Τι είναι το μυελόγραμμα
Συγγραφέας Αικατερίνη Κωνσταντίνου Γράφτηκε στις ,
ΜΥΕΛΟΓΡΑΜΜΑ … ΜΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΟΥ ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ, ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΥ.
Ο μυελός των οστών είναι ένας μαλακός , ινώδης και ρευστός ιστός , πλούσιος σε αγγεία , ο οποίος περιέχεται στο εσωτερικό των οστών , ειδικότερα στο στέρνο, στην πύελο και στο μηριαίο οστό και έχει ως βασική λειτουργία τηνπαρασκευή των κυττάρων του αίματος.
Ο ερυθρός μυελός απαντάται στα μυελόγραμμασπογγώδη οστά, ενώ ο κίτρινος βρίσκεται στα επιμήκη οστά.
Σε όλες του τις μορφές περιέχει αρχέγονα βλαστικά κύτταρα, πρωτόγονα και αδιαφοροποίητα αιμοποιητικά κύτταρα, τα οποία αφού διαφοροποιηθούν, μετατρέπονται σε ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια και απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος.
Διαταραχές και παθήσεις που σχετίζονται με την παραγωγή των αρχέγονων κυττάρων ή των διαφοροποιημένων κυττάρων του αίματος, οι οποίες δεν είναι εμφανείς στο αίμα , είναι δυνατό να διαγνωστούν μέσω της εξέτασης του μυελού των οστών.
Η μορφολογία των ερυθρών και λευκών αιμοσφαιρίων και αιμοπεταλίων μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης από τον αιματολόγο με τη βοήθεια του μικροσκοπίου. Ωστόσο η μελέτη των ώριμων κυττάρων του αίματος και των πρόδρομων μορφών τους μπορεί να γίνει με μυελική αναρρόφηση απευθείας από το μυελό των οστών.
Το μυελόγραμμα είναι μια ειδική εξέταση που συνίσταται στην αναρρόφηση μυελού των οστών με ειδικές βελόνες και στην εξέτασή του στο μικροσκόπιο από τον αιματολόγο.
Για την πραγματοποίηση της εξέτασης απαραίτητη είναι η τοπική αναισθησία ή η βραχεία νάρκωση του ασθενούς. Στα οστά της λεκάνης ή του στέρνου εισάγεται μια ειδική βελόνα, η οποία αποσύρει το υλικό του μυελού των οστών αποθηκεύοντάς το σε μια σύριγγα.
Το υγρό που λαμβάνεται εναποτίθεται σε πλακάκια ή εισάγεται σε φιαλίδιο και ελέγχεται με επιχρίσματα μυελού, ώστε να αξιολογηθεί η παραγωγή κυττάρων στο μυελό και να συγκριθεί με τους πληθυσμούς διαφοροποιημένων κυττάρων που υπάρχουν στο αίμα.
Το μυελόγραμμα αποτελεί απαραίτητη εξέταση σε περιπτώσεις που ο ασθενής πάσχει από φυματίωση ή παρουσιάζει χρωμοσωμική ανωμαλία, διαταραχή ως προς την αποθήκευση σιδήρου ή πυρετό αγνώστου αιτιολογίας, καθώς μέσω της παραπάνω εξέτασης εντοπίζονται μικροοργανισμοί, μύκητες, βακτήρια ή μυκοβακτήρια.
Βοηθά στον εντοπισμό των αιτίων σοβαρών αναιμιών που μπορεί να οφείλονται σε μειωμένη ή ανώμαλη παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, ή σε έλλειψη βιταμινών και μετάλλων.
Χρησιμοποιείται επίσης για τον έλεγχο της κυτταρικής δομής, τον έλεγχο βλαστών και δυσπλαστικών κυττάρων, για την ανίχνευση της ύπαρξης κοκκίων σιδήρου, «δακτυλιοειδών σιδηροβλαστών» και κυτταρογενετικών διαταραχών.
Σημαντική είναι η συμβολή του στη διάγνωση διαταραχών του μυελού των οστών, λοιμώξεων, διαφόρων μορφών καρκίνου, καθώς και λευχαιμίας. Μέσω της εξέτασης αυτής εκτιμάται η εξάπλωση του καρκίνου στον ανθρώπινο οργανισμό και η ανταπόκριση του οργανισμού στη θεραπεία που υποβλήθηκε.
Σε συγκεκριμένα νοσήματα ή παθήσεις το μυελόγραμμα δεν επαρκεί για διάγνωση και απαιτείται ταυτόχρονα διενέργεια οστεομυελικής βιοψίας. Στην οστεομυελική βιοψία με τοπική αναισθησία ο γιατρός παίρνει κομμάτι οστού από την λεκάνη και το στέλνει σε έμπειρο παθολογοανατόμο για εξέταση.
Συγκρίνοντας το μυελόγραμμα με την οστεομυελική βιοψία θα λέγαμε πως το μυελόγραμμα πραγματοποιείται από τον αιματολόγο με τη χρήση ηλεκτρονικού μικροσκοπίου άμεσα, ενώ η οστεομυελική βιοψία από ειδικό παθολογοανατόμο.
Επιπλέον στο μυελόγραμμα δεν περιλαμβάνονται οι οστέινες δοκίδες που παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας του ασθενούς.
Αικατερίνη Κωνσταντίνου,Αιματολόγος
