5 κόλπα για να μη Θυμώνετε με το Παιδί σας
Συγγραφέας Λίζα Βάρβογλη Γράφτηκε στις ,
Οι Κρυφές Αιτίες του Θυμού προς τα Παιδιά
Θυμώνετε με το παιδί σας; Αναπόφευκτο! Δεν είστε ούτε οι πρώτοι, ούτε οι τελευταίοι! Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα σαν ένα εσωτερικό καμπανάκι κινδύνου: χτυπάει συναγερμός όταν κάτι δεν πάει καλά. Ο θυμός σηματοδοτεί ακριβώς αυτό: ότι κάτι δεν πάει καλά και ότι πρέπει να προσέξετε γιατί υπάρχει κίνδυνος.
Τα ξεσπάσματα θυμού προς το παιδί σας, όμως, είτε λεκτικά είτε συμπεριφορικά, έχουν καταστροφικές συνέπειες και για εσάς και για το παιδί. Καταρχήν, θυμώνοντας με το παιδί σας το βλέπετε σαν να είναι ο εχθρός, κάτι που σε καμία περίπτωση δεν ισχύει! Το παιδί σας όμως, όταν ξεσπάτε με θυμό δεν μπορεί ούτε να σας ακούσει, ούτε να νιώσει συναισθηματικά συνδεδεμένο μαζί σας, ούτε τίποτα.
Όταν το παιδί φοβάται ή θυμώνει το κύκλωμα του εγκεφάλου του που είναι υπεύθυνο για τη μάθηση κλείνει. Και έτσι δεν πετυχαίνετε τίποτα!
Τα παιδιά εκνευρίζουν τους γονείς επειδή είναι παιδιά και έχουν διάφορες ενοχλητικές συμπεριφορές: δεν ακούν, πεισμώνουν, έχουν ξεσπάσματα, δε συνεργάζονται, αντιμιλούν, τσακώνονται με τα αδέρφια τους, δεν κάνουν τα καθήκοντα ή τα μαθήματά τους και χίλια δυο άλλα, μικρά ή μεγάλα πράγματα που εκνευρίζουν τους γονείς.
Ξέρετε όμως ποια είναι η κρυφή αιτία του γονεϊκού θυμού, πέρα από την εμφανώς κακή συμπεριφορά του παιδιού;
Αυτό που βρίσκεται ΜΕΣΑ στον ίδιο τον γονιό, δηλαδή τα δικά του συναισθήματα!
Τις περισσότερες φορές που οι γονείς νευριάζουν και θυμώνουν με τα παιδιά τους αυτό συμβαίνει επειδή είναι κουρασμένοι, αγχωμένοι, στρεσαρισμένοι, κοκ. Οι γονείς κουβαλάνε τα δικά τους προβλήματα από την εργασία τους, τη συζυγική τους σχέση, τις οικογενειακές ή φιλικές σχέσεις, από τα χίλια-δυο καθήκοντα που έχουν ή από κάτι μικρό ή μεγάλο που έγινε μέσα στη μέρα τους και τους εκνεύρισε.
Στη συνέχεια, κάτι κάνει το καλό τους το παιδάκι και αυτή του η συμπεριφορά πυροδοτεί την έκρηξη θυμού του γονιού- σαν να λέμε η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Ο γονιός όμως μπορεί να έχει και άλλα, βαθύτερα συναισθήματα θαμμένα μέσα του, από τη δική του παιδική ηλικία τα οποία δεν έχει επεξεργαστεί και τα οποία επανεμφανίζονται όταν δίνεται η ευκαιρία, με αφορμή τη συμπεριφορά του παιδιού.
Τα παιδιά χρειάζονται αγάπη και όρια. Και σίγουρα φωνάζοντάς τους ο γονιός, δεν τους περνάει ούτε το μήνυμα της αγάπης ούτε το μήνυμα του νοιαξίματος και της οριοθέτησης. Αν ο ίδιος ο γονιός δε μπορεί να διαχειριστεί τα δικά του συναισθήματα, πώς περιμένει ότι το παιδί του θα μάθει να διαχειρίζεται τα έντονά του συναισθήματα;
Πρακτικά, να πώς γίνεται να μη θυμώνετε τόσο συχνά με το παιδί σας:
- Μειώστε τα επίπεδα του στρες σας. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι 8 στις 10 φορές που ξεσπάει με θυμό ο γονιός το κυρίαρχο συναίσθημα είναι το στρες! Ξέρατε όμως ότι το στρες, ενώ είναι φυσιολογικό ως ένα σημείο, αποτελεί επιλογή αν θα το νιώσουμε ή όχι; Αν λοιπόν επιθυμείτε να μειώσετε το στρες στη ζωή σας, μπορείτε να το πετύχετε. Χρειάζεται να μάθετε να οργανώνετε τον χρόνο και το χώρο σας, να κάνετε ασκήσεις χαλάρωσης και να αλλάξετε τον τρόπο που σκέφτεστε κάποια πράγματα (θα μιλήσουμε για αυτά σε άλλη ανάρτηση).
- Επενδύστε στην αυτοφροντίδα και την αυτοβελτίωσή σας. Οι γονείς δίνουν στο παιδί τους αυτό που οι ίδιοι έχουν μέσα τους! Εσείς τι έχετε μέσα σας; Χαρά, αγάπη για ζωή, αισιοδοξία, αγάπη, ευγνωμοσύνη; Ή μήπως φόβο, θυμό, άγχος, στρες, δυσφορία; Αν η ζυγαριά γέρνει προς το δεύτερο, θα πρέπει να επενδύσετε στη δική σας αυτοφροντίδα προκειμένου να διορθώσετε τα κακώς κείμενα εντός σας. Συχνά, το να γίνει κανείς γονιός φέρνει στην επιφάνεια δικά του θέματα από την παιδική του ηλικία, που δεν τα έχει επεξεργαστεί και τα οποία πονάνε. Μην αγνοείτε το πώς νιώθετε. Αλλά μην ξεσπάσετε επειδή νιώθετε άσχημα. Δεχτείτε τα συναισθήματά σας, αγκαλιάστε τον εαυτό σας, κρατήστε ημερολόγιο, κουβεντιάστε με έναν φίλο ή, ακόμα καλύτερα, με έναν ειδικό. Μην κάνετε κάτι πάνω στο θυμό σας το οποίο θα μετανιώσετε αργότερα. Εκείνη τη στιγμή, αντί να εκραγείτε προς το παιδί σας, γίνετε εσείς ο ίδιος ο «καλός γονιός» για τον εαυτό σας: αποδεχτείτε το συναίσθημα, αγκαλιάστε τον εαυτό σας και καθησυχάστε τον ότι είναι απλώς θυμός/φόβος/λύπη και θα περάσει.
- Παρατηρήστε τη διάθεσή σας στη διάρκεια της μέρας. Πώς νιώθετε στη διάρκεια της μέρας; Ποιες είναι οι καλές στιγμές; Ποιες είναι οι κακές στιγμές; Τι σας ευχαρίστησε και τι σας στεναχώρησε; Πώς σκέφτεστε για τις στρεσογόνες και δύσκολες καταστάσεις μέσα στη μέρα σας; Μήπως τα βλέπετε όλα αρνητικά; Μήπως για εσάς το ποτήρι είναι μισοάδειο; Μήπως ένα αρνητικό συναίσθημα γίνεται χιονοστιβάδα και σας παρασέρνει; Εξασκήστε τη θετική σκέψη και μάθετε να βλέπετε τα πράγματα από διαφορετικές οπτικές γωνίες, ώστε να μην τα κρίνετε μονίμως ως μαύρα και άραχνα (ενώ δεν είναι και τόσο χάλια!).
- Αν είστε θυμωμένοι, χρησιμοποιήστε το θυμό σας ως κινητήριο δύναμη για να βελτιώσετε την κατάσταση. Να θυμάστε ότι δεν μπορείτε να αλλάξετε το παιδί σας ή κάποιο άλλο άτομο, έχετε όμως την επιλογή και δυνατότητα να αλλάξετε τη δική σας στάση και συμπεριφορά απέναντί του! Αλλάζοντας όμως τη δική σας συμπεριφορά, υποχρεωτικά αλλάζουν και οι συνθήκες και η κατάσταση, οπότε τελικά αλλάζει και το άλλο άτομο! Φροντίστε να βρείτε πρακτικές, εναλλακτικές λύσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας και μην κολλάτε σε κλισέ ή στερεότυπες σκέψεις ότι «μόνο έτσι γίνεται» ή «δε μπορεί να γίνει διαφορετικά», γιατί πάντα υπάρχει περιθώριο να αλλάξουμε τα πράγματα προς το καλύτερο!
- Αν η κακή σας διάθεση/θυμός σχετίζεται με εσάς τους ίδιους, δώστε έμφαση στην αυτοφροντίδα και ίαση. Εντοπίστε τα αρνητικά σας συναισθήματα και την πηγή τους. Ίσως κουβαλάτε τραύματα ή έστω ζητήματα της παιδικής ηλικίας. Ίσως έχετε μία τωρινή συγκεκριμένη δυσκολία που σας φορτίζει αρνητικά. Ό,τι και να συμβαίνει όμως, ούτε εσείς, ούτε το παιδί σας αξίζετε να γίνεστε θύματα του θυμού και της κακής σας διάθεσης. Φροντίστε τον εαυτό σας, μιλήστε, ενταχθείτε σε θεραπεία. Ως παιδί αξίζατε αγάπη, στοργή, φροντίδα- ίσως δεν τα λάβατε. Δώστε τα στον εαυτό σας οι ίδιοι τώρα, και προσφέρετέ τα επίσης απλόχερα στο δικό σας παιδί.
Διαλέξτε αγάπη, ηρεμία, χαρά!
Δρ. Λίζα Βάρβογλη,
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια
