Καρκίνος θυρεοειδούς
Συγγραφέας Θεοδώρα Μαργαρίτη Γράφτηκε στις ,
Κατά την τελευταία δεκαετία παρατηρείται αύξηση στις παθήσεις του θυρεοειδούς γενικά αλλά και ειδικότερα στον καρκίνο του θυρεοειδούς όπου ο ρυθμός αύξησης είναι πολύ μεγαλύτερος από άλλες μορφές καρκίνου παγκοσμίως.
Πρόκειται για τον πιο συχνό καρκίνο των ενδοκρινών αδένων, αποτελεί το 1,5-3% όλων των νεοπλασιών.
Πιο συχνά προσβάλλει τις γυναίκες έναντι των ανδρών σε αναλογία 3 προς 1.
Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη αυτού του τύπου νεοπλασίας θεωρούνται το οικογενειακό ιστορικό κακοήθειας θυρεοειδούς και η έκθεση σε ακτινοβολία (είτε από ιατρικούς λόγους είτε λόγω περιβαλλοντικής ακτινοβολίας).
Οι πιο συχνοί ιστολογικοί τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς είναι το θηλώδες καρκίνωμα (85%), το θυλακιώδες καρκίνωμα (5-10%),και σπανιότερα το μυελοειδές (2%) και το αναπλαστικό (2%) καρκίνωμα.
Ευτυχώς και σε αντίθεση με άλλους τύπους κακοήθειας, ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι σε μεγάλο ποσοστό ιάσιμος. Προϋποθέτει την ενδεδειγμένη θεραπεία που δεν είναι άλλη από τη σωστή χειρουργική επέμβαση, η οποία περιλαμβάνει την ολική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα.
ΘΥΡΕΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ
Πολύ συχνά η θεραπεία της θυρεοειδικής κακοήθειας απαιτεί εκτός της βασικής επέμβασης και συμπληρωματικό ριζικό καθαρισμό με αφαίρεση των λεμφαδένων στην περιοχή του τραχήλου, κυρίως στους ιστολογικούς τύπους του θηλώδους και του μυελοειδούς καρκίνου.
Στα θυλακιώδη καρκινώματα η λεμφαδενική συμμετοχή είναι σπάνια.
Για να αποφευχθούν επανεπεμβάσεις σε δεύτερο χρόνο για λεμφαδενικό καθαρισμό στον καρκίνο του θυρεοειδούς, είναι απαραίτητο πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση να πραγματοποιείται χαρτογράφηση της περιοχής (των λεμφαδένων του τραχήλου) με εξειδικευμένο υπερηχογράφημα από έμπειρο ακτινολόγο.
Αν διαπιστωθεί υποψία διήθησης λεμφαδένων, τότε αυτή μπορεί να επιβεβαιωθεί μέσω παρακέντησης με λεπτή βελόνα (FNA),κυρίως στους πλάγιους λεμφαδένες.
Κάποιες φορές η υπερηχογραφική εικόνα των διηθημένων λεμφαδένων είναι τόσο ξεκάθαρη που δεν χρειάζεται η επιβεβαίωση μέσω παρακέντησης.
Σε πρόσφατες μελέτες η διήθηση λεμφαδένων από τον καρκίνο του θυρεοειδούς φαίνεται να είναι πολύ συχνή και ο τραχηλικός λεμφαδενικός καθαρισμός κρίνεται αναγκαίος.
Τα είδη του λεμφαδενικού καθαρισμού είναι δύο:
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ που περιλαμβάνει την αφαίρεση λεμφαδένων που βρίσκονται στην παρατραχειακή περιοχή γύρω από το θυρεοειδή στο κεντρικό τραχηλικό διαμέρισμα.
Η αφαίρεση αυτή μπορεί να γίνει μαζί με τη θυρεοειδεκτομή. Οπότε πραγματοποιείται με την ίδια μικρή τομή (μικρή εγκάρσια τομή στην πρόσθια επιφάνεια του κατώτερου τμήματος του τραχήλου). Η νοσηλεία είναι ίδια με αυτή της θυρεοειδεκτομής (κατά κανόνα 24ωρη, δηλαδή μία διανυκτέρευση στην κλινική).
Οι επιπλοκές είναι σπάνιες (πιθανότητα περίπου 1% σε έμπειρους χειρουργούς) και περιλαμβάνουν το βράχνιασμα της φωνής και τη μόνιμη υπασβεστιαιμία).
ΠΛΑΓΙΟΣ (ΕΤΕΡΟΠΛΕΥΡΟΣ Η ΑΜΦΟΤΕΡΟΠΛΕΥΡΟΣ) ΤΡΑΧΗΛΙΚΟΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ που περιλαμβάνει αφαίρεση λεμφαδένων της μιας ή και των δύο πλαγίων τραχηλικών χωρών επί τα εκτός των μεγάλων αγγείων του τραχήλου(των καρωτίδων).
Σε αυτή την περίπτωση η τομή είναι εκτεταμένη προς τα πλάγια του τραχήλου. Η έκταση του λεμφαδενικού καθαρισμού καθορίζεται προεγχειρητικά αλλά και διεγχειρητικά αφού αποστέλλουμε πολλαπλές ταχείες βιοψίες από πιθανούς μεταστατικούς λεμφαδένες.
Η επέμβαση αυτή απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και λεπτούς χειρουργικούς χειρισμούς. Παράλληλα με την εκτομή των μεταστατικών λεμφαδένων, πρέπει να διαφυλαχθούν σημαντικές ευγενείς δομές του τραχήλου, όπως οι καρωτίδες αρτηρίες, οι έσω σφαγίτιδες φλέβες, ο μείζων θωρακικός πόρος αριστερά, ο ελάσσων δεξιά.
Επίσης τα εξής πολύ σημαντικά για τη λειτουργία του οργανισμού νεύρα: το πνευμονογαστρικό, το φρενικό, το υπογλώσιο, το παραπληρωματικό νεύρο, το βραχιόνιο και το αυχενικό πλέγμα.
Καινοτόμα χειρουργικά εργαλεία, όπως ο νευροδιεγέρτης για τη διεγχειρητική παρακολούθηση των νεύρων των φωνητικών χορδών, οι ραδιοσυχνότητες και τα υπερηχητικά κύματα για την αιμόσταση και τη διατομή, τα μεγεθυντικά γυαλιά (loupes) του χειρουργού, η φορητή υπερηχογραφία, το βιντεολαρυγγοσκόπιο φωνητικών χορδών, όπου είναι διαθέσιμα και στα χέρια έμπειρου στη χρήση τους χειρουργού, συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση της πιθανότητας των επιπλοκών.
Η νοσηλεία διαρκεί 2-5 ημέρες, ανάλογα με την πλευρά και την έκταση του καθαρισμού.
Ο λεμφαδενικός καθαρισμός είναι ένα ιδιαίτερα απαιτητικό χειρουργείο. Οπωσδήποτε πρέπει να γίνεται από έμπειρο και εξειδικευμένο χειρουργό ενδοκρινών αδένων, ώστε να πραγματοποιείται πλήρης αφαίρεση των διηθημένων λεμφαδένων και να επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσμα με ύψιστη ασφάλεια.
Θεοδώρα Μαργαρίτη,
Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων
