Θεραπεία υπερλιπιδαιμίας
Συγγραφέας Δημήτρης Ηλιόπουλος Γράφτηκε στις ,
Πότε αρκεί η δίαιτα και η άσκηση και πότε χρειάζεται να λάβουμε φαρμακευτική αγωγή;
Ακρογωνιαίος λίθος για την αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας είναι η υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση, η αλλαγή δηλαδή του τρόπου ζωής μας.
Συνιστάται καθημερινή αερόβια άσκηση για τουλάχιστον τριάντα λεπτά, καθώς στα πρώτα είκοσι λεπτά ο οργανισμός καταναλώνει κυρίως τους αποθηκευμένους υδατάνθρακες. Το είδος της άσκησης καθορίζεται από τον ιατρό και στηρίζεται στις δυνατότητες του ασθενούς αλλά και στα συνυπάρχοντα νοσήματα, τα οποία μπορεί να αποτελούν αντένδειξη για κάποια είδη ασκήσεων.
Ο ασθενής πρέπει να διατρέφεται με ειδική υπολιπιδαιμική δίαιτα, πτωχή σε ζωικά λίπη και πλούσια σε φυτικές ίνες και φυτικές στερόλες. Το διαιτολόγιο είναι πάντοτε εξατομικευμένο και βασίζεται στις συνήθειες και τις ανάγκες του ασθενούς.
Σε συνδυασμό με την άσκηση πετυγχάνουμε ευεξία, μείωση της χοληστερίνης και απώλεια βάρους, με ιδανικό στόχο τη μείωση κατά 10% στους προσεχείς έξι μήνες.
Στην αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας ο στόχος, πρωτίστως, είναι η μείωση των επιπέδων της κακής χοληστερόλης (LDL) και δευτερευόντως η αύξηση της τιμής της καλής χοληστερόλης (HDL).
Το συνηθέστερο σφάλμα των ασθενών είναι να επαναπαύονται με τις τιμές αναφοράς που θέτει το μικροβιολογικό εργαστήριο. Τα όρια διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και βασίζονται στην εκτίμηση, με ειδικούς πίνακες, του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακού συμβάματος!
Για παράδειγμα, ένας νεαρός 20 ετών με κακή χοληστερόλη 135 mg/dL δεν πρέπει να αντιμετωπισθεί με φαρμακευτική αγωγή, σε αντίθεση με έναν ασθενή διαβητικό της ίδιας ηλικίας ή έναν ασθενή 60 ετών που καπνίζει.
Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία, το φύλο, το οικογενειακό ιστορικό, το κάπνισμα, η υπέρταση και η χαμηλή τιμή της HDL.
Αρκεί η άσκηση μεμονωμένα ή πρέπει οι ασθενείς να παίρνουν και φάρμακα; Και για πόσο διάστημα θα τα παίρνουν;
Η αλήθεια είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η θεραπεία είναι δια βίου, με δυνατότητα τροποποίησης της συχνότητας ή της δοσολογίας εφόσον ο ασθενής αδυνατίσει.
Το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό του ασθενούς και η συνύπαρξη άλλων νοσημάτων θα καθορίσουν αν πρέπει να χορηγηθεί εξ’αρχής φαρμακευτική αγωγή.
Εφόσον το κύριο πρόβλημα είναι η υψηλή κακή χοληστερόλη, αρχικά χορηγείται μια στατίνη. Μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες έχουν αναδείξει τον ευεργητικό ρόλο τους τόσο στη μείωση της κακής χοληστερόλης όσο και στην προστασία από καρδιαγγειακά συμβάματα, χάρη στην σταθεροποίηση της αθηρωματικής πλάκας.
Σε περίπτωση που ο ασθενής έχει δυσανεξία στις στατίνες, παρουσιάσει δηλαδή ανεπιθύμητες ενέργειες όπως μυαλγίες με συνοδό αύξηση στο αίμα του κατά πέντε φορές του ενζύμου CPK, αίσθημα κόπωσης ή αύξηση των ηπατικών ενζύμων AST και ALT κατά τρεις φορές, χορηγούμε την εζετιμίμπη.
Στην αγορά κυκλοφορούν πλέον και συνδυασμοί των στατινών με εζετιμίμπη, όταν ο στόχος δεν επιτυγχάνεται με τη μέγιστη δόση της στατίνης.
Τέλος, όταν ο ασθενής έχει υψηλή τιμή τριγλυκεριδίων χορηγούμε φαινοφιμπράτη ή Ω-3 λιπαρά οξέα. Εφόσον συνυπάρχει διαταραχή και των υπόλοιπων λιπιδίων τότε συγχορηγούμε στατίνη ή εζετιμίμπη.
Προσοχή! Η υπερλιπιδαιμία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μεμονωμένα αλλά ως μέρος ενός γενικότερου μεταβολικού συνδρόμου.
Η διακοπή του καπνίσματος, η αντιμετώπιση της αρτηριακής υπέρτασης, η τακτική συστηματική άσκηση και η ρύθμιση του διαβήτη δημιουργούν μια ασπίδα προστασίας έναντι του εμφράγματος και των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Δημήτρης Ηλιόπουλος,
Παθολόγος
