Λευχαιμία – Νεοπλασία αίματος
Συγγραφέας Αικατερίνη Κωνσταντίνου Γράφτηκε στις ,
Στην ιατρική ορολογία λευχαιμία αποκαλείται ένα είδος καρκίνου του μυελού των οστών ή του αίματος, χαρακτηριστικό του οποίου αποτελεί η ανώμαλη ανάπτυξη των λευκών αιμοσφαιρίων στο αίμα, που ονομάζονται βλάστες. Ο όρος είναι γενικός και εκεί εμπίπτουν διάφορες ασθένειες, οι οποίες εναλλακτικά αποκαλούνται και νεοπλασίες του αίματος.
Ανάλογα με το είδος του αιμοσφαιρίου που επηρεάζεται από την ασθένεια αυτή η λευχαιμία διακρίνεται σε λεμφοκυτταρική και σε μυελογενή. Ενώ μια ακόμη διάκριση αφορά την οξεία σε αντιδιαστολή με την χρόνια λευχαιμία. Περιπτώσεις οξείας λευχαιμίας χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, ενώ οι χρόνιες μορφές παρακολουθούνται για ένα διάστημα. Στατιστικά η οξεία λευχαιμία απαντάται πιο συχνά σε μικρές ηλικίες, ενώ η χρόνια σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, χωρίς να είναι η παρατήρηση αυτή κανόνας.
Από το συνδυασμό των αυτών κατηγοριών της ασθένειας προκύπτουν συνολικά τέσσερις κύριες κατηγορίες:
1) Οξεία λεμφοκυτταρική, 2) Οξεία μυελογενής, 3) Χρόνια λεμφοκυτταρική και 4) Χρόνια μυελογενής.
Πέραν των ανωτέρω κατηγοριών υπάρχουν και άλλοι σπάνιοι τύποι της ασθένειας, που λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους δεν μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με την παραπάνω λογική και ως εκ τούτου συντρέχουν παράλληλα.
Η συμπτωματολογία πολλές φορές είναι κοινή ανάμεσα σε διαφορετικά είδη της ασθένειας.
Λόγω της ύπαρξης προβλήματος στη λειτουργία του μυελού των οστών με τη δημιουργία ανώμαλων μορφών λευκών αιμοσφαιρίων, δημιουργείται έλλειψη σε αιμοπετάλια με αποτέλεσμα να προκαλούνται μώλωπες στο σώμα του πάσχοντος, καθώς και αιμορραγίες.
Από την ίδια γενεσιουργό αιτία συχνά μειώνεται η απόδοση του ανοσοποιητικού συστήματος, με αποτέλεσμα να μην μπορεί ο οργανισμός να καταπολεμήσει ακόμα και απλές συχνά λοιμώξεις.
Σε κάποιες περιπτώσεις οι πάσχοντες αναφέρουν συμπτώματα γρίπης, πυρετό και αίσθημα κόπωσης. Άλλη ομάδα ασθενών αναφέρει συμπτώματα ναυτίας και κάποιες φορές, λόγω της διόγκωσης του ήπατος ή του σπλήνα, αίσθημα πληρότητας, το οποίο μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια κιλών. Σε κάποιες περιπτώσεις που τα κακοήθη κύτταρα επηρεάζουν το νευρικό σύστημα του πάσχοντος προκαλούνται νευρολογικού τύπου συμπτώματα, όπως για παράδειγμα πονοκέφαλος.
Με δεδομένο όπως ότι η ανωτέρω αναφερθείσα συμπτωματολογία είναι κοινή σε πολλές ασθένειες ή μπορεί να είναι και άνευ σημασίας ή παροδική, θα πρέπει να διενεργούνται λεπτομερείς εξετάσεις και εργαστηριακές αναλύσεις, προκειμένου να καθοριστούν τα αίτια εκδήλωσης των συμπτωμάτων, αλλά και η αντιμετώπισή τους. Η ανάγκη αυτή ενισχύεται και από το γεγονός ότι σε πολλές κλινικές μελέτες από μία γενική εξέταση αίματος δεν μπορεί να διαπιστωθεί πέραν κάθε αμφιβολίας η συνδρομή ή μη των επιβαρυντικών παραγόντων
Οι αιτίες εμφάνισης λευχαιμίας διαφέρουν. Συχνά οφείλονται σε μετάλλαξη στο DNA, που μπορούν να συμβούν λόγω έκθεσης σε ζημιογόνους παράγοντες (ακτινοβολία ή καρκινογόνες ουσίες) ή και αυθόρμητα. Μπορεί ακόμα σε κάποιες περιπτώσεις να οφείλονται σε ιούς.
Επιπλέον, υπάρχουν ομάδες ανθρώπων που είναι αποδεδειγμένα πιο επιρρεπείς στην εκδήλωση της νόσου, είτε λόγω προϋπάρχουσας ύπαρξης χρωμοσωμικής ανωμαλίας, είτε λόγω γενετικής προδιάθεσης.
Γενικά ανάλογα με το είδος της ασθένειας επιλέγεται από τους θεράποντες ιατρούς και η ενδεδειγμένη αγωγή, η οποία συνήθως περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία. Υπάρχουν και περιπτώσεις που κρίνεται σκόπιμη για την αντιμετώπιση της νόσου η μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Ελπιδοφόρο άλλωστε είναι και το γεγονός ότι στον τομέα αυτό γίνονται σημαντικές κλινικές δοκιμές για την εξεύρεση νέων μεθόδων αντιμετώπισης της νόσου, οι οποίες συνδυάζουν λιγότερο επιθετικές μορφές θεραπείας, με μεγαλύτερα ποσοστά πιθανότητας επιβίωσης του ασθενούς, όπως πρόσφατα το φάρμακο Ibrutinib, που σύμφωνα με δοκιμές προσέφερε 90% πιθανότητα επιβίωσης σε σύγκριση με το 81% που προσφέρει η χημειοθεραπεία.
Αικατερίνη Κωνσταντίνου,
αιματολόγος
