Νόσος Αλτσχάιμερ και κληρονομικότητα
Οι αιτίες της νόσου Αλτσχάιμερ που είναι η συχνότερη μορφή άνοιας και ευθύνεται για το 50-70% των περιπτώσεων, δεν είναι συνολικά γνωστές. Η νόσος Αλτσχάιμερ έχει πολύπλοκη αιτιολογία που περιλαμβάνει την αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Διακρίνεται στην κληρονομική ή οικογενή και στη σποραδική.
Η σπάνια οικογενής μορφή της νόσου αντιπροσωπεύει το 1-2% του συνόλου των περιπτώσεων άνοιας, κληρονομείται από γενιά σε γενιά με αυτοσωμικό επικρατητικό τρόπο (μεταδίδεται με πιθανότητα 50% από τους γονείς στα παιδιά) και εκδηλώνεται σε νεαρά ηλικία (πχ ηλικία 50, 40 ή και 30 ετών). Η εμφάνιση της οικογενούς μορφή συνδέεται με μεταλλάξεις σε 3 γονίδια: APP, PS1 και PS2.
Η σποραδική μορφή της νόσου αφορά στο 98-99% των περιπτώσεων και εμφανίζεται σε ηλικίες άνω των 65 ετών. Σε αυτήν την περίπτωση, πολυμορφισμοί σε αρκετά γονίδια προδιαθέτουν για την εμφάνιση της νόσου. Τα κυριότερα προδιαθεσικά γονίδια για εμφάνιση νόσου Αλτσχάιμερ είναι τα APOE, CLU(APOJ), PICALM και CR1. Οι πολυμορφισμοί αυτοί δεν είναι ικανοί από μόνοι τους να προκαλέσουν τη νόσο αλλά πρέπει να συνδυαστούν με άλλους παράγοντες όπως η γήρανση, οι ορμονικές ανωμαλίες, η φλεγμονή, ο τραυματισμός του εγκεφάλου , τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, η οξειδωτική βλάβη και η έλλειψη βιταμινών.
Συνολικά ο κίνδυνος νόσησης των πρώτου βαθμού συγγενών των ατόμων με νόσο Αλτσχάιμερ είναι 3-4 φορές μεγαλύτερος από τα άτομα χωρίς οικογενειακό ιστορικό. Επομένως αν κάποιος γνωρίζει ότι έχει προδιάθεση για άνοια πρέπει να αποφασίσει να περιορίσει τους λοιπούς προδιαθεσικούς παράγοντες και να ακολουθήσει ένα τρόπο ζωής που προάγει την υγεία του εγκεφάλου.