Φυλλικό οξύ: όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε
Συγγραφέας Βανέσα Μηλιώνη Γράφτηκε στις ,
Το Φυλλικό οξύ, ή αλλιώς βιταμίνη Β9 είναι μία βιταμίνη του συμπλέγματος Β η οποία διαλύεται στο νερό. Τροφές πλούσιες σε φυλλικό οξύ είναι το σπανάκι, τα όσπρια, τα λαχανάκια Βρυξελλών, οι μπανάνες και το συκώτι, ενώ σε μικρότερες ποσότητες βρίσκεται στο κρέας, στα πουλερικά, στα αυγά και στα γαλακτοκομικά.
Το φυλλικό οξύ που λαμβάνεται από τις τροφές, πρέπει να μεταβολιστεί και να μετατραπεί στην ενεργή του μορφή (5- MTHF) έτσι ώστε να μπορέσει να επιτελέσει τις βιολογικές του λειτουργίες.
Ρόλος του φυλλικού οξέος στον οργανισμό
Το φυλλικό οξύ καθώς και η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητες για το σχηματισμό του DNA κατά την κυτταρική διαίρεση και τη σωστή λειτουργία του. Επομένως είναι απαραίτητο σε ταχέως διαιρούμενα κύτταρα, όπως είναι τα κύτταρα του αιμοποιητικού και του νευρικού συστήματος καθώς επίσης και οι ιστοί των εμβρύων. Επίσης, συμμετέχει στο μεταβολισμό των αμινοξέων και στη σύνθεση πρωτεϊνών.
Το φυλλικό οξύ με τη βιταμίνη Β12, συμβάλλουν στη μετατροπή της ομοκυστεϊνης σε μεθειονίνη μειώνοντας έτσι τη συγκέντρωση της ομοκυστεϊνης στο αίμα. Έρευνες έχουν δείξει, ότι η μείωση της ομοκυστεϊνης στο αίμα, μειώνει την πιθανότητα καρδιαγγειακών νοσημάτων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Έλλειψη φυλλικού οξέος
Ο ανθρώπινος οργανισμός δεν είναι σε θέση να συνθέσει φυλλικό οξύ. Επομένως, η επάρκεια του στον οργανισμό, εξαρτάται αποκλειστικά από την διατροφή ή τη λήψη συμπληρωμάτων.
Τα άτομα που κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν έλλειψη φυλλλικού οξέος είναι γυναίκες -ιδιαίτερα στην περίοδο της εγκυμοσύνης-, αλκοολικοί και ασθενείς με γαστρεντερικές διαταραχές. Ιδιαίτερα στην περίοδο της εγκυμοσύνης είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνεται επαρκής ποσότητα φυλλικού οξέος διότι είναι απαραίτητο για τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου και το σχηματισμό του κεντρικού νευρικού του σωλήνα. Έλλειψη αυτής της βιταμίνης είναι δυνατόν να προκαλέσει νευρολογικές διαταραχές στο έμβρυο και πρόωρο τοκετό.
Οι κύριες αιτίες έλλειψης φυλλικού οξέως είναι η μειωμένη διατροφική πρόσληψη και η μειωμένη ικανότητα απορρόφησης του λόγω ορισμένων γαστρεντερικών διαταραχών όπως η κοιλιοκάκη, η ελκώδης κολλίτιδα κ.α. Επίσης, η λειτουργικότητα του φυλλικού οξέως εξαρτάται από την ενεργότητα του ενζύμου μου καταλύει τη μετατροπή του στην ενεργό μορφή 5-MTHF.
Τα πρώτα συμπτώματα από την έλλειψη του φυλλικού οξέος εμφανίζονται σε ιστούς που απαιτούν ταχείς ρυθμούς κυτταρικής διαίρεσης όπως είναι η στοματική κοιλότητα και το δέρμα. Τέτοια συμπτώματα είναι πληγές στο βλεννογόνο του στόματος, ωχρότητα, αποχρωματισμός ονύχων κ.α.
Τα συμπτώματα από την έλλειψη φυλλικού οξέος -σε περιπτώσεις μεγαλοβλαστικής αναιμίας που αυτή προκαλεί- σχετίζονται με τη συμβολή του φυλλικού οξέος στην ωρίμανση των ερυθροκυττάρων και συνεπώς στη μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς και είναι: αίσθημα κόπωσης, μυϊκή αδυναμία, ζαλάδες, αστάθεια και αδυναμία συγκέντρωσης.
Τα περισσότερα από τα συμπτώματα της έλλειψης φυλλικού οξέος παρατηρούνται και σε άλλες διατροφικές ελλείψεις ή παθήσεις. Μια απλή εξέταση αίματος μπορεί να επιβεβαιώσει αν τα επίπεδα φυλλικού οξέος στον οργανισμό μας είναι χαμηλά και επομένως αν πρέπει να αυξήσουμε την πρόσληψη της βιταμίνης είτε προσθέτοντας στο διαιτολόγιο μας τροφές πλούσιες σε φυλλικό είτε με τη λήψη συμπληρώματος. Η χορήγηση φολικού για τη διόρθωση της αναιμίας θα πρέπει να γίνεται με ιατρική παρακολούθηση.
Βανέσα Μηλιώνη,
Μικροβιολόγος