Τριγωνίτιδα Αλήθειες και μύθοι.
Συγγραφέας Αντώνης Λογοθέτης Γράφτηκε στις ,
Τι είναι η τριγωνίτιδα;
Σε πολλές γυναίκες με συμπτώματα συχνοουρίας και πόνου, με ή χωρίς ουρολοίμωξη γίνεται μια διάγνωση τριγωνίτιδας. Αυτή όμως είναι μια διάγνωση που δεν βοηθάει καθόλου και θα εξηγήσω το γιατί.
Η τριγωνίτιδα δεν είναι μια κλινική διάγνωση. Δεν υπάρχει πάθηση ή σύνδρομο που να ονομάζεται έτσι.
Η τριγωνίτιδα είναι μια κυστεοσκοπική διάγνωση. Αυτό σημαίνει ότι κάνουμε μια κυστεοσκόπηση και βλέπουμε μια πάχνη πάνω από την περιοχή του τριγώνου. Το τρίγωνο είναι η περιοχή της κύστης που ορίζεται από τα ουρητηρικά στόμια και τον αυχένα της κύστης.
Βλέπουμε λοιπόν ότι μια γυναίκα έχει τριγωνίτιδα. Σημαίνει αυτό κάτι; Η απάντηση είναι όχι.
Αντίθετα από ότι υπονοεί το όνομα, η τριγωνίτιδα δεν είναι μια φλεγμονή αλλά μια μεταπλασία του επιθηλίου της ουροδόχου κύστης από μεταβατικό σε πλακώδες. Η μεταπλασία αυτή είναι κάτι το συνηθισμένο και συμβαίνει στο 50% με 70% των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία. Η τριγωνίτιδα θεωρείται μια φυσιολογική παραλλαγή του τοιχώματος της κύστης. Συμβαίνει σχεδόν αποκλειστικά στην περιοχή του τριγώνου για λόγους που έχουν να κάνουν με τη διαφορετική εμβρυογένεση του τριγώνου και το γεγονός ότι έχει περισσότερους υποδοχείς για οιστρογόνα.
Η τριγωνίτιδα λοιπόν είναι ένα φυσιολογικό εύρημα και οι περισσότερες γυναίκες έχουν τριγωνίτιδα χωρίς να έχουν κανένα σύμπτωμα. Στις γυναίκες όμως χωρίς συμπτώματα δεν κάνουμε κυστεοσκόπηση. Από την άλλη πλευρά όταν κάνουμε κυστεοσκόπηση σε γυναίκες με συμτώματα πόνου, ούρησης ή ουρολοιμώξεων θα βρούμε σε μεγάλο ποσοστό τριγωνίτιδα. Έιναι συνεπώς επιστημονικά λάθος να συμπεράνουμε ότι η τριγωνίτιδα είναι η αιτία των συμπτωμάτων.
Θεραπεία της τριγωνίτιδας
Σε πολλές γυναίκες με διάφορα συμπτώματα και διάγνωση τριγωνίτιδας προσφέρονται θεραπείες με αντιβίωση και καυτηρίαση της βλάβης. Έχουν όμως αυτές οι θεραπείες επιστημονική τεκμηρίωση; Εξαιρετικά αδύναμη είναι η απάντηση.
Όσο αφορά την αντιβιοτική αγωγή έχει γίνει μόνο μία μελέτη το 2004 με χορήγηση δοξυκυκλίνης (vibramycin).
Η μέλετη όμως αυτή δεν περιλάμβανε ομάδα ελέγχου και τα συμπερασματά της είναι επιστημονικά αδύναμα.
Επίσης οι περισσότερες γυναίκες είχαν ή τεκμηριωμένη λοίμωξη ή πολλά πυοσφαίρια ενδεικτικά λοίμωξης.
Μελέτες με ενδοκυστική χορήγηση αντιβίωσης δεν υπάρχουν ενώ μακροχρόνια χορήγηση αντιβιώσεων χωρίς να υπάρχουν θετικές καλλιέργειες και χωρίς να υπάρχει βελτίωση συμπτωμάτων θεωρούνται απαράδεκτες από όλες τις Ουρολογικές Εταιρίες.
Όσο αφορά την καυτηρίαση της τριγωνίτιδας υπάρχει μόνο μια μελέτη του 2006 πάλι χωρίς ομάδα ελέγχου. Να σημειωθεί ότι στη μελέτη αυτή έγινε χρήση λέιζερ νεοδυμίου που δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Οπότε καυτηρίαση με χρήση ηλεκτροδιαθερμίας είναι εντελώς ατεκμηρίωτη και μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση των συμπτωμάτων.
Τι έχει στην πραγματικότητα μια γυναίκα με τριγωνίτιδα;
Το πιο συχνό φαινόμενο είναι να έχει μια γυναίκα υποτροπιάζουσα ουρολοίμωξη. Αυτό συνήθως τεκμηριώνεται με θετική καλλιέργεια ούρων. Οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στις ουρολοιμώξεις και μερικές έχουν μόνιμα μικρόβια στα ούρα ακόμα και αν δεν έχουν συμπτώματα. Στην περίπτωση που μια γυναίκα έχει υποτροπιάζουσα ουρολοίμωξη θα πρέπει πρώτα να αποκλειστεί η πιθανότητα να υπάρχει ξένο σώμα στην κύστη ή να υπάρχει κατακράτηση ούρων στην κύστη. Η τριγωνίτιδα δεν έχει κάποια σχέση αν και θεωρητικά μια λοίμωξη μπορεί να είναι η αρχική αφετηρία έναρξης της τριγωνίτιδας.
Οι γυναίκες που έχουν υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις μπορεί να χρειαστούν αγωγή με χημειοπροφύλαξη, γαλακτοβάκιλους, κολπικά οιστρογόνα ή ανοσοθεραπεία.
Αν δεν υπάρχουν μικρόβια στα ούρα αλλά η γυναίκα έχει συχνοουρία και έντονη επιθυμία προς ούρηση ακόμα και μικρών ποσοτήτων ούρων τότε μπορεί να υπάρχει υπερλειτουργική κύστη. Στην υπερλειτουργική κύστη, το εσωτερικό της ουροδόχου κύστης είναι ανατομικά καθαρό αλλά δυσλειτουργεί ο νευρομυϊκός μηχανισμός.
Η παρουσία ή όχι τριγωνίτιδας δεν έχει να κάνει με τη δυσλειτουργία της κύστης.
Αν η κύρια ενόχληση είναι πόνος και κυρίως πριν την ούρηση όταν η κύστη είναι γεμάτη, τότε είναι πιθανό η γυναίκα να πάσχει από διάμεση κυστίτιδα ή σύνδρομο χρόνιου κυστικού πόνου. Η τριγωνίτιδα δεν έχει σχέση με την διάμεση κυστίτιδα αλλά θα πρέπει να γίνει κυστεοσκόπηση υπό αναισθησία για να δούμε αν υπάρχουν βλάβες τυπικές της διάμεσης κυστίτιδας και για να ληφθούν βιοψίες.
Συμπτώματα πόνου και συχνοουρίας μπορεί να προκαλέσουν και οι όγκοι της ουροδόχου κύστης και ιδίως το επιφανειακό carcinoma in situ. Αν υπάρχει κάποια ύποπτη περιοχή τότε θα πρέπει να λαμβάνονται βιοψίες.
Το ίδιο ισχύει αν υπάρχουν περιοχές μεταπλασίας παρόμοιες με την τριγωνίτιδα αλλά εκτός του τριγώνου της κύστης.
Αντώνης Λογοθέτης,
Χειρουργός Ουρολόγος-Ανδρολόγος
