Η Γρίπη Α (Γρίπη των χοίρων)
Συγγραφέας Χάρης Καραχριστιανίδης Γράφτηκε στις ,
Τι είναι ο νέος ιός της γρίπης Α/Η1Ν1;
Ο νέος ιός της γρίπης Α/Η1Ν1 που απομονώθηκε για πρώτη φορά πρόσφατα είναι ένας νέος υπότυπος του ιού της γρίπης που προσβάλλει και τους ανθρώπους. Περιέχει γονίδια από τον ιό της γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων σε ένα συνδυασμό που δεν είχε εμφανισθεί ποτέ έως τώρα. Επίσης, είναι πλέον βέβαιο ότι ο ιός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις του ιού H1N1 στην ανθρώπινη υγεία;
Η νέα γρίπη Α είναι μία οξεία νόσος του αναπνευστικού. Τα γενικά κλινικά συμπτώματα είναι παρόμοια με την εποχιακή γρίπη αλλά η αναφερόμενη κλινική κατάσταση κυμαίνεται ευρέως, από την ασυμπτωματική μόλυνση ως τη βαριάς μορφής πνευμονία με συνέπεια το θάνατο.
Τρόποι μετάδοσης του ιού
Η μετάδοση της νόσου γίνεται όπως και η μετάδοση της κοινής γρίπης: Σταγονίδια από το αναπνευστικό σύστημα του ασθενούς μεταφέρονται με το φτάρνισμα, το βήχα, ή και την ομιλία, αλλά και την άμεση επαφή (φιλιά, χειραψία), όπως επίσης και έμμεση επαφή, δηλαδή επαφή με επιφάνειες και υλικά στα οποία έχουν προσκολληθεί μικροσταγονίδια που περιέχουν τον ιό. Η μετάδοση γίνεται και μέσω επαφής των μικροσταγονιδίων με τον επιπεφυκότα. Η περίοδος της μεταδοτικότητας είναι 1-7 ημέρες μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων.
Είναι ασφαλές να τρώει κανείς χοιρινό ή προϊόντα από χοίρους;
Ναι. Η γρίπη Α δεν έχει αποδειχθεί πως μεταδίδεται στους ανθρώπους μέσω αυτού του τρόπου. Ο ιός της γρίπης Α σκοτώνεται από τις θερμοκρασίες μαγειρέματος (περίπου 70°C), που αντιστοιχούν στις γενικές οδηγίες για την προετοιμασία του χοιρινού κρέατος.
Πόσο πρέπει να ανησυχούμε;
Για την νέα περίπτωση της γρίπης Α, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί ότι είναι σοβαρή και ότι δυνητικά μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμια πανδημία. Τονίζει όμως ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για να αξιολογηθεί σωστά η εξέλιξη της κατάστασης. Είναι ενθαρρυντικό ότι, αντίθετα με τα φονικά κρούσματα στο Μεξικό, σε άλλες χώρες (ιδίως τις ΗΠΑ που έχουν και τα περισσότερα λόγω γειτνίασης) τα συμπτώματα των ασθενών είναι πιο ήπια, γεγονός που ίσως σημαίνει ότι κάτι ασυνήθιστο συμβαίνει στο Μεξικό. Πιθανώς υπάρχει σε αυτή τη χώρα εν δράσει ένας δεύτερος άσχετος τοπικός ιός, που όμως δεν θα επηρεάσει τον υπόλοιπο κόσμο. Ένδειξη πάντως ότι κάτι ασυνήθιστο συμβαίνει, είναι ότι η νέα γρίπη Α πλήττει κυρίως νέους (που έχουν λιγότερα αντισώματα) και όχι ηλικιωμένους, όπως η συνήθης περιοδική γρίπη.
Στο εργαστήριό μας έχουμε διαγνώσει αρκετές περιπτώσεις Γρίπης Α, κυρίως σε παιδιά, που σε όλες τις περιπτώσεις τα συμπτώματα υποχώρησαν χωρίς προβλήματα.
Μπορεί να διαγνωσθεί η Γρίπη από Η1Ν1;
Οι εργαστηριακές εξετάσεις είναι απαραίτητες για την επιβεβαίωσή της, διότι δεν μπορεί να γίνει διαφορική διάγνωση από τις άλλες οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού από την κλινική εικόνα. Υπάρχουν οι εξής μέθοδοι:
- Ανοσολογικός έλεγχος (ταχεία δοκιμασία)
- Μοριακός έλεγχος
Συνήθως εκτελείται ο ανοσολογικός έλεγχος, διότι είναι μέθοδος γρήγορη, οικονομική και αξιόπιστη.
Λαμβάνεται ρινικό ή φαρυγγικό επίχρισμα στις 3 πρώτες ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων και το αποτέλεσμα είναι έτοιμο σε 20 περίπου λεπτά. Για δυσκολότερες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν οι μοριακές μέθοδοι.
Έχετε ανοσία ή ευαισθησία στον ιό H1N1;
Τα αντισώματα έναντι του ιού εμφανίζονται 1-3 εβδομάδες μετά την έναρξη της γρίπης. Ο προσδιορισμός των αντισωμάτων χρησιμοποιείται για τη διαπίστωση ευαισθησίας ή ανοσίας μετά από λοίμωξη ή εμβολιασμό.
Τα αντισώματα αυτά μπορεί να παραμείνουν στον οργανισμό μέχρι ένα χρόνο.
