Αρθρίτιδα Ισχίου
Συγγραφέας Ιωάννης Τσαπακίδης Γράφτηκε στις ,
Η Αρθρίτιδα ισχίου αποτελεί μια εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων.
Η Άρθρωση του Ισχίου είναι μία από τις πιο συνηθισμένες εστίες ανάπτυξης οστεοαρθρίτιδας παρόλο που ορισμένοι πληθυσμοί (π.χ Αφρικάνους, Κινέζους Νότιας Κίνας) φαίνεται να έχουν μια περίεργη ανοσία σε αυτή την ασθένεια.
Αρθρίτιδα Ισχίου – Ποια είναι τα συμπτώματα;
Αρχικά, ο ασθενής παραπονείται για πόνο μετά από κόπωση στη μηροβουβωνική πτυχή ή στο γλουτό , ο οποίος επεκτείνεται στην πρόσθια επιφάνεια του μηρού. Προοδευτικά ο πόνος εμφανίζεται μετά μικρή ή καθόλου δραστηριότητα (πόνος ηρεμίας) Ο ασθενής εμφανίζει χωλότητα και δυσκαμψία της άρθρωσης του ισχίου.
Σ
τα τελικά στάδια, το ισχίο είναι βραχύτερο και βρίσκεται σε σύγκαμψη, προσαγωγή και μόνιμη έξω στροφή.
Ο ασθενής αδυνατεί να κόψει τα νύχια των ποδιών του, να φορέσει κάλτσες και να δέσει τα κορδόνια των παπουτσιών του . Η θεραπεία αρχικά είναι συντηρητική με σύσταση για χρήση βακτηρίας στο αντίθετο χέρι, απώλεια βάρους, χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και ήπια κινησιοθεραπεία για τη διατήρηση του εύρους κίνησης και της μυικής ισχύος. Εάν έχει κοντύνει το πόδι συστήνεται κάποιο τακουνάκι στο πάσχον μέλος έως ότου αποφασίσει να χειρουργηθεί.
Ποιοί ασθενείς είναι οι κατάλληλοι υποψήφιοι για επέμβαση;
Ο ασθενής πρέπει να σκέφτεται την ολική αρθροπλαστική ισχίου:
- Εάν νιώθει έντονο πόνο που συνεχώς επιδεινώνεται παρά τα συντηρητικά μέτρα.
- Εάν υπάρχει σοβαρός περιορισμός των καθημερινών δραστηριοτήτων , μειώνοντας έτσι την ποιότητα της ζωής του (Δυσκολία έγερσης από την καθιστή θέση , περπάτημα)
- Εάν έχει ακτινολογικά σημεία καταστροφή της άρθρωσης και έχει κοντύνει το πόδι του σχετικά με το άλλο.
Ποια προετοιμασία ακολουθείται πριν τη χειρουργική επέμβαση;
Πριν το χειρουργείο ο ορθοπεδικός χειρουργός σας θα εξετάσει την κατάσταση του δέρματος και θα καθορίσει τον προεγχειρητικό έλεγχο που περιλαμβάνει συνήθως μικροβιολογικές εξετάσεις αίματος και ούρων, ακτινογραφία θώρακος, συνεννόηση με την αιμοδοσία για εξασφάλιση αίματος για πιθανή μετάγγιση, έλεγχος των φαρμάκων για πιθανή τροποποίηση ή διακοπή πριν το χειρουργείο (salospir, plavix κ.α.) καθώς και εξετάσεις από άλλες ιατρικές ειδικότητες αν απαιτηθεί από το ιστορικό του ασθενούς.
