Εμβόλιο έναντι του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)
Συγγραφέας Μιχαήλ Ιασονίδης Γράφτηκε στις ,
Η επινόηση των εμβολίων ίσως αποτελεί την πιο πετυχημένη ιατρική παρέμβαση, από την καθιέρωση της Ιπποκράτειας Ιατρικής, εδώ και 2,5 χιλιάδες χρόνια, σώζοντας εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο.
Τα εμβόλια ενισχύουν την επίκτητη ανοσία και σε συνδυασμό με τη φυσική ανοσία κτίζουν ένα τείχος προστασίας που μειώνει ή και εκμηδενίζει για κάποια εμβόλια την πιθανότητα νόσησης από ορισμένους μικροοργανισμούς (ιούς ή μικρόβια)
Τώρα διαθέτουμε εμβόλια για την πρόληψη περισσότερων από 20 απειλητικών για τη ζωή ασθενειών, βοηθώντας τους ανθρώπους να ζουν περισσότερα και πιο ποιοτικά χρόνια ζωής. Η ανοσοποίηση προλαμβάνει επί του παρόντος 2-3 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο από ασθένειες όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκίτης, η γρίπη και η ιλαρά, που παλαιότερα ήταν ο φόβο και ο τρόμος των ανθρώπινων κοινωνιών.
Ο εμβολιασμός αποτελεί βασικό στοιχείο της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης και αδιαμφισβήτητο ανθρώπινο δικαίωμα. Αποτελεί την καλύτερη επένδυση στον τομέα της υγείας, με αναμφισβήτητα υψηλή απόδοση, αφού ελαχιστοποιεί άδικους θανάτους και μειώνει τα κόστη περίθαλψης και θεραπείας. Τα εμβόλια είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την πρόληψη και τον έλεγχο επιδημιών, όπως πχ τώρα του COVID. Στηρίζουν την παγκόσμια ασφάλεια της υγείας και αποτελούν ζωτικό εργαλείο στη μάχη κατά της μικροβιακής αντοχής.
Ωστόσο, παρά την τεράστια πρόοδο, πάρα πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν 20 εκατομμυρίων βρεφών κάθε χρόνο, δεν έχουν επαρκή πρόσβαση σε εμβόλια. Σε ορισμένες χώρες, η πρόοδος έχει σταματήσει ή ακόμη και αντιστραφεί, και υπάρχει πραγματικός κίνδυνος ο εφησυχασμός να υπονομεύσει τα επιτεύγματα του παρελθόντος. Η παγκόσμια εμβολιαστική κάλυψη (το ποσοστό των παιδιών στον κόσμο που λαμβάνουν συνιστώμενα εμβόλια) έχει παραμείνει η ίδια τα τελευταία χρόνια.
Εμβόλιο έναντι HPV
Μία από τις 20 ασθένειες που προλαμβάνουν τα εμβόλια που κυκλοφορούν είναι η λοίμωξη από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), έναν εξαιρετικά κοινό ιό που μεταδίδεται κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής.
Η λοίμωξη από τον ιό αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις τον άνθρωπο (είτε γυναίκα, είτε άντρα) με κυριότερη τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στις γυναίκες. Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (99%) συνδέονται με λοίμωξη με ιούς των ανθρώπινων θηλωμάτων υψηλού κινδύνου (HPV).
Αν και οι περισσότερες λοιμώξεις με HPV υποχωρούν αυτόματα, χωρίς να προκαλούν συμπτώματα, η επίμονη λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο τέταρτος πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες. Το 2018, εκτιμάται ότι 570.000 γυναίκες διαγνώστηκαν με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας παγκοσμίως και περίπου 311.000 γυναίκες πέθαναν από την ασθένεια.
Εδώ φαίνεται η σημασία του εμβολιασμού, που μαζί με τους προληπτικούς ελέγχους (Pap test) και έγκαιρες θεραπευτικές παρεμβάσεις μπορούν να αποτρέψουν τις περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Όταν διαγνωστεί έγκαιρα ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Οι καρκίνοι που διαγιγνώσκονται σε προχωρημένο στάδιο μπορούν επίσης να ελεγχθούν με κατάλληλη θεραπεία και παρηγορητική φροντίδα.
