Ολικά λιπίδια αίματος
Η χοληστερόλη ή χοληστερίνη, όπως είναι ευρέως γνωστή, είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών. Εκτός από την εξωγενή οδό απορρόφησης της χοληστερόλης των τροφών, η χοληστερόλη συντίθεται και στον οργανισμό.
Το όχημα μεταφοράς της χοληστερόλης στο αίμα είναι οι λιποπρωτεΐνες, που συντίθενται κύρια στο ήπαρ και αποτελούνται από υδρόφοβα λιπίδια (εστέρες χοληστερόλης, τριγλυκερίδια), υδρόφιλα λιπίδια (φωσφολιπίδια, μη εστεροποιημένη χοληστερόλη) και πρωτεΐνες.
Οι λιποπρωτεΐνες ανάλογα με την πυκνότητά τους διαιρούνται σε χυλομικρά, VLDL (very low density lipoprotein-πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη), IDL(Intermediate density lipoprotein-ενδιάμεσης πυκνότητας λιποπρωτεΐνη), LDL (low density lipoprotein-χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη) και HDL (high density lipoprotein-υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη).
Ορισμένα από τα λιπαρά οξέα χαρακτηρίζονται ως βασικά, διότι ο οργανισμός δεν μπορεί να τα συνθέσει μόνος του (alpha-linolenic acid ,linoleic acid ).
Οι κύριες λιποπρωτεΐνες, μεταφοράς των λιπαρών οξέων στο αίμα είναι τα χυλομικρά και η VLDL (very low density lipoprotein-πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη), όπου «συμπυκνώνονται» σε τριγλυκερίδια.
Τα χυλομικρά αποτελούνται από τριγλυκερίδια, πρωτεΐνη αpo B 48, εστέρες χοληστερόλης, εστέρες ρετινόλης, φωσφολιπίδια και χοληστερόλη.
Η VLDL μοιάζει με το χυλομικρό, αλλά περιέχει πρωτεΐνη αpo B 100 αντί για αpo B 48 και έχει μεγαλύτερο λόγο χοληστερόλης προς τριγλυκερίδια. Τα τριγλυκερίδια του λίπους των τροφών διασπώνται στο έντερο και στη συνέχεια μεταφέρονται με τα χυλομικρά στην περιφέρεια, όπου υφίστανται εκτενή επεξεργασία πριν φτάσουν στο ήπαρ. Συγκεκριμένα αποδίδουν ελεύθερα λιπαρά οξέα, τα οποία είτε χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας είτε αποθηκεύονται ως λίπος.
Τα υπολείμματα των χυλομικρών απομακρύνονται από το ήπαρ, με αποτέλεσμα στο φυσιολογικό άτομο εντός δώδεκα ωρών από την λήψη τροφής, ελάχιστα χυλομικρά και υπολείμματα να υπάρχουν στην κυκλοφορία. Το ήπαρ ενσωματώνει λιπαρά οξέα σε τριγλυκερίδια και στη συνέχεια παράγει VLDL, την οποία απελευθερώνει στο αίμα. Τα τριγλυκερίδια της VLDL, υφίστανται ανάλογη επεξεργασία με τα χυλομικρά στην περιφέρεια.
Ένα μέρος των τριγλυκεριδίων της VLDL και των χυλομικρών, προσλαμβάνεται από την υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη HDL, που ευθύνεται για την αντίστροφη μεταφορά του λίπους από την περιφέρεια στο ήπαρ.
Η σωστή μέτρηση των τριγλυκεριδίων γίνεται μετά από δωδεκάωρη νηστεία.