Τελικά πρέπει να ζυγιζόμαστε; Και αν ναι πόσο συχνά;
Συγγραφέας Ανδρέας Ζουρδός Γράφτηκε στις ,
Σίγουρα έχετε ακούσει πως δε πρέπει να ζυγίζεστε συχνά, πως είναι μία συνήθεια που δεν ωφελεί πουθενά, και καλύτερα να γίνεται 1 φορά την εβδομάδα ή ακόμα και πιο σπάνια. Οι περισσότεροι γυμναστές και πολλοί διαιτολόγοι έχουν αυτήν την άποψη. Οι φεμινίστριες το έχουν πάει ακόμα πιο πέρα για τους δικούς τους λόγους και θεωρούν τη ζυγαριά σύμβολο καταπίεσης από τη πατριαρχία, και σαν ένδειξη διαμαρτυρίας μαζεύονται και τις σπάνε.
Τι λέει ο περισσότερος κόσμος για το θέμα:
“Το να ζυγίζομαι μου προκαλεί άγχος οπότε δεν το κάνω”
“Δε ζυγίζομαι κάθε μέρα για να μη γίνει εμμονή!”
” Όταν παχαίνω το καταλαβαίνω από τα ρούχα μου, γιατί να ζυγιστώ!
“Θα σε ζυγίζω εγώ όταν μου έρχεσαι επίσκεψη” (Από διαιτολόγους)
Το πρόβλημα με τους γυμναστές και τους διαιτολόγους είναι το εξής: Κρίνουν εξ ιδίων τα αλλότρια. Με αλλά λόγια, μπορώ να σας πω πως έχω ένα πολύ δυνατό κίνητρο να διατηρούμαι στο βάρος μου και να μην παίρνω λίπος. Το ίδιο και ένας γυμναστής που δε θέλει σε καμία περίπτωση να δέχεται αρνητικά σχόλια για το σώμα του. Το πρόβλημα είναι πως όλος ο υπόλοιπος κόσμος δεν είναι έτσι.
Δεν βλέπει να έχει κανένα άμεσο οικονομικό κίνητρο να προσέχει την εμφάνισή του (και αν λίγο πολύ σε πολλές δουλειές βοηθά η εμφάνιση αλλά αυτό είναι άλλη κουβέντα). Αυτό σημαίνει πως ένας γυμναστής ή ένας διαιτολόγος μπορεί να έχει καλό βάρος παρ’ ότι δεν ζυγίζεται, όχι εξαιτίας του ότι δε ζυγίζεται.
Στη δουλειά μου θέλω να βοηθάω τους ανθρώπους με τις συνήθειές τους. Συνήθειες καθαρά διατροφικές, π.χ. τι θα φάνε για πρωινό, και συνήθειες που επηρεάζουν τη διατροφή τους, π.χ. έλλειψη ύπνου, ή έλλειψη άσκησης.
Θα σας πω πως οι άνθρωποι που με έρχονται με σοβαρά προβλήματα βάρους έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό στη τεράστια τους πλειοψηφία:
Δε ζυγίζονται. Ποτέ. Αν αναρωτιέστε πού το ξέρω είναι κάτι που το ρωτάω πάντα όταν παίρνω ιστορικό.
Έχω περίπτωση μίας γυναίκας που βοηθάω που έχει κάνει χειρουργείο για να χάσει βάρος και δεν έχει καν ζυγαριά στο σπίτι της. Κανείς δεν της έθιξε το θέμα. Από τότε που άρχισε να ζυγίζεται έχει χάσει παραπάνω βάρος από ότι έχασε από την επέμβαση.
Γενικά στο θέμα της ζυγαριάς, επικρατεί μία σύγχυση. Ο ένας ειδικός θα πει 1 φορά την εβδομάδα, ο άλλος 1 φορά το μήνα, ο άλλος ποτέ.
Ας αφήσουμε για λίγο τη ζυγαριά και ας δούμε άλλα ιατρικά θέματα.
Αν είχατε υπέρταση και θέλατε να μειώσετε τη πιεσή σας , θα σας παραξένευε αν ο γιατρός σας έλεγε πως πρέπει να μετράτε τη πιεσή σας κάθε μέρα;
Αν είχατε ψηλό σάκχαρο και θέλατε να το μειώσετε, θα σας φαινόταν ακραίο να σας πει ο γιατρός πως πρέπει να μετράτε το σάκχαρό σας κάθε μέρα;
Τώρα αφήστε τα ιατρικά και πάμε σε καθημερινά ζητήματα.
Μετράτε πόσα χρήματα ξοδεύετε και πόσα βγάζετε;
Κοιτάτε με τι ταχύτητα κινείστε στο αυτοκινητό σας;
Και φυσικά, όπως δείχνουν και τα επιστημονικά δεδομένα, η καθημερινή επαφή με τη πραγματικότητα, ή αλλιώς με τη ζυγαριά, βοηθά στην απώλεια βάρους και δεν προκαλεί ψυχολογικά τραύματα.
Ο λόγος που μετράμε κάτι είναι γιατί ξέρουμε οτι όταν το μετράμε θα έχουμε κάποιο όφελος (θα μας μείνουν χρήματα στη τσέπη π.χ.) ή θα αποφύγουμε/περιορίσουμε κάποια ζημιά (π.χ. να ανέβει κι άλλο το σάκχαρό μας). Απ΄ όποια πλευρά και να το δει κανείς το να μετράμε παραμέτρους σχετικές με τη βελτίωση ενός θέματος δουλεύει.
Αυτό δε σημαίνει πως πρέπει να κρίνετε τη προόδο σας αποκλειστικά από το βάρος σας. Αλλά ειδικά σε περιόδους ή μέρες που δεν προσέχετε το να ζυγίζεστε κάθε μέρα θα σας βοηθήσει να βελτιώσετε τη διατροφή σας.
Αν είστε λακωνικός πάει κάπως έτσι:
- Κακή διατροφή ⇒ ζύγιση το επόμενο πρωί και διαπίστωση αύξησης του βάρους ⇒ Καλύτερη διατροφή την επόμενη μέρα (ή με ψυχολογικούς όρους, αποθαρρύννεται η συμπεριφορά της κακής διατροφής)
- Καλή διατροφή ⇒ ζύγιση την επόμενη μέρα και διαπίστωση απώλειας βάρους ⇒ Ενθάρρυνση των αλλαγών
Υπάρχουν άνθρωποι που πρέπει οπωσδήποτε να ζυγίζονται κάθε μέρα. Αυτοί είναι οι άνθρωποι με ιστορικό παχυσαρκίας ή που είναι παχύσαρκοί, που είτε θέλουν να χάσουν κιλά, είτε θέλουν να μη πάρουν.
Όσοι προσπαθούν να πέσουν σε λίπος ή να διατηρήσουν χαμηλά ποσοστά, επίσης καλό είναι να ζυγίζονται κάθε μέρα, δεχόμενοι τις διακυμάνσεις και τη στασιμότητα τις ζυγαριάς για διάφορους λόγους (ειδικά οι γυναίκες). Εδώ πρέπει να ξαναπώ το εξής: Η ζυγαριά δεν είναι το τέλειο όργανο μέτρησης της πρόοδου αλλά είναι πιο άμεσα διαθέσιμο στο μέσο άνθρωπο. Ναι μπορείτε αν θέλετε να μετράτε τη μέση σας αν είστε άντρες ή τους γοφούς σας αν είστε γυναίκες. Αν ανοίξουμε τη κουβέντα για τις μετρήσεις θα δείτε πως ακόμα και η περιφέρεια του λαιμού είναι δείκτης υγείας. Όπως και να έχει το ότι το βάρος ενός ανθρώπου έχει διακυμάνσεις ή μπορεί να έχει στασιμότητα είναι αλήθεια αλλά η ζυγαριά είναι σημαντική γιατί πολύ απλά το λίπος έχει βάρος. Αν θέλετε να χάσετε μία σημαντική ποσότητα λίπους απλά δε γίνεται να μη χάσετε βάρος.
Στις διακοπές τώρα συνήθως όχι μόνο υπάρχει υπερεπάρκεια φαγητού αλλά διακόπτεται (κακώς) και η γυμναστική. Γι’ αυτό και τόσοι άνθρωποι αν δε προσέξουν ακόμα και για 2-3 εβδομάδες μπορούν να ανεβάσουν σημαντικά το ποσοστό λίπους τους. Γι’ αυτό ειδικά τότε είναι σημαντική η καθημερινή ζύγιση, και αν δε γίνεται καθημερινή κάθε 2-3 μέρες το πολύ σε ένα φαρμακείο
Και γιατί όχι κάθε εβδομάδα; Το κάθε μέρα είναι αγχωτικό!
Πλένετε τα δόντια σας 3 φορές τη μέρα; Σας αγχώνει; Όχι πιθανότατα γιατί απλά έχει γίνει συνήθεια. Ναι μπορεί να σας προκαλέσει λίγο άγχος στην αρχή το να ζυγίζεστε κάθε μέρα αλλά ποιος είπε ότι είναι κακό να αγχώνεστε για κάτι που θέλετε να πετύχετε; Σας φαίνεται υπερβολικό το κάθε μέρα; Στο περισσότερο κόσμο φαίνεται. Αλλά κάθε μέρα τρώμε και κάθε μέρα μπορούμε να ξεφύγουμε. Αν ζυγιζόμαστε πιο αραιά, π.χ. μία φορά την εβδομάδα, απλά θα βλέπουμε αν η εβδομάδα πήγε χαμένη ή όχι. Με άλλα λόγια είμαστε κατόπιν εορτής, το θέμα είναι να εκμετταλευτούμε την εβδομάδα, όχι να δούμε στο τέλος τι κάναμε.
Επίσης δεν είναι καθόλου κακό να ζυγίζουμε τα παιδιά μας. Ίσα ίσα, δεν είναι καθόλου κακή ιδέα, είμαστε πρώτοι παγκοσμίως σε παιδική παχυσαρκία. (Φυσικά αν μαλώνετε το παιδί γιατί πάχυνε του δημιουργείται μία αρνητική εμπειρία και είστε λάθος, γιατί τα παιδιά τρώνε αυτά που τους δίνουν οι γονείς τους – τον εαυτό σας μαλώστε καλύτερα) Πολύ απλά καθημερινή ζύγιση είναι μία συμπεριφορά που αποθαρρύνει αρνητικές συμπεριφορές στη διατροφή και ενθαρρύνει θετικές.
Δείτε το έτσι: Οτιδήποτε αρχίζετε να μετράτε, βελτιώνεται.
Ανδρέας Ζουρδός
Διατροφολόγος-Διαιτολόγος