Με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την πρόληψη, τον προληπτικό έλεγχο και την έγκαιρη θεραπεία, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να εξαλειφθεί ως πρόβλημα δημόσιας υγείας μέσα σε μια γενιά.
Τι είναι το εμβόλιο HPV;
Το εμβόλιο HPV βοηθά στην προστασία από ορισμένους τύπους του HPV, που μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο ή κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Πήρε έγκριση για κορίτσια και γυναίκες το 2006 και για αγόρια και άντρες το 2009, ενώ στην Κύπρο κυκλοφορεί από το 2008. Είναι γνωστό με το εμπορικό όνομα Gardasil 9, και προστατεύει από τους εξής τύπους του ιού:
Τύποι 16 και 18, που προκαλούν το 73% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και τους τύπους 31, 33, 45, 52, και 58 που μπορεί να οδηγήσουν επίσης σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας (16% των περιπτώσεων). Επίσης μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του πρωκτού, αιδοίου / κόλπου, πέους, ή/και φάρυγγα.
Τύποι 6 και 11, που προκαλούν το 90% των περιπτώσεων κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων.
Χορήγηση, δόσεις εμβολίου.
Το εμβόλιο χορηγείται σε 2 δόσεις με μεσοδιάστημα 6 μηνών στις ηλικίες 9-14 χρόνων και σε 3 δόσεις σε μεγαλύτερα άτομα (σε σχήμα 0, 2 και 6 μήνες)
Σε ποιους πρέπει να χορηγηθεί το εμβόλιο HPV;
Σε όλους τους ανθρώπους ηλικίας 9 έως 45 μπορεί να χορηγηθεί, ώστε να προστατευτούν εκτός από τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και από τις μορφές καρκίνου που αναφέρονται πιο πάνω. Συνιστάται τα παιδιά να λαμβάνουν το εμβόλιο στην ηλικία των 11-13 ετών, έτσι ώστε να προστατεύονται πλήρως χρόνια πριν γίνουν σεξουαλικά ενεργά.
Υπάρχουν παρενέργειες του εμβολίου;
Oi έρευνες δείχνουν ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές. Η πιο κοινή παρενέργεια είναι άλγος και ερυθρότητα παροδική στη θέση εμβολιασμού.
Ένας από τους λόγους που το εμβόλιο HPV είναι αμφιλεγόμενο είναι επειδή αποτρέπει μια σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη, η οποία οδηγεί 
μερικούς ανθρώπους να πιστεύουν ότι είναι ακατάλληλο για τα παιδιά. Είναι όμως πλέον γνωστό ότι το εμβόλιο είναι πιο αποτελεσματικό και με λιγότερες δόσεις (2 αντί 3) αν γίνει πριν κάποιος αποκτήσει ενεργό σεξουαλική ζωή, ώστε να μην έχει κολλήσει κάποιο από τους τύπους του ιού HPV.
Αν κάποιος έχει ήδη κολλήσει κάποιο τύπο του ιού που περιλαμβάνεται στο εμβόλιο, μπορεί το εμβόλιο να τον θεραπεύσει;
Όχι. Εάν κάποιος/α έχει ήδη κολλήσει κάποιο τύπο του ιού, το εμβόλιο δεν μπορεί να τον/την θεραπεύσει. Μπορεί, ωστόσο, να τον/την προστατεύσει από μελλοντική λοίμωξη από άλλους τύπους του HPV.
Εάν κάποιος/α έχει ήδη HPV λοίμωξη, πρέπει να μιλήσει με το γιατρό του και να μάθει ποιες περαιτέρω εξετάσεις ή/και θεραπεία χρειάζεται.
Χρειάζεται το τεστ Παπανικολάου (Pap test) σε γυναίκα εμβολιασμένη;
Ναι. Το τεστ Παπανικολάου εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική προληπτική μέθοδο για πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Επίσης η κάλυψη που παρέχει το εμβόλιο είναι της τάξης του 89% και δεν καλύπτει όλους τους τύπους HPV που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο. Έτσι είναι ακόμα πολύ σημαντικό να συνεχίσει να ελέγχεται ανά τακτά διαστήματα με Pap test.