Πώς πραγματοποιείται το χειρουργείο για την αρθρίτιδα ισχίου;
Μετά την ολοκλήρωση του προεγχειρητικού ελέγχου και την σύντομη συζήτηση του ιστορικού σας με τον αναισθησιολόγο θα οδηγηθείτε στο χειρουργείο. Οι πιο κοινοί τύποι αναισθησίας είναι η γενική αναισθησία, στην οποία είστε κοιμισμένοι σε όλη τη διαδικασία, και περιοχική αναισθησία, στις οποίες δεν κοιμάστε αλλά τα πόδια σας αναισθητοποιούνται. Η ομάδα αναισθησίας θα καθορίσει ποιος τύπος αναισθησίας θα είναι καλύτερος για σας. Στην αρθροπλαστική του ισχίου αντικαθίσταται η πάσχουσα άρθρωση με μεταλλική πρόθεση και η διάρκεια του χειρουργείου είναι 1-2 ώρες. Την ώρα της επέμβασης ο ασθενής δεν πονάει και δεν έχει κάποια άλλη ενόχληση. Συγκεκριμένα, προετοιμάζεται η αρθριτική κοτύλη (μια εσοχή) στη λεκάνη του ασθενούς και τοποθετείται η μεταλλική πρόθεση με τσιμέντο ή χωρίς (press- fit) ανάλογα τις απαιτήσεις , την ηλικία και το οστικό υπόστρωμα του ασθενούς. Έπειτα αφαιρείται η αρθριτική κεφαλή και προετοιμάζεται το μηριαίο για την τοποθέτηση του μηριαίου προθέματος με τσιμέντο ή χωρίς (press- fit) με την αντίστοιχη κεφαλή ώστε να εναρμονίζεται πλήρως με την ήδη τοποθετημένη κοτύλη.
Η μεταλλική αυτή πρόθεση αποκαθιστά τις φυσιολογικές αναλογίες που πρέπει να έχει μία άρθρωση του ισχίου ώστε να μην πονάει ο ασθενής και να είναι ικανός να γυρίσει χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς στις προηγούμενες καθημερινές του ενασχολήσεις.
Τα μέρη της τεχνητής άρθρωσης που δημιουργείται αποτελείται είτε από ειδικό ανθεκτικό πλαστικό και μέταλλο από πολύ ανθεκτικά κράματα ατσαλιού και τιτανίου, είτε από μεταλλικές επιφάνειες κοβαλτίου – χρωμίου (metal on metal) που είναι απόλυτα συμβατές με τον ανθρώπινο οργανισμό και δεν προκαλούν κάποια αντίδραση.
Εικόνα 2: Τα μέρη μίας τεχνιτής άρθρωσης του ισχίουΜετά το πέρας του χειρουργείου ο ασθενής παραμένει κάποια ώρα στην ανάνηψη κάτω από τη στενή επίβλεψη του αναισθησιολόγου και του νοσηλευτικού προσωπικού έως ότου να είναι έτοιμος και έχει συνέλθει από την αναισθησία να ανέβει με το φορείο στο κρεβάτι του.
Εικόνα 3 : Το ακτινολογικό αποτέλεσμα μετά από ένα χειρουργείο
Αρθρίτιδα Ισχίου – Tι ακολουθεί μετεγχειρητικά;
Το πρώτο βράδυ μετά την επέμβαση ο ασθενής παραμένει κλινήρης, φέρει ουροκαθετήρα, σωλήνα παροχέτευσης του τραύματος για να παροχετεύεται το αίμα από την άρθρωση και ενδοφλέβιο καθετήρα από τον οποίο λαμβάνει τα απαραίτητα φάρμακα (αντιβιοτικά, παυσίπονα, κλπ). Επίσης, επισκληρίδιο καθετήρα ο οποίος έχει τοποθετηθεί από τον αναισθησιολόγο στο χειρουργείο προκειμένου να μην πονάει και μετά από το χειρουργείο.
Την δεύτερη μέρα μετά το χειρουργείο αφαιρούνται οι παροχετεύσεις και ο ασθενής σηκώνεται από το κρεβάτι και βαδίζει με περιπατητήρα με τη βοήθεια του φυσικοθεραπευτή.
Τις επόμενες μέρες νοσηλείας ο ορθοπεδικός σχεδιάζει ένα πρόγραμμα φυσιοθεραπείας ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς, το οποίο υλοποιείται καθημερινά από τους συνεργάτες μας φυσιοθεραπευτές.
Την τέταρτη – πέμπτη μέρα ανάλογα ο ασθενής εξέρχεται από την κλινική πλήρως κινητοποιημένος, χωρίς ιδιαίτερο πόνο και με γραπτές οδηγίες για το διάστημα της αποθεραπείας . Ο ασθενής κινητοποιείται χωρίς πόνο με τη βοήθεια περιπατητήρα για τον πρώτο μήνα, όπου και γίνεται μία ακτινογραφία.
Με τρίποδο βακτηρία 4-6 βδομάδες μετά το χειρουργείο και χωρίς βακτηρίες από τον τρίτο μήνα και έπειτα, οπότε και θα είναι έτοιμος να επιστρέψει πλήρως σε όλες τις καθημερινές του ενασχολήσεις χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς.
Αρθρίτιδα Ισχίου – Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;
Το ποσοστό επιπλοκών μετά από την ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι χαμηλό και πάνω από το 90% των ασθενών είναι πολύ ικανοποιημένοι από την επέμβαση. Οι κυριότερες επιπλοκές είναι:
-
- Πνευμονική εμβολή(0,5-1%):
Οι θρόμβοι του αίματος που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της επέμβασης μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσουν εμβολή στους πνεύμονες με αποτέλεσμα αναπνευστική δυσχέρεια. Η εμβολή σπανίως είναι κλινικά σοβαρή. Για το ενδεχόμενο αυτό η κινητοποίησή του ασθενή είναι άμεση ,1-2 μετεγχειρητική ημέρα, λαμβάνει προφυλακτική αντιπηκτική αγωγή έως και 6 εβδομάδες μετά την επέμβαση και κάλτσες διαβαθμιζομένης συμπίεσης για το διάστημα αυτό.
- Πνευμονική εμβολή(0,5-1%):
-
- Φλεγμονή (1-2%):
Ανάπτυξη μικροβίων στο τραύμα μπορεί να συμβεί σε πολύ μικρό ποσοστό (<1%) και αντιμετωπίζεται με την χορήγηση των κατάλληλων αντιβιοτικών. Όλοι οι ασθενείς λαμβάνουν προφυλακτική αντιβιοτική αγωγή που ξεκινάει την προηγούμενη ημέρα της επέμβασης.
- Φλεγμονή (1-2%):
-
- Ανισοσκελία (1%):
Λόγω της φθοράς της άρθρωσης προεγχειρητικά οι μύες που περιβάλλουν το ισχίο χαλαρώνουν και ανεπαρκούν. Έτσι σε κάποιες περιπτώσεις, για να αντιμετωπισθεί αυτή η μυική ανεπάρκεια είναι απαραίτητο το ισχίο να επιμηκυνθεί για να προσφέρει καλύτερη σταθερότητα στο χειρουργηθέν άκρο. Συνήθως πάντως η διαφορά ανάμεσα στα σκέλη γίνεται προσπάθεια να μην είναι μεγαλύτερη από μισό εκατοστό.
- Ανισοσκελία (1%):
-
- Εξάρθρημα (1%):
Συγκεκριμένες ακραίες θέσεις του χειρουργημένου άκρου μπορεί να οδηγήσουν σε εξάρθρωση (βγάλσιμο) της προσθετικής κεφαλής τη πρώτη μετεγχειρητική περίοδο. Ο ασθενής διδάσκεται να αποφεύγει αυτές τις ακραίες θέσεις για αρκετούς μήνες μετεγχειρητικά (6-12 μήνες).
- Εξάρθρημα (1%):
Παρά τις παραπάνω επιπλοκές που αναφέρω , η ολική αρθροπλαστική ισχίου έχει σταθερά πάνω από 90% και κάποιες φορές πάνω από 95% ευχαριστημένους ασθενείς αποτελώντας μια από τις πιο πετυχημένες επεμβάσεις της σύγχρονής ορθοπαιδικής, προσφέροντας ανακούφιση και λειτουργικότητα στα χρόνια προβλήματα που προκαλεί η καταστροφή της άρθρωσης του ισχίου.
Συζητήστε τις ανησυχίες σας λεπτομερώς με τον ορθοπεδικό χειρουργό σας πριν από τη χειρουργική επέμβαση.
Ιωάννης Τσαπακίδης,Ορθοπαιδικός
