Μετά το Έμφραγμα
Συγγραφέας Ηλίας Τσούγκος Γράφτηκε στις ,
Τελικά, είναι αναγκαίο οι ασθενείς με έμφραγμα του μυοκαρδίου, να εργάζονται σε λιγότερο απαιτητική εργασία, να παραιτούνται από τις καθημερινές τους εργασίες ή να συνταξιοδοτούνται ύστερα από την έξοδό τους από το νοσοκομείο; Οι περισσότεροι όταν ολοκληρωθεί η νοσηλεία και η ανάρρωσή τους, μπορούν να ζουν με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο ζούσαν προ του εμφράγματος. Αυτό εξαρτάται κυρίως από το μέγεθος της καρδιακής βλάβης την οποία υπέστησαν.
Οι Πρώτες Ημέρες στο σπίτι
Είναι φυσικό να ανησυχείτε ή να αγχώνεστε όταν βγαίνετε από το νοσοκομείο μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειοπλαστική ή οξύ στεφανιαίο σύνδρομο και επιστρέφετε σπίτι. Ο χρόνος ανάρρωσης στο σπίτι ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία, την καρδιακή κατάσταση και τη θεραπεία στην οποία υποβληθήκατε.
Τις πρώτες εβδομάδες πιθανόν να έχετε καλές και κακές ημέρες όμως όσο περνάει ο καιρός θα πρέπει να βελτιώνεστε σταδιακά και βαθμιαία θα αισθάνεστε καλύτερα. Τις πρώτες δύο-τρεις ημέρες στο σπίτι, είναι καλό να δείτε τα πράγματα απλά. Κάντε περίπου το ίδιο σύνολο δραστηριοτήτων όπως κάνατε πριν από το νοσοκομείο.
Για να συμβάλετε στην ανάρρωσή σας, κάθε μέρα προσπαθήστε να ξυπνάτε, να πλένεστε και να ντύνεστε, να κάνετε ελαφριές δραστηριότητες όπως να φτιάχνετε ροφήματα και ελαφριά γεύματα, να ανεβαίνετε και να κατεβαίνετε σκαλιά μερικές φορές την ημέρα και να κάνετε ελαφρύ περπάτημα. Η ξεκούραση είναι εξίσου σημαντική, είναι φυσιολογικό να νιώθετε κούραση μετά από ένα οξύ στεφανιαίο συμβάν ή μια καρδιοχειρουργική επέμβαση.
Εάν νιώθετε κουρασμένος, φροντίστε να ξεκουράζεστε σωστά με το να ξαπλώνετε στο κρεβάτι.
Συναισθήματα
Είναι συνηθισμένο να έχετε εναλλαγή συναισθημάτων. Κατά κανόνα ο ασθενής μετά από κάποιο καρδιαγγειακό συμβάν αισθάνεται ότι δεν θα μπορεί να επιτελέσει τις ίδιες εργασίες με πριν, ανησυχεί μήπως πεθάνει και είναι θυμωμένος επειδή εμφάνισε καρδιολογικό πρόβλημα. Μπορεί να νιώθει αγχωμένος, στεναχωρημένος, και κακοδιάθετος όμως όλα αυτά είναι φυσιολογικά. Είναι σημαντικό να μιλάτε για αυτά τα συναισθήματα με την οικογένεια ή τους φίλους. Το να έχεις για παράδειγμα στεφανιαία νόσο αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρδιακών προβλημάτων στο μέλλον. Παρ’ όλα αυτά ο κίνδυνος μειώνεται δραματικά εάν παίρνετε τα φάρμακα που σας έχουν χορηγήσει οι γιατροί σας και αν ακολουθήσετε έναν υγιή τρόπο ζωής.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως παρακολουθώντας ένα πρόγραμμα καρδιακής αποκατάστασης δίνεται σε αυτούς – και στους συντρόφους ή συγγενείς τους – αυτοπεποίθηση και υποστήριξη να ακολουθήσουν πιο υγιείς τρόπους ζωής.
Μερικοί άνθρωποι βρίσκουν την ζωή μετά από την εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου καλύτερη και πιο πλήρη απ’ ότι ήταν πριν.
Επανακτήστε την Ενέργεια
Η τακτική φυσική δραστηριότητα βοηθάει στο μέγιστο στην ανάρρωση και την γρήγορη αποκατάστασή σας.
Το ποσοστό της φυσικής δραστηριότητας που μπορείτε να κάνετε τις εβδομάδες μετά την έξοδο από το νοσοκομείο, εξαρτάται από την κατάσταση της καρδιάς σας και το είδος θεραπείας που ακολουθήσατε.
Σκοπός σας είναι να κάνετε λίγη δραστηριότητα παραπάνω κάθε μέρα και σταδιακά να χτίσετε την διάρκεια και συχνότητα της άσκησης. Μπορεί να σας φαίνεται κουραστικό στην αρχή, αλλά αυτό είναι φυσικό και θα νιώθετε λιγότερο κουρασμένοι μόλις επιστρέψει η δύναμη και αυτοπεποίθησή σας. Το περπάτημα είναι ένας ιδανικός τρόπος άσκησης για την αρχή. Προσπαθήστε να περπατάτε σε επίπεδη επιφάνεια παρά σε λόφο ή απότομη πλαγιά. Εάν ο καιρός είναι καλός περπατήστε μέχρι την τοπική αγορά. Αυτό θα σας βοηθήσει να πάρετε καθαρό αέρα και να ανεβάσετε την διάθεσή σας. Θα ήταν χρήσιμο να πηγαίνετε για περπάτημα με έναν φίλο ή συγγενή αρχικά. Σταδιακά αυξήστε το ποσοστό βαδίσματος που κάνετε τις πρώτες δύο ή τρεις εβδομάδες μετά την έξοδο από το νοσοκομείο. Μπορείτε να κρατάτε ένα ημερολόγιο βαδίσματος και να καταγράφετε την πρόοδο σας.
Μετά από δύο ή τρεις εβδομάδες θα είστε σε θέση να περπατάτε μεγαλύτερες αποστάσεις.
Έμφραγμα και Οδήγηση
Οι ασθενείς που υπέστησαν οξύ στεφανιαίο σύνδρομο π.χ. έμφραγμα του μυοκαρδίου και είχαν επιτυχημένη θεραπεία με αγγειοπλαστική είναι σε θέση να οδηγήσουν ξανά μετά από μια εβδομάδα.
Πολλοί όμως ασθενείς με καρδιακή ανακοπή δεν επιτρέπεται να οδηγούν τον πρώτο μήνα.
Εάν υποβληθήκατε σε χειρουργείο αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (bypass), θα πρέπει να περιμένετε τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες μέχρι να αρχίσετε ξανά την οδήγηση. Εάν κατά τη διάρκεια της οδήγησης νιώσετε στηθάγχη, πρέπει να σταματήσετε να οδηγείτε. Μόλις τα συμπτώματα γίνουν ελεγχόμενα πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα στον θεράποντα ιατρό ή στο κοντινότερο νοσοκομείο.
Επιστροφή στη Δουλειά
Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι σε θέση να επιστρέψουν στην προηγούμενη εργασία τους.
Το πόσο σύντομα θα εξαρτηθεί από την κατάσταση της καρδιάς τους, το είδος θεραπείας και το είδος της εργασίας. Εάν περάσατε καρδιακή ανακοπή ή χειρουργείο καρδιάς, είστε σε θέση να επιστρέψετε στην εργασίας σας εντός έξι εβδομάδων. Εάν κάνετε βαριά χειρονακτική εργασία μπορεί να χρειαστεί να επιστρέψετε σε μερικούς μήνες. Μπορείτε να ζητήσετε από τον εργοδότη σας να σας δώσει πιο ελαφριά εργασία για ένα διάστημα αφού γυρίσετε, ή εάν μπορείτε να επιστρέψετε στην δουλειά σταδιακά – για παράδειγμα, να δουλεύετε λιγότερες ημέρες ή εβδομάδες.
Έμφραγμα και Σεξ
Είναι λογικό οι άνθρωποι με καρδιακή νόσο και οι σύντροφοι τους να ανησυχούν για την σεξουαλική τους ζωή.
Παρ’ όλα αυτά, πολλοί άνθρωποι με καρδιακές νόσους συνεχίζουν να απολαμβάνουν το σεξ, και πολλοί άνθρωποι που υποβλήθηκαν σε θεραπεία για καρδιολογικό νόσημα είναι ικανοί να επιστρέψουν στην σεξουαλική τους ζωή.
Έμφραγμα και Διατροφή
Τα μυστικά της σωστής διατροφής είναι το μέτρο, η ποικιλία και η κατανάλωση τροφίμων από όλες τις διατροφικές ομάδες στις σωστές αναλογίες. Ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο παρέχει επαρκείς ποσότητες από όλα τα θρεπτικά συστατικά. Έτσι εξασφαλίζεται η σωστή λειτουργία του οργανισμού χωρίς την πρόσληψη επιπλέον θερμίδων, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αύξηση του βάρους και στην εμφάνιση άλλων παραγόντων κινδύνου για χρόνια νοσήματα.
- Περιορισμός στα κορεσμένα λίπη
- Ψάρια και ωμέγα- 3 λιπαρά
- Φρούτα και λαχανικά
- Ελαττώστε το αλάτι
Για να συμβάλετε στην βελτίωση του επιπέδου χοληστερίνης και στην προστασία του ενδοθηλίου, χρειάζεται να μειώσετε την ποσότητα του ζωικού λίπους στην διατροφή σας και να αντικαταστήσετε τα κορεσμένα με ακόρεστα λίπη (μονοακόρεστα και πολυακρεστα) π.χ. ψάρια.
Τα ψάρια παρέχουν ίσως την πιο πλούσια πηγή ενός συγκεκριμένου τύπου ωμέγα- 3 πολυακόρεστου λίπους.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά βρίσκονται κυρίως σε ελαιώδη ψάρια όπως είναι η ρέγγα, το σκουμπρί, η σαρδέλα, ο σολομός, η πέστροφα και ο φρέσκος τόνος. Σκοπός είναι να τρώτε δύο μερίδες ψαριού την εβδομάδα. Μια μερίδα ψαριού είναι 140 γραμμάρια και πρέπει να συνοδεύεται από 1 κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο.
Έχει αποδειχθεί ότι ακολουθώντας μια δίαιτα που περιλαμβάνει μεγάλο εύρος φρούτων και λαχανικών μειώνεται το σωματικό σας βάρος, και προσλαμβάνετε μεγάλες ποσότητες βιταμινών. Σκοπός είναι να τρώτε το λιγότερο πέντε μερίδες ποικίλλων φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Διαφορετικά φρούτα και λαχανικά περιέχουν διαφορετικούς συνδυασμούς βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
Στην Ελλάδα τρώμε πολύ περισσότερο αλάτι από αυτό που χρειαζόμαστε. Σκοπός πρέπει να είναι η λήψη λιγότερο από 6 γραμμάρια αλατιού την ημέρα (περίπου μία κουταλιά του γλυκού). Ελαττώστε τα επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν πολύ αλάτι. Τα ¾ του αλατιού που καταναλώνουμε “κρύβεται” στα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Ελέγξτε τις ταμπέλες των συστατικών για να βρείτε αυτά με το λιγότερο αλάτι. Μην προσθέτετε αλάτι στο φαγητό στο τραπέζι. Μαγειρέψτε χωρίς την προσθήκη αλατιού. Εναλλακτικά, χρησιμοποιήστε παραπάνω πιπέρι, βότανα, σκόρδο, μπαχαρικά ή χυμό λεμονιού για να προσθέσετε γεύση στο φαγητό σας.
Έμφραγμα και Αλκοόλ
Εάν παίρνετε παυσίπονα, το αλκοόλ θα έχει πιο ισχυρή επίδραση. Σε περίπτωση που παίρνετε κάποιο αντιπηκτικό φάρμακο, όπως βαρφαρίνη, πρέπει να προσέχετε την ποσότητα του αλκοόλ, γιατί μπορεί να επηρεάσει την πηκτικότητα του αίματος. Ο γενικός κανόνας περιλαμβάνει τα εξής: Οι άνδρες δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 3 με 4 μονάδες αλκοόλ την ημέρα. Οι γυναίκες δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 2 με 3 μονάδες αλκοόλ την ημέρα.
Διατηρηθείτε σε Φόρμα
Η τακτική φυσική δραστηριότητα βοηθά την υγεία της καρδιάς σας και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο επιπλέον καρδιακών προβλημάτων. Η φυσική δραστηριότητα έχει και άλλα οφέλη όπως:
- Μείωση της αρτηριακής πίεσης
- Βελτίωση των επιπέδων χοληστερίνης
- Έλεγχος του σωματικού βάρους
- Μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη ή βοήθεια στον έλεγχο του διαβήτη
- Ευεξία και ενίσχυση της αυτοπεποίθησης
- Αποβολή άγχους και στρες
Προτεινόμενο είδος δραστηριότητας:
Συστήνεται στους ενήλικες να κάνουν τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας έντασης φυσική δραστηριότητα καθημερινά, για τουλάχιστον πέντε ημέρες της εβδομάδας.
