Σακχαρώδης διαβήτης
Συγγραφέας Σωτήριος Μπεθάνης Γράφτηκε στις ,
O σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί κύρια διαταραχή του μεταβολισμού που προσβάλλει πάνω από το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ στη χώρα μας ένα εκατομμύριο περίπου από τους συνανθρώπους μας πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.
Ο όρος διαβήτης χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Καππαδόκη Αρεταίο το δεύτερο αιώνα μ.Χ. Ο μεγάλος αυτός ιατρός της αρχαιότητας εντυπωσιάστηκε από την έντονη πολυουρία που συνοδεύει τη νόσο και με τον όρο διαβήτης (συνώνυμο του σιφωνίου, ένας σωλήνας δηλαδή που διοχετεύει τα υγρά) ερμήνευσε την πολυουρία και τον ταχύ ρυθμό απίσχνασης των ασθενών ως λιώσιμο της σάρκας σε ούρα.
Ο διαβήτης είναι μια πάθηση στην οποία τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι υψηλά. Όλα τα σωματικά κύτταρα χρειάζονται τη γλυκόζη (σάκχαρο) για να λειτουργήσουν σωστά. Η γλυκόζη εισέρχεται μέσα στα κύτταρα με τη βοήθεια μιας ορμόνης που λέγεται ινσουλίνη. Στους ασθενείς με διαβήτη:
- Δεν παράγεται αρκετή ινσουλίνη ή
- Δεν επαρκεί η ινσουλίνη που παράγεται.
Αυτοί είναι οι λόγοι για τους οποίους σε ασθενείς με διαβήτη η γλυκόζη δεν εισέρχεται στα κύτταρα του οργανισμού και παραμένει στην κυκλοφορία οπότε τα επίπεδα της γλυκόζης αίματος είναι υπερβολικά υψηλά.
Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι διαβήτη, ο διαβήτης τύπου 1 και ο διαβήτης τύπου 2.
Στον διαβήτη τύπου 1, παράγεται πολύ λίγη ή καθόλου ινσουλίνη οπότε για να διατηρηθεί ο ασθενής στη ζωή πρέπει η ινσουλίνη να χορηγηθεί εξωγενώς. Ο διαβήτης τύπου 1 εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες.
Στον διαβήτη τύπου 2, παράγεται ανεπαρκής ποσότητα ινσουλίνης ή η ινσουλίνη που παράγεται δεν αξιοποιείται σωστά. Η νόσος προσβάλλει συνήθως ενήλικες άνω των 40 ετών, αν και λόγω της αυξανόμενης επίπτωσης της παχυσαρκίας ο αριθμός των παιδιών και των νεαρών ενηλίκων με διαβήτη τύπου 2 συνεχώς αυξάνεται.
Τα τυπικά συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη είναι πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία με απώλεια βάρους. Είναι σημαντικό όμως να τονιστεί πως ειδικά στους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 συχνά δεν υπάρχει κανένα σύμπτωμα.
Η διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας γίνεται με τους ακόλουθους τρόπους:
- Γλυκόζη (σάκχαρο) ορού νηστείας ≥ 126 mg/dL
- Τυχαία τιμή γλυκόζης ≥ 200 mg/dL
- Γλυκόζη στις 2 ώρες μετά τη λήψη 75 γρ γλυκόζης (Δοκιμασία ανοχής γλυκόζης) ≥ 200 mg/dL
- Τιμή γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης ≥ 6.5 (εργαστηριακή εξέταση που χρησιμοποιείται για να καθορίσει το μέσο όρο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα τους τελευταίους 2-3 μήνες και συμβολίζεται HbA1C)
Η σωστή ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη είναι βασική καθώς τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι σε θέση να καταστρέψουν μικρά και μεγάλα αγγεία και νεύρα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όπως:
- Έμφραγμα
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
- Προβλήματα στην όραση (ακόμα και τύφλωση)
- Νεφρική νόσο-νεφρική ανεπάρκεια
- Λοιμώξεις
- Πόνο ή απώλεια της αισθητικότητας στα άνω και κάτω άκρα
- Σπανίως σε ακρωτηριασμούς
Η αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 1 γίνεται με τη χορήγηση ινσουλίνης εξωγενώς με τη μορφή ενέσεων ή με τη χρήση αντλίας.
Η αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 γίνεται με δίαιτα ή/και αντιδιαβητικά δισκία ή/και χορήγηση ινσουλίνης.
Τα αντιδιαβητικά φάρμακα και η ινσουλίνη δεν είναι ασφαλώς τα μόνα όπλα στην αντιμετώπιση του διαβήτη. Η απώλεια βάρους, η φυσική δραστηριότητα και η διακοπή του καπνίσματος βοηθούν πολύ σημαντικά τους ασθενείς με διαβήτη να διατηρηθούν υγιείς.
Σωτήριος Μπεθάνης,
Ενδοκρινολόγος
