Οστεοπόρωση
Συγγραφέας Φώτης Σπύρου Γράφτηκε στις ,
1. Τι είναι η οστεοπόρωση;
Η οστεοπόρωση είναι χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών, κατά την οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και ποιότητάς τους, με αποτέλεσμα αυτά με την πάροδο του χρόνου να γίνονται πιο εύθραυστα και λεπτά.
2.Τι προκαλεί την οστεοπόρωση;
Τα οστά μας αυξάνονται κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία και είναι πιο ισχυρά μεταξύ του 25ου και του 30ου έτους της ζωής. Στη μεσήλικη ζωή τα κόκαλα – ενώ παραμένουν ισχυρά – αρχίζουν σταδιακά να χάνουν την πυκνότητά τους. Αυτή η απώλεια ή λέπτυνση των κοκάλων συνεχίζεται όσο μεγαλώνει κανείς.
Στις γυναίκες η διαδικασία αυτή επιταχύνεται δραματικά τα δέκα πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση. Αυτό οφείλεται στο ότι οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν τις γυναικείες ορμόνες του φύλου, τα οιστρογόνα. Τα οιστρογόνα είναι μία από τις ουσίες που βοηθούν τα κόκαλα να είναι ισχυρά.
3.Είμαι άνδρας.Πρέπει να ανησυχώ;
Οι άνδρες ,αν και δεν είναι ευρέως γνωστό,εμφανίζουν και αυτοί οστεοπόρωση.
Αν και την εμφανίζουν σε μικρότερη συχνότητα από τις γυναίκες, η θνητότητα στο ανδρικό φύλο εξαιτίας της νόσου είναι σημαντικά μεγαλύτερη.
4 .Ποιοι έχουν αυξημένο κίνδυνο κατάγματος;
Όλοι μας είμαστε σε κίνδυνο να αναπτύξουμε οστεοπόρωση καθώς μεγαλώνουμε. Αυτό εξηγεί γιατί τα ηλικιωμένα άτομα είναι πιο πιθανό να υποστούν κάταγμα όταν πέσουν κάτω. Όμως, υπάρχουν κάποια άτομα που είναι πιο πιθανό να πάθουν οστεοπόρωση παρά κάποια άλλα. Ορισμένοι παράγοντες που κάνουν αυτή την διαφορά αναφέρονται πιο κάτω:
Έλλειψη οιστρογόνων: μια γυναίκα είναι σε κίνδυνο ή αν είχε πρόωρη εμμηνόπαυση (πριν την ηλικία των 45 χρόνων) ή αν έκανε χειρουργική αφαίρεση της μήτρας (ο ιατρικός όρος είναι “υστερεκτομή”) με σύγχρονη αφαίρεση της μιας ή και των δυο ωοθηκών.
Έλλειψη άσκησης: η άσκηση διατηρεί τα οστά ισχυρά – τόσο κατά την διάρκεια της ανάπτυξής των όσο και κατά την διάρκεια της ενήλικης ζωής. Έτσι, οποιοσδήποτε δεν ασκείται, ή έχει κάποια πάθηση ή ανικανότητα που κάνει την άσκηση δύσκολη, θα έχει την τάση να «χάνει» ασβέστιο από τα οστά και έτσι είναι πιο πιθανό να αναπτύξει οστεοπόρωση.
Ανεπαρκής διατροφή: η δίαιτα που δεν περιλαμβάνει αρκετό ασβέστιο υποβοηθά την ανάπτυξη της οστεοπόρωσης (βλέπε: Μπορείτε να προλάβετε την οστεοπόρωση;).
Κάπνισμα: ο καπνός μειώνει το επίπεδο των οιστρογόνων στις γυναίκες και μπορεί να προκαλέσει πρόωρη εμμηνόπαυση.
Υπερβολικό κατανάλωση αλκοόλ: η πρόσληψη μεγάλης ποσότητας οινοπνεύματος (π.χ. κρασί, μπύρα, ούζο, ουίσκι, κ.ά.) μειώνει την ικανότητα των ειδικών κυττάρων της οστεογέννεσης.
Στεροειδή (κορτιζόνη): αν κάποιο άτομο παίρνει στεροειδή για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτό μπορεί να προκαλέσει οστεοπόρωση.
Οικογενειακό ιστορικό: η οστεοπόρωση κληρονομείται!
Προηγούμενα κατάγματα: τα άτομα που είχαν κάταγμα είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθουν ξανά κάταγμα. Επίσης, οι άνδρες και οι γυναίκες που παρουσιάζουν μείωση του ύψους των λόγω καταγμάτων (crush fracture) στους σπόνδυλούς των – οστά της σπονδυλικής στήλης – είναι σε κίνδυνο.
4.Τι θα μου προσφέρει ο ενδοκρινολόγος;
Η οστεοπόρωση ως το πιο συχνό νόσημα διαταραχής του μεταβολισμού του ασβεστίου, εμπίπτει στην ειδικότητα μελέτης της ενδοκρινολογίας.
Η απαρχαιωμένη τριτοκοσμική αντιμετώπιση του οστεοπορωτικού ασθενή που περιοριζόταν από τον θεράπων ιατρό στο να «ρίξει μία ματιά» στην μέτρηση οστικής πυκνότητας και απλά να συνταγογραφήσει φάρμακα ,ανήκει πλέον στο παρελθόν.
Ο ιατρός σας πρέπει να λάβει ένα πλήρες ιστορικό ,να αποκλείσει τις 20 περίπου πιο συχνές αιτίες δευτεροπαθούς οστεοπόρωσης, και μέσω εργαστηριακών εξετάσεων να ταξινομήσει την νόσο σας.
Έπειτα πρέπει να σας εξηγήσει αναλυτικά τις πιθανότητες καταγματικού κινδύνου που έχετε.
Μετά από όλα αυτά πρέπει να διαλέξει μαζί σας μία από τις 10 διαφορετικές κατηγορίες φαρμάκων που σας ταιριάζει και είναι εγκεκριμένες καθώς η αποτελεσματικότητα της θεραπείας είναι διαφορετική σε κάθε ασθενή.
Φώτης Σπύρου, Ενδοκρινολόγος
