Νέες Θήκες Δοντιών – Θήκες Πορσελάνης
Συγγραφέας Ευάγγελος Παπαδιώτης Γράφτηκε στις ,
Αντοχή και Αισθητική
Η αντιαισθητική όψη των κλασσικών οδοντικών θηκών (γκριζάρισμα των ούλων, ογκώδεις κλπ) μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με τις νέες θήκες πορσελάνης. Οι νέες ολοκεραμικές θήκες πορσελάνης είναι τόσο συντηρητικές και λεπτές, που πλέον θεωρούνται ‘’όψεις/επένθετα ολικής κάλυψης’’ . Αποκαθιστούν την υγεία και προσφέρουν φυσικότητα και αυτοπεποίθηση με ελάχιστο ή καθόλου τρόχισμα και χωρίς απονευρώσεις. Έτσι, επιτυγχάνεται εκπληκτική αλλαγή στο σχήμα, στη θέση και στο χρώμα των αποκαταστάσεων με τις νέες οδοντιατρικές πορσελάνες, οι οποίες δεν χρειάζονται ενίσχυση από μεταλλικό σκελετό (metal-free prostheses).
Οι θήκες πορσελάνης (ή αλλιώς θήκες δοντιών) τοποθετούνται σε δόντια, των οποίων η δομική αντοχή έχει υποβαθμιστεί, για να τα προστατεύουν από κάταγμα.
Φέρουν μεταλλικό πυρήνα εσωτερικά και πορσελάνη εξωτερικά.
Eίναι ακίνητες αποκατάστασεις ολικής κάλυψης (δηλ. τροχίζεται όλη η επιφάνεια του δοντιού) σε αντίθεση με τις όψεις ρητίνης/πορσελάνης και τα ένθετα/επένθετα, που αποτελούν αποκαταστάσεις μερικής κάλυψης.
Συνηθισμένη εικόνα των συμβατικών θηκών είναι τα χαμόγελα με ογκώδη, αφύσικα δόντια, που κάποιες φορές έχουν και γκρίζο περίγραμμα στα ούλα.
- Στο υλικό κατασκευής του πυρήνα– Οι συμβατικές έχουν μέταλλο (γκρίζο χρώμα με αντανάκλαση κάποιες φορές στα ούλα) ενώ οι νέες έχουν ζιρκονία ή δι-πυριτικό λίθιο (λευκός πυρήνας χωρίς αντιαισθητικές αντανακλάσεις στα ούλα)
- Στη βιοσυμβατότητα – Οι νέες θήκες είναι πιο βιοσυμβατές από τις μεταλλοπορσελάνες
- Στην αισθητική – Οι νέες θήκες προσδίδουν λάμψη και φυσικότητα ενώ οι συμβατικές προσδίδουν αφύσικη όψη
- Στην ελαφρύτητα του τροχισμού – Οι νέες θήκες χρειάζονται ελάχιστο (0,5-0,8 χλστ) ή και καθόλου τροχισμό (πχ με χρήση mockup και ανύψωση της Κάθετης Διάστασης) ενώ οι κλασσικές χρειάζονται κυκλοτερώς αφαίρεση 1,5-2,00 χλστ. , που σημαίνει πιθανές σκόπιμες απονευρώσεις, ταλαιπωρία κλπ. Αυτό κατατάσσει τις νέες θήκες δοντιών στην κατηγορία των όψεων πορσελάνης.
Η μόνη διαφορά είναι πως οι όψεις πορσελάνης καλύπτουν μόνο την μπροστινή επιφάνεια του δοντιού, ενώ οι νέες θήκες καλύπτουν όλο το δόντι - Στην μη αναγκαιότητα για αναισθησία – Οι νέες θήκες σχεδόν δε χρειάζονται μούδιασμα καθώς δεν τροχίζουμε πολύ το δόντι ή χρειάζονται λίγη ηλεκτρονική αναισθησία.
- Στην ευκολία και τους χρόνους της θεραπείας – Οι νέες θήκες πορσελάνης μπορούν να θεωρηθούν λιγότερο χρονοβόρες όσον αφορά στην προετοιμασία των δοντιών (υπερουλική οριοθέτηση – καλύτερη και πιο εύκολη αποτύπωση ειδικά στα πίσω δόντια)
Νέες θήκες πορσελάνης κατασκευάζονται και για φυσικά δόντια αλλά και για οδοντικά εμφυτεύματα
Τα στάδια κατασκευής για μια στεφάνη θήκη πορσελάνης περιλαμβάνουν:
- Χρήση του mockup (προεπισκόπηση)
- Ελαφρύς τροχισμός – υπερουλική οριοθέτηση του δοντιού
- κατασκευή και τοποθέτηση της προσωρινής στεφάνης
- αποτύπωση του/των δοντιών
- την τελική συγκόλλησή της στο δόντι.
Για μία μονήρη αποκατάσταση απαιτούνται 1-4 συνεδρίες και συνολικός χρόνος 1-5 εργάσιμες ημέρες. Για ολική αποκατάσταση άνω και κάτω γνάθου, (πχ σε ασθενείς που τα δόντια τους έχουν ‘’μικρύνει’’ από σφίξιμο των γνάθων,) χρειάζονται 8-14 συνεδρίες και συνολικός χρόνος 1-2 μήνες. Στο διάστημα αυτό ο ασθενής φέρει από την πρώτη κιόλας εβδομάδα τις μεταβατικές του (προσωρινές) ή την συγκολλούμενη προεπισκόπηση που καθόλου δεν υστερούν από τις τελικές του θήκες πορσελάνης τόσο σε αισθητική όσο και λειτουργικότητα . Το τελικό κόστος δεν επιβαρύνεται από τον αριθμό των συνεδριών, εξαρτάται από το υλικό κατασκευής και υπολογίζεται από την πρώτη συνεδρία. Στεφάνες – θήκες πορσελάνης τοποθετούνται και σε οδοντικά εμφυτεύματα.
- Περισσότερο βιοσυμβατές από τις κλασσικές μεταλλοκεραμικές θήκες- άριστα ανεκτές από τα ούλα
- Απαράμιλλη αισθητική σε σύγκριση με τις κλασσικές μεταλλοπορσελάνες
Όπου μπορούμε να βάλουμε όψεις πορσελάνης, τις επιλέγουμε και αποφεύγουμε άλλες λύσεις, πχ θήκες πορσελάνης. Παρότι οι νέες θήκες δεν έχουν καμία σχέση με τις κλασσικές θήκες, αφού τα δόντια τροχίζονται ελάχιστα και τις περισσότερες φορές χωρίς καθόλου-ή με ηλεκτρονική αναισθησία – εντούτοις καλύπτουν όλο το δόντι. Αυτό σημαίνει πως είναι αποκαταστάσεις ολικής κάλυψης σε αντίθεση με τις αποκαταστάσεις μερικής κάλυψης, που εξ ορισμού είναι ακόμη περισσότερο συντηρητικές Οι αποκαταστάσεις μερικής κάλυψης του δοντιού (όψεις πορσελάνης, επένθετα) είναι πολύ πιο συντηρητικές από τις αποκαταστάσεις ολικής κάλυψης (νέες θήκες, γέφυρες) και γι αυτό προτιμώνται έναντι και των νέων θηκών Mε την εξέλιξη των συγκολλητικών συστημάτων για τις όψεις και τα επένθετα πορσελάνης (μερικής κάλυψης αποκαταστάσεις) η χρήση των νέων οδοντικών θηκών (ολικής κάλυψης αποκαταστάσεις) περιορίζεται σε περιπτώσεις, όπως:
- σε δόντια, που έχουν χάσει όλα τα τοιχώματα τους (μέχρι 2 χλστ ύψος κλινικής μύλης),
- ή που φέρουν ήδη αποτυχημένες στεφάνες.
Βασική προϋπόθεση για την τοποθέτηση μιας επιτυχημένης στεφάνης είναι η ύπαρξη τουλάχιστον 2 χλστ ύψους δοντιού κυκλοτερώς (ferrule effect) . Σε αντίθετη περίπτωση χρειάζεται αισθητική επιμήκυνση κλινικής μύλης (ουλοπλαστική – οστεοπλαστική) ή ορθοδοντική ανατολή.
Γι αυτό χρησιμοποιείται σε θήκες και γέφυρες μόνο σε πρόσθια δόντια.
Η ζιρκονία (οξείδιο του ζιρκονίου) είναι κεραμικό υλικό κι έχει πολύ καλές μηχανικές ιδιότητες, (όριο θραύσης 1100MP) αλλά υστερεί στην αισθητική. Γι αυτό χρησιμοποιείται σε γέφυρες ή θήκες στα πίσω δόντια.
Νέα υλικά ζιρκονίας, (με χαμηλότερα όρια αντοχής στη θραύση/εφελκυσμό 900MP, 700MP & 500MP) εισήχθησαν τα τελευταία χρόνια με βελτιωμένες αισθητικές ιδιότητες (διαφάνεια, οπαλισμό), που πλησιάζουν αυτές του διπιρυτικού Λιθίου (emax).
Οι ζιρκονίες αυτές υποστηρίζουν την κατασκευή μονολιθικών αποκαταστάσεων CAD/CAM και προσφέρουν βελτιωμένες οπτικές ιδιότητες.
Με άλλα λόγια μπορούμε πλέον να έχουμε περισσότερο οικονομικές προσθετικές αποκαταστάσεις ζιρκονίας υψηλής ακρίβειας, αφού μπορούν να κοπούν σε μηχανές CNCs.
Η ζιρκονία λόγω χημικής σύνθεσης είναι εκτυπώσιμη (printable) και γι αυτό η έρευνα και η παραγωγή σε βιομηχανικό επίπεδο εστιάζει πολύ στη βελτίωση των αισθητικών ιδιοτήτων της ζιρκονίας.
Η χρήση τους αφορά:
- σε ασθενείς με δόντια που έχουν κοντύνει λόγω βρυγμού (σφιξίματος)
- στην αντικατάσταση ήδη υπαρχόντων θηκών λόγω τερηδόνας κλπ
- στις περιπτώσεις εκείνες όπου δεν μπορούμε να πετύχουμε ικανοποιητική συγκόλληση, οπότε θέλουμε μηχανική συγκράτηση (αύξηση της κάλυψης του δοντιού)
- σε δόντια με εγκάρσιες ρωγμές από ασθενείς με μυική υπερλειτουργία
- σε αύξηση της κάθετης διάστασης (πρόκειται για μια τεχνική που χρησιμοποιείται για να μη τροχίζουμε καθόλου τα δόντια)
Ευάγγελος Παπαδιώτης,
Οδοντίατρος-Εμφυτευματολόγος,