– Μέτρια δραστηριότητα: σημαίνει εργασία αρκετά σκληρή ώστε να νιώθετε ζέσταμα και να ανασαίνετε πιο βαριά από το φυσιολογικό. Παραδείγματα δραστηριοτήτων προτεινόμενων για την καρδιά περιλαμβάνουν περπάτημα, ποδηλασία, χορό ή ανάβαση σκάλας. Παρόλα αυτά εάν περάσατε πρόσφατα έμφραγμα του μυοκαρδίου (λιγότερο από ένα μήνα), έχετε στηθάγχη ή υποβληθήκατε σε καρδιοχειρουργική επέμβαση, είναι σημαντικό να ξεκινήσετε αργά και σταδιακά να αυξάνετε τα επίπεδα δραστηριότητας.
Το να παρακολουθείτε ένα πρόγραμμα καρδιακής αποκατάστασης είναι ένας καλός τρόπος να βεβαιωθείτε ότι ασκείστε σε βαθμό που είναι ασφαλής για εσάς. Πολλοί άνθρωποι με καρδιακή νόσο μπορεί να μην είναι σε θέση να κάνουν 30 λεπτά την ημέρα. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι περιορισμένοι λόγω κινητικών προβλημάτων. Παρόλα αυτά εξακολουθεί να είναι σημαντικό να διατηρείστε όσο το δυνατόν ενεργοί.
Ακόμα και λίγη δραστηριότητα είναι καλύτερη από την μηδενική.
– Ζέσταμα και αποθεραπεία: Όταν κάνετε οποιαδήποτε άσκηση, ξεκινήστε αργά τα πρώτα λεπτά και αυξήστε σταδιακά την ένταση. Αυτό θα προετοιμάσει τους μυς και την καρδιά σας για άσκηση. Στο τέλος, ξοδέψτε λίγο χρόνο επιβραδύνοντας σταδιακά και μην σταματάτε απότομα.
– Ασκήσεις και δραστηριότητες προς αποφυγή: Ανάλογα με την κατάστασή σας, μπορείτε να αποφεύγετε κάποιες έντονες καθημερινές δραστηριότητες, όπως η μεταφορά βαρέων αντικειμένων ή η κηπουρική. Ασκήσεις όπως άρση βαρών και κάμψεις δεν συστήνονται αν έχετε καρδιακό πρόβλημα. Πρέπει να αποφεύγετε επίσης ανταγωνιστικά και ρωμαλέα αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο.
– Προσοχή εάν έχετε στηθάγχη: Εάν έχετε στηθάγχη είναι σημαντικό να διατηρείστε ενεργοί, αλλά εντός των ορίων. Πρέπει να αποφύγετε να εκτίθεστε σε πολύ κρύο, γεμάτο αέρα ή πολύ καυτό καιρό, και εάν ενώ ασκείστε, παρουσιάσετε συμπτώματα όπως στηθάγχη ή δύσπνοια, είναι σημαντικό να σταματάτε και να ξεκουράζεστε.
– Κολύμβηση: Η κολύμβηση είναι ασφαλής χωρίς όμως να απομακρύνεστε πολύ από την παραλία.
Συμβουλές ασφάλειας
Αποφύγετε οποιαδήποτε δραστηριότητα μετά από ένα μεγάλο γεύμα ή όταν έχει ζέστη ή κρύο ή σε μεγάλα υψόμετρα. Εάν κάνετε οποιαδήποτε εξωτερική δραστηριότητα σε κρύο καιρό, ντυθείτε ζεστά με ένα καπέλο ή κασκόλ. Όταν έχει ζέστη, βεβαιωθείτε ότι φοράτε καπέλο και κάτι δροσερό, επιβραδύνετε τον βηματισμό σας και βεβαιωθείτε πως είστε καλά ενυδατωμένοι.
Βεβαιωθείτε ότι ο ρουχισμός και η υπόδηση είναι άνετα και εφαρμόζουν καλά. Μην ασκείστε εάν δεν νιώθετε καλά και σταματήστε την άσκηση εάν νιώσετε κάποιο πόνο ή νιώσετε ζάλη ή αδιαθεσία. Εάν τα συμπτώματα επιμείνουν καλέστε ασθενοφόρο.
Ηλίας Τσούγκος,
Καρδιολόγος