Σημεία και συμπτώματα ύποπτων κρουσμάτων H1N1
Είναι όμοια με τα συμπτώματα της εποχιακής γρίπης:
Πυρετός, ρίγος
Λήθαργος, καταβολή δυνάμεων
Βήχας
Μυικά άλγη, κεφαλαλγία
Ανορεξία
Κυνάγχη
Ρινόρροια
Ναυτία, έμετοι, διάρροια
Πνευμονία, αναπνευστική ανεπάρκεια
Επιδείνωση χρόνιων, προϋπάρχουσων παθήσεων
Σημεία ενδεικτικά επείγουσας ιατρικής περίθαλψης
Α. Ενήλικες: Δύσπνοια, θωρακικό άλγος ή συσφιγκτικό αίσθημα στο θώρακα ή την κοιλιά, ξαφνική ζάλη, σύγχυση, σοβαροί ή επίμονοι έμετοι.
Β. Παιδιά: Δύσπνοια, ταχύπνοια, μελάγχρωση ή έντονη ωχρότητα δέρματος, δυσκολία αφύπνισης, επικοινωνίας, αλληλεπίδρασης, δυσκολία στην πρόσληψη υγρών, σύγχυση και έντονη ευερεθιστότητα, πυρετός που συνοδεύεται από εξάνθημα, δριμεία επανεμφάνιση συμπτωμάτων γρίπης, τα οποία φαινομενικά παρουσίαζαν ύφεση.
Υπάρχει θεραπεία για τη Γρίπη Α;
Δύο συνήθη αντιγριπικά φάρμακα, το Tamiflu και το Relenza, φαίνεται να είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των μέχρι τώρα περιστατικών, σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές. Επειδή όμως ο ιός μπορεί να αναπτύξει αντίσταση, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για πόσο καιρό τα φάρμακα αυτά θα είναι αποτελεσματικά. Είναι εξάλλου ακόμα αβέβαιο κατά πόσο μπορεί να είναι αποτελεσματικά τα αντιγριπικά εμβόλια κατά του νέου στελέχους, το οποίο είναι γενετικά διαφορετικό από άλλα στελέχη γρίπης. Από την άλλη, δεν υπάρχουν αποθέματα εμβολίων για το νέο ιό. Αμερικανοί επιστήμονες ήδη ετοιμάζουν ένα νέο εμβόλιο, όμως θα πάρει χρόνο για να τελειοποιηθεί και για να παραχθεί σε αρκετές ποσότητες από τις φαρμακευτικές εταιρίες, ώστε να καλύψει την τεράστια παγκόσμια ζήτηση – αν χρειαστεί. Αν πάντως ο ιός εμφανίσει διαδοχικά κύματα έξαρσης και υποχώρησης, όπως σε προηγούμενες περιπτώσεις, τότε θα υπάρχει περισσότερος χρόνος προετοιμασίας.
Έχει σχέση η γρίπη των χοίρων ή των πτηνών με το κοινό κρυολόγημα;
Πολύ συχνά δημιουργείται σύγχυση, επειδή τόσο η γρίπη όσο και το κρυολόγημα προκαλούνται από ιούς που φέρνουν παρόμοια συμπτώματα, οπότε είναι σχεδόν αδύνατη η διάκρισή τους με βάση μόνο τα συμπτώματα. Πάντως η γρίπη έχει πιο έντονα συμπτώματα (ιδίως πυρετό και αίσθημα εξάντλησης) και κυρίως μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερες επιπλοκές.
Μπορεί η γρίπη Α να φθάσει σε οποιαδήποτε χώρα;
Οι Αρχές πολλών χωρών (και στην Ελλάδα) ήδη παίρνουν προληπτικά μέτρα. Από τη στιγμή που τα ταξίδια είναι πια τόσο διαδεδομένα, είναι πιθανό ένας φορέας να τη μεταφέρει σε άλλη χώρα. Ο βαθμός επικινδυνότητας εξαρτάται από το τόσα εύκολα ο ιός μεταδίδεται σε άλλο άνθρωπο – κάτι που οι επιστήμονες ερευνούν. Τα συμπτώματα χρειάζεται μερικές μέρες για να εκδηλωθούν και στο μεταξύ ο ιός μπορεί να έχει εξαπλωθεί πριν την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων.
Μπορεί τελικά να υπάρξει κάποια στιγμή πανδημία;
Κάθε νέος ιός που μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων προκαλεί τέτοιο φόβο, επειδή το ανοσοποιητικό σώμα των ανθρώπων δεν έχει κατάλληλα αντισώματα. Οι περισσότερες χώρες έχουν στα συρτάρια τους σχέδια για μια τέτοια περίπτωση, που περιλαμβάνουν φάρμακα, εμβόλια και μέτρα απομόνωσης των φορέων – κάτι που ήδη κάνει το Μεξικό, απαγορεύοντας τις δημόσιες συγκεντρώσεις, κλείνοντας τα σχολεία κ.ά.
Ποιες είναι οι κατάλληλες προφυλάξεις;
Καλός αερισμός του χώρου, συχνό πλύσιμο χεριών με σαπούνι, αποφυγή επαφής των χεριών με τη μύτη και το στόμα και τα μάτια, αποστάσεις ασφαλείας από αρρώστους, αποφυγή πολυσύχναστων χώρων, μάσκα προσώπου, προστατευτικά γυαλιά κλπ.
Γραμμή επικοινωνίας για ύποπτα περιστατικά:
Για οποιαδήποτε πληροφόρηση, που αφορά ύποπτο περιστατικό, λειτουργεί στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ η τηλεφωνική γραμμή επικοινωνίας 210-5212054 και 210-5222339.
Καραχριστιανίδης Χάρης
Ιατρός Μικροβιολόγος-Βιοπαθολόγος
