθενούς. Κάποιες από αυτές είναι οι ακόλουθες:
- Το φαγητό γίνεται το κύριο θέμα συνομιλίας εμποδίζοντας το άτομο να ασχοληθεί με άλλα ενδιαφέροντα και να συμμετέχει σε γενικότερες συζήτησης
- Το άτομο οδηγείται σε κοινωνική απομόνωση
- Ανησυχία και τάσεις για καταθλιπτικά επεισόδια
- Τρομερές εσωτερικές συγκρούσεις που είναι αποτέλεσμα της αντίστασης στην κατανάλωση τροφίμων και οδηγούν σε εσωτερική πίεση
- Η δίαιτα αλλάζει επίσης τον τρόπο που αισθανόμαστε για το σώμα μας. Μελέτη έδειξε πως οι άνδρες που δεν είχαν προηγούμενες ανησυχίες για την εμφάνιση και το βάρος τους άρχισαν να βιώνουν αλλαγές στον τρόπο που αντιλαμβανόταν το σώμα τους. Αρκετοί από τους άνδρες παραπονέθηκαν για το αίσθημα του υπερβολικού βάρους, παρόλο που είχαν χάσει βάρος και άρχισαν να βιώνουν κρίσιμες αξιολογήσεις του σχήματος και του μεγέθους του σώματος τους.
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε πως πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον τρόπο που θα επιτευχθεί η απώλεια του βάρους. Το άτομο πρέπει να μπει ομαλά στη διαδικασία, να δώσει τη συγκατάθεση του, να κατανοήσει τους λόγους που πρέπει να επέλθει αυτή η απώλεια – λόγοι υγείας ή εμφάνισης – και να προχωρήσει σε μια διαδικασία αλλαγής διατροφικής συμπεριφοράς και όχι αποκλειστικά dieting. Σε αυτό θα βοηθήσει πολύ η εφαρμογή του μοντέλου τροποποίησης συμπεριφοράς από την πλευρά του διαιτολόγου. Παρακάτω παραθέτουμε τον παραδοσιακό τρόπο διατροφής που έχει συσχετιστεί με περισσότερες αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχολογία του ασθενούς, με τη σύγχρονη-επικεντρωμένη στον ασθενή-διατροφική εκπαίδευση.
| Η επικοινωνία μεταξύ διαιτολόγου και ασθενούς είναι μονόδρομη και περιορισμένη. | Αναπτύσσεται θεραπευτική σχέση και συνεργασία μεταξύ διαιτολόγου και ασθενούς. |
| Θεωρείται ότι ο ασθενής είναι έτοιμος για αλλαγή. | Αξιολογείται η ετοιμότητα του ασθενούς και τροποποιείται η παρέμβαση με ανάλογο τρόπο. |
| Ο χρόνος είναι περιορισμένος τόσο για την αξιολόγηση όσο και για την «εκπαίδευση» του ασθενούς στις νέες τεχνικές. | Αφιερώνεται επαρκής χρόνος στον ασθενή.
|
| Η διατροφική παρέμβαση στηρίζεται αποκλειστικά στη συνταγογράφηση διαιτολογικού προγράμματος. | Η διατροφική παρέμβαση μπορεί να πάρει και άλλες μορφές, πέρα από τη συνταγογράφηση διαιτολογικού προγράμματος. |
| Δίνεται λίστα με «επιτρέπεται» και «απαγορεύεται». | Ενισχύεται η προσωπική επιλογή μεταξύ διάφορων εναλλακτικών. |
| διαιτολόγος έχει την «εξουσία» («αυθεντία») και ο ασθενής εξαρτάται από τον διαιτολόγο. | Διαιτολόγος και ασθενής είναι συνεργάτες.
|
| Η παρακολούθηση είναι περιορισμένη ή αποσπασματική. | Η παρακολούθηση αποτελεί τμήμα της διατροφικής παρέμβασης. |
Κατ’ αυτό τον τρόπο η επίτευξη της απώλειας του βάρους θα επέλθει συνειδητά και σταδιακά μέσα από μια ριζική αλλαγή συμπεριφοράς γύρω από τη διατροφή. Έτσι, οι αρνητικές επιπτώσεις του dieting στην υγεία και στην ψυχολογία του διαιτώμενου θα μειωθούν και η συντήρηση της απώλειας είναι πολύ πιο πιθανή, βοηθώντας το άτομο να μη μπει στη διαδικασία φαινομένων “yo-yo” (αυξομείωσης του βάρους).
- Keys, A., Brožek, J., Henschel, A., Mickelsen, O., & Taylor, H. L., The Biology of Human Starvation (2 volumes), University of Minnesota Press, 1950.
- Todd Tucker, The Great Starvation Experiment: The Heroic Men Who Starved so That Millions Could Live, Free Press, A Division of Simon & Schuster, Inc., New York, New York, ISBN978-0-7432-7030-4, 2006.
- Leah M. Kalm and Richard D. Semba, “They Starved So That Others Be Better Fed: Remembering Ancel Keys and the Minnesota Experiment,” Journal of Nutrition, Vol. 135, June 2005, 1347–1352.
- A. Palesty and S. J. Dudrick, “The Goldilocks Paradigm of Starvation and Refeeding,” Nutrition in Clinical Practice, April 1, 2006; 21(2): 147 – 154.
Kωνσταντίνα Παπαγεωργίου,
Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος,
