Τι είναι το “Raynaud”;
Συγγραφέας Σπύρος Ν Νίκας Γράφτηκε στις ,
Το φαινόμενο Raynaud είναι μια αγγειοσυσπαστικής αρχής διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από επεισόδια καλά οριοθετημένων χρωματικών αλλαγών των δακτύλων, κατά την έκθεσή τους στο κρύο.
Συνήθως είναι πρωτοπαθές (ιδιοπαθές: συνήθως ανώδυνο) και δεν εμπνέει ιδιαίτερη ανησυχία. Δευτεροπαθές (πιο επώδυνα επεισόδια) ονομάζεται όταν υπάρχει υποκείμενη κατάσταση.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αποκλεισθεί η παρουσία ή η μελλοντική ανάπτυξη σκληροδέρματος.
Μικρό ποσοστό των ασθενών με 1θές θα αναπτύξει άλλο υποκείμενο νόσημα. Χρήζει όμως κάποιας παρακολούθησης (ασύμμετρη προσβολή, πόνος ή έναρξη σε μεγάλη ηλικία είναι σημεία προσοχής).
Aπό Raynaud πάσχει μικρό ποσοστό του φυσιολογικού πληθυσμού. Προσβάλλει κυρίως το γυναικείο φύλο ηλικίας 15-45. Φαίνεται πως υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση
Προκαλείται από μείωση της ροής του αίματος στα μικρά αγγεία των δακτύλων. Παρατηρείται αγγειόσπασμος των δακτυλικών αρτηριών που προσδίδει ωχρότητα (αποχρωματισμός- λευκό) στο δάκτυλο, η οποία αντικαθίσταται από κυάνωση (μπλε), καθώς το υπό στάση φλεβικό αίμα αποξυγονώνεται. Η αντιδραστική υπεραιμία είναι υπεύθυνη για το τελικό στάδιο, την ερυθρότητα (κόκκινο).
Περισσότερο συχνά προσβάλλονται τα δάκτυλα των χεριών, όμως το 40% των ασθενών αναφέρει παρόμοια επεισόδια και στα δάκτυλα των ποδιών. Είναι δυνατό επίσης να προσβληθούν και άλλα μέρη του σώματος, όπως αυτιά, γλώσσα, και χείλη. Για λόγους που δεν μπορούν να εξηγηθούν οι αντίχειρες συνήθως δεν προσβάλλονται
Η έκθεση στο κρύο είναι ο πιο συχνός από τους παράγοντες που μπορούν να το εκδηλώσουν, ιδιαίτερα όταν συνυπάρχει και πίεση (πχ κρύο τιμόνι αυτοκινήτου). Η συναισθηματική φόρτιση επίσης μπορεί να το εκδηλώσει
Η τριχοειδοσκόπηση είναι μια εξέταση που μπορεί να διακρίνει το πρωτοπαθές από το 2θες Raynaud
Για την αντιμετώπιση του συνιστώνται :
α) διατήρηση όλου του σώματος σε ζεστή θερμοκρασία
β) αποφυγή έκθεσης στο κρύο με χρήση γαντιών στα δάκτυλα των χεριών [ίσως και για πράγματα από το ψυγείο]
γ) αυστηρή αποφυγή καπνίσματος
δ) αποφυγή φαρμάκων που το επιδεινώνουν (β-αναστολείς, Catapresan)
ε) φάρμακα (σε σοβαρές περιπτώσεις) : αναστολείς Ca , πρασοζίνη, τοπικά αγγειοδιασταλτικά (νιτρώδη), αναστολείς προσταγλαδίνης
στ) περιποίηση λοιμώξεων – πληγών στο δέρμα
Σπύρος Ν Νίκας
Ρευματολόγος
