Μεταβολομική: Ένα πολύτιμο εργαλείο για την υγεία μας.
Συγγραφέας Ελευθέριος Γεωργακόπουλος Γράφτηκε στις ,
Πάσχετε από καρδιαγγειακό νόσημα; Έχετε σκεφτεί πώς επιδρά στην καρδιαγγειακή υγεία σας ο μεταβολισμός λιπαρών όπως τα Ω3 ή το μικροβίωμα;
Τις απαντήσεις σε αυτά τα, καθοριστικά για την υγεία σας, ερωτήματα αλλά και πώς μπορούμε να δράσουμε, μας δίνει η Μεταβολομική, κάτι που αναγνωρίζει και η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρία, η οποία μιλά για «δυνητική χρήση και επιστημονική θεώρηση της Μεταβολομικής στην καρδιαγγειακή υγεία».
Για παράδειγμα, ο μεταβολίτης τριμεθυλαμίνη-Ν-οξείδιο (TMAO), που έχει παρατηρηθεί ότι συσχετίζεται ιδιαίτερα έντονα με την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, παράγεται από το μικροβίωμα του εντέρου και συγκεκριμένα από βακτήρια των οικογενειών Firmicutes and Proteobacteria (Manuel T. Velasquez, et al., 2016).
Το εύρημα αυτό είναι σε απόλυτη συμφωνία με ευρήματα από ασθενείς μας με καρδιαγγειακή νόσο που έχουν κάνει την Μεταβολομική Ανάλυση.
Επιβεβαιώνεται έτσι όχι μόνο η εγκυρότητα αυτού του πολύτιμου επιστημονικού εργαλείου, αλλά και η πολυπαραγοντική διάσταση των καρδιαγγειακών παθήσεων, που επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες, όπως τις διατροφικές συνήθειες και τον τρόπο ζωής.
Οι δράσεις στηρίζονται στα αποτελέσματα της Μεταβολομικής Ανάλυσης, και αποσκοπούν στην αποκατάσταση και βέλτιστη λειτουργία του μεταβολισμού των Ω3/Ω6, του μικροβιώματος αλλά και της γενικότερης κυτταρικής λειτουργίας.
Τι είναι, όμως, η Μεταβολομική Ανάλυση;
Ο όρος προέκυψε στην αυγή του 2000, στην προσπάθειά μας να περιγράψουμε και να μετρήσουμε μικρομόρια μεταβολιτών σε βιολογικά συστήματα ή και μεγαλύτερους αριθμούς μεταβολιτών στη μονάδα του χρόνου.
Αιτία ήταν το γεγονός ότι η σύγχρονη ανθρώπινη κοινωνία επιβαρύνεται από πανδημία χρόνιων παθήσεων στις οποίες οι μεταβολικές δυσλειτουργίες παίζουν ρόλο-κλειδί, όπως η παχυσαρκία,
ο διαβήτης και οι καρδιαγγειακές νόσοι, ενώ όλο και περισσότερο δυσλειτουργίες του μεταβολισμού έχουν αναγνωριστεί ως σημαντικές αιτίες και για ασθένειες που δεν αναφέρονται ως ξεκάθαρα μεταβολικές,
όπως ο καρκίνος, νευρολογικές παθήσεις και παθολογίες του αναπνευστικού συστήματος.
Και παρότι η ανάλυση του ανθρώπινου γονιδιώματος ήταν ένα σημαντικό βήμα, οι περισσότερες –αν όχι όλες– χρόνιες παθήσεις είναι πολυγονιδιακές. Για αυτό και τα τελευταία 20 χρόνια προέκυψε η ανάγκη ανάπτυξης της Μεταβολομικής, ώστε να εξετάζονται οι αλληλεπιδράσεις των γονιδίων με περιβαλλοντολογικούς παράγοντες, όπως οι διατροφικές συνήθειες, το μικροβίωμα του εντέρου και η φυσική δραστηριότητα.
Για να καταλάβει κανείς τα πλεονεκτήματα της Μεταβολομικής, αρκεί να λάβει υπόψη τα εξής:
- Όλοι οι άνθρωποι παράγουν περίπου 6.500 μεταβολίτες ανά κύτταρο (Wishart et al., 2013 και Zamboni et al., 2015), πολύ λιγότερους από τα 25.000 γονίδια, τα 100.000 αντίγραφα γονιδίων και τις 1.000.000 πρωτεΐνες που έχουν πιστοποιηθεί ανά κύτταρο.
- Η Μεταβολομική μετρά τον χημικό φαινότυπο, που είναι πολύ πιο βαθιά στην κυτταρική λειτουργία από την ποικιλομορφία των γονιδίων, γονιδιακών μεταγράφων και πρωτεϊνών, παρέχοντας έτσι ένα ιδιαίτερα ολοκληρωμένο προφίλ της βιολογικής κατάστασης.
- Η Μεταβολομική λειτουργεί και ως ένα ακριβές μη επεμβατικό εργαλείο διάκρισης του μηχανισμού δράσης και πιθανών τοξικών παρενεργειών φαρμακευτικών αγωγών, και διαχωρίζει την συμβολή των γονιδίων, του μικροβιώματος αλλά και των διατροφικών συνηθειών στον μεταβολικό φαινότυπο (Christopher B. Newgard, 2017).
Δρ. Ελευθέριος
Γεωργακόπουλος
Νευροφυσιολόγος
Μοριακός Βιολόγος
Γενετιστής
