Περικαρδίτιδα
Συγγραφέας Αχιλλέας Ι. Τριανταφυλλίδης Γράφτηκε στις ,
Ορισμός : Η καρδιά περιβάλλεται ολόκληρη εξωτερικά από το περικάρδιο, ένα λεπτό υμένα (μεμβράνη) που μοιάζει με σάκο. Το περικάρδιο αποτελείται από δύο χιτώνες-πέταλα, έναν προσκολλημένο στην καρδιά και έναν ελεύθερο. Μεταξύ τους σχηματίζεται μία κοιλότητα που ονομάζεται περικαρδιακή κοιλότητα, και φυσιολογικά περιέχει μια μικρή ποσότητα υγρού. Η Περικαρδίτιδα είναι ουσιαστικά η κατάσταση κατά την οποία υπάρχει φλεγμονή του περικαρδίου.
Ανάλογα με το χρόνο της παρουσίασης και της διάρκειας, η περικαρδίτιδα χωρίζεται σε οξεία και χρόνια μορφή.
Η οξεία περικαρδίτιδα είναι πιο συχνή από ό τι η χρόνια περικαρδίτιδα. Οι ήπιες περιπτώσεις ενδέχεται να βελτιωθούν από μόνες τους.Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να βοηθήσει να μειωθεί ο κίνδυνος από μακροχρόνιες επιπλοκές.
Η ποσότητα υγρού που περιέχεται στο περικάρδιο μπορεί να αυξηθεί, προκαλώντας αυτό που ονομάζεται περικαρδιακή συλλογή. Η περικαρδίτιδα μπορεί να είναι ξηρή ή υγρή λόγω συγκέντρωσης υγρού στην περικαρδική κοιλότητα.
Συμπτώματα :Το πιο κοινό σύμπτωμα που προκαλείται από περικαρδίτιδα είναι ο πόνος στο στήθος, είναι έντονος, αιφνίδιος και συνεχής σε σημείο που ο ασθενής δυσκολεύεται να ξαπλώσει, ενώ ελαττώνεται στην καθιστή θέση.
Οι ασθενείς μπορεί επίσης να έχουν δυσκολία στην αναπνοή, ή πυρετό.Άλλα συμπτώματα της περικαρδίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν ξηρό βήχα, κούραση και άγχος. Λόγω της ομοιότητας των συμπτωμάτων με το έμφραγμα του μυοκαρδίου η περικαρδίτιδα μπορεί να διαγνωσθεί λανθασμένα ως καρδιακή προσβολή.
Αιτίες :Οι αιτίες της περικαρδίτιδας είναι δύσκολο να προσδιοριστούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις, είτε δεν μπορεί να προσδιορισθεί η αιτία (και ονομάζεται ιδιοπαθής) είτε πρόκειται για ιογενή λοίμωξη (ιογενή περικαρδίτιδα),δηλαδή εμφανίζεται μετά από ιογενείς λοιμώξεις. Άλλες καταστάσεις όπως νεφρική ανεπάρκεια, κακοήθεις όγκοι, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, υποθυρεοειδισμός, θεραπευτική ακτινοβολία του θώρακα, τραύματα στο θώρακα και νόσοι του συνδετικού ιστού, όπως ο ερυθηματώδης λύκος μπορούν να συνδέονται με περικαρδίτιδα. Οι ασθενείς με AIDS συχνά αναπτύσσουν λοιμώξεις που παράγουν περικαρδίτιδα.
Ορισμένες μορφές καρκίνου μπορεί να κανουν μεταστάσεις στο περικάρδιο και να παράγουν περικαρδίτιδα.
Αρκετά συχνή είναι η εμφάνιση της και μετά από έμφραγμα καθως επίσης και μετά από οποιαδήποτε χειρουργική παρέμβαση στην καρδιά.
Διάγνωση :Για τη διάγνωση της περικαρδίτιδας πολύ σημαντική είναι η λεπτομερής λήψη του ιατρικού ιστορικού. Η ακρόαση της καρδιάς είναι επίσης σημαντική και μπορεί να αποκαλύψει ένα χαρακτηριστικό εύρημα της πάθησης, που είναι ο ήχος περικαρδιακής τριβής. Ο ήχος αυτός παράγεται από την τριβή των δύο πετάλων του περικαρδίου καθώς η καρδιά συστέλλεται και διαστέλλεται.
Σημαντικά διαγνωστικά εργαλεία είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα, η ακτινογραφία θώρακα, όπως επίσης και το ηχοκαρδιογράφημα.΄Μέσω όλων αυτών διαπιστώνεται η ύπαρξη του υγρού μέσα στην περικαρδική κοιλότητα και εκτιμάται η σοβαρότητα της πάθησης να προκαλέσει συμπίεση των καρδιακών κοιλοτήτων από την μεγάλη ποσότητα υγρού. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται καρδιακός επιπωματισμός και είναι η σοβαρότερη επιπλοκή της περικαρδίτιδας.
Θεραπεία : Η θεραπεία είναι ανάλογη με τη σοβαρότητα και την αιτιολογία της περικαρδίτιδας και ξεκινά με ανάπαυση και φάρμακα.Συνήθως είναι αρκετά για την πλήρη ίαση.Σε περιπτώσεις βέβαια ,επιπωματισμού υπάρχει η δυνατότητα για παρακέντηση του περικαρδιακού υγρού.
Επιπλοκές :Αυτές είναι ο καρδιακός επιπωματισμός, η χρόνια περικαρδίτιδα και η συμπιεστική περικαρδίτιδα.
Θα πρέπει να τονισθεί η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης η οποία θα ανακουφίσει σαφώς πιο σύντομα τον ασθενή αλλά και η μείωση της πιθανότητας κάποιας επιπλοκής.
Αχιλλέας Ι. Τριανταφυλλίδης,
Καρδιολόγος
