Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός και εντοπιστικός έλεγχος – στόχοι και η σημασία του στην πράξη
Συγγραφέας Γεώργιος Σακοράφας Γράφτηκε στις ,
Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός και προεγχειρητικός εντοπισμός: στόχοι και η σημασία του στην πράξη-. Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός είναι μία σχετικά συχνή ενδοκρινοπάθεια. Στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλεται σε μονήρες αδένωμα παραθυρεοειδούς (85 %). Σε ένα μικρότερο ποσοστό ασθενών (περίπου 15 %) οφείλεται σε προσβολή περισσοτέρων του ενός παραθυρεοειδούς (multigland disease [MGD], συνήθως υπερπλασία ή διπλό αδένωμα). Ο καρκίνος παραθυρεοειδούς είναι μία εξαιρετικά σπάνια αιτία πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού (≤ 1 %).
Προεγχειρητικός απεικονιστικός έλεγχος – στόχοι
O προεγχειρητικός απεικονιστικός έλεγχος έχει σαν βασικό στόχο τον εντοπισμό του υπερλειτουργούντος παραθυρεοειδικού ιστού.
Για το λόγο αυτό περιγράφεται και ως εντοπιστικός έλεγχος. Θα πρέπει κανείς να έχει υπόψη του τα εξής:
-
Ο απεικονιστικός έλεγχος ΔΕΝ γίνεται για να διαγνωστεί ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός. Η διάγνωση του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού είναι βιοχημική και όχι απεικονιστική και τίθεται με βάση τα αυξημένα επίπεδα ασβεστίου και παραθορμόνης στο αίμα του ασθενούς.
-
Συνήθως ο απεικονιστικός έλεγχος δεν απεικονίζει τους φυσιολογικούς παραθυρεοειδείς, λόγω του μικρού τους μεγέθους (20 – 50 mg) και της θέσης τους στον τράχηλο πίσω από τον θυρεοειδή.
Η απεικόνιση επίσης αναμένεται να βοηθήσει στη διάκριση του μονήρους αδενώματος από την νόσο με προσβολή περισσοτέρων του ενός παραθυρεοειδών αδένων (MGD).
Οι δύο βασικές εξετάσεις προεγχειρητικού εντοπισμού είναι:
-
Tο υπερηχογράφημα και
-
Tο σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών με Tc99m-sestamibi.
Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν και άλλες απεικονιστικές εξετάσεις.
Σχόλια
Ο λεπτομερής και αξιόπιστος προεγχειρητικός (εντοπιστικός) έλεγχος έχει μεγάλη σημασία στην κλινική πράξη, καθόσον διευκολύνει σημαντικά τον χειρουργό για την παραθυρεοειδεκτομή.
Ο έμπειρος χειρουργός ενδοκρινών αδένων είναι σε θέση να αναγνωρίσει τον υπερλειτουργούντα παραθυρεοειδικό ιστό (συνηθέστατα μονήρες αδένωμα) και χωρίς τον προεγχειρητικό εντοπιστικό έλεγχο. Εντούτοις, ο προεγχειρητικός εντοπιστικός έλεγχος διατηρεί την αξία του καθότι διευκολύνει σημαντικά την εξέταση.
Ένα επιπλέον πλεονέκτημα του προεγχειρητικού εντοπισμού είναι το ότι προσφέρει τη δυνατότητα εκτέλεσης της λεγόμενης ελάχιστα επεμβατικής παραθυρεοειδεκτομής. Η τεχνική αυτή έχει αντικαταστήσει την παλαιότερη αμφοτερόπλευρη διερεύνηση του τραχήλου, καθώς έχει αρκετά πλεονεκτήματα. Αποφεύγονται με τον τρόπο αυτό οι εκτεταμένοι και άσκοποι χειρουργικοί χειρισμοί και οι εκτεταμένες ιστικές κακώσεις, οι οποίες μπορεί να συνοδεύονται και από μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης μετεγχειρητικών επιπλοκών
Ο εντοπιστικός έλεγχος θεωρείται ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ σε περίπτωση επανεπέμβασης λόγω επιμένοντος ή υποτροπιάζοντος πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού.
Γεώργιος Σακοράφας,
Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων
