Σπονδυλοδεσία
Συγγραφέας Νικόλαος Μπενάρδος Γράφτηκε στις ,
Σπονδυλοδεσία όπως λέει και η ίδια η λέξη είναι το δέσιμο δύο ή περισσότερων σπονδύλων μεταξύ τους.
Σπονδυλοδεσία: σπόνδυλος + δένω.
Η σπονδυλική στήλη, ο άξονας δηλαδή που στηρίζει το σώμα είναι έτσι φτιαγμένη ώστε και να στηρίζει τον κορμό αλλά και να έχει ελαστικότητα για να εκτελούνται οι διάφορες κινήσεις. Οι σπόνδυλοι συνδέονται μεταξύ τους με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους με συνδέσμους και μικρές αρθρώσεις. Όλος αυτός ο μηχανισμός είναι σταθερός σε μία φυσιολογική σπονδυλική στήλη και ανώδυνος.
Στις περιπτώσεις που διαταράσσεται αυτός ο μηχανισμός (εκφύλιση μεσοσπονδυλίων δίσκων, χαλάρωση συνδέσμων κτλ) η σπονδυλική στήλη καθίσταται ασταθής, αναπτύσσονται μικροκινήσεις της τάξεως των χιλιοστών (μικροκινήσεις πάνω από 3 χιλιοστά, στις δυναμικές ακτινογραφίες, στην κάμψη και στην έκταση δηλαδή) και από φυσιολογική και ανώδυνη καθίσταται παθολογική και επώδυνη δημιουργώντας έτσι τους πόνους της οσφυαλγίας (πόνος στη μέση), της αυχεναλγίας, ραχιαλγίας. Η σπονδυλοδεσία καταργεί αυτές τις μικροκινήσεις και έτσι η σπονδυλική στήλη γίνεται πάλι ανώδυνη και λειτουργική. Σπονδυλοδεσία επίσης διενεργείται σε περιπτώσεις σπονδυλολισθησης , σε κατάγματα σπονδυλικής στήλης, σε διορθώσεις παραμορφώσεων-εκφυλίσεων της σπονδυλικής στήλης, όπως είναι η σκολίωση και η κύφωση, μετά από χειρουργεία όγκων ή φλεγμονών όπως επίσης και μετά από χειρουργεία αποσυμπίεσης νευρικών δομών της σπονδυλικής στήλης, τις γνωστές πεταλεκτομές και τρηματεκτομές. Δηλαδή μετά από χειρουργεία που καθιστούν αναγκαστικά ασταθή τη σπονδυλική στήλη και συνεπώς επώδυνη.
Πότε είναι αναγκαία και πότε όχι η σπονδυλοδεσία;
Η σπονδυλοδεσία βοηθάει μεγάλο αριθμό ανθρώπων αρκεί να πληρούνται οι κατάλληλες προυποθέσεις. Πρέπει λοιπόν ο Ιατρός να είναι εξειδικευμένος στη χειρουργική σπονδυλικής στήλης ώστε να μπορεί να διακρίνει ποιοι ασθενείς είναι κατάλληλοι γι αυτήν τη χειρουργική τεχνική, ποιο και πόσοι σπόνδυλοι θα δεθούν και με τι τρόπο, να γνωρίζει δηλαδή τις ενδείξεις της σπονδυλοδεσίας ανά περίπτωση.
ΟΣΦΥΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑ
Πώς διενεργείται η σπονδυλοδεσία;
Η σπονδυλοδεσία διενεργείται με κατάλληλα εμφυτεύματα ως επί το πλείστον από κράματα τιτανίου, άριστα ανεκτά από τον οργανισμό. Οι διαυχενικοί κοχλίες, οι γνωστές βίδες, οι κλωβοί τιτανίου (cages), οι ράβδοι, οι σύνδεσμοι (cross-links) είναι μερικά από τα πιο γνωστά εμφυτεύματα που χρησιμοποιεί ο χειρουργός σπονδυλικής στήλης, προκειμένου να διενεργήσει τη σπονδυλοδεσία. Να σημειώσουμε εδώ, ότι ο χειρουργός σταθεροποιεί αρχικά τη σπονδυλική στήλη με εμφυτεύματα ουτως ώστε να ξεκινήσει ο οργανισμός τη λειτουργία της οστεοποίησης και να συνδέσει τους σπονδύλους με οστικές γέφυρες και έτσι να καταφέρει να συνδέσει τους δύο ή περισσότερους σπονδύλους μόνιμα. Γίνεται δηλαδή μία εσωτερική ναρθικοποίηση της σπονδυλικής στήλης ώστε να «κοκκαλώσει» από μόνη της.
ΟΣΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑ
Ποια τα είδη της (οστικής) σπονδυλοδεσίας;
Τα είδη της (οστικής) σπονδυλοδεσίας είναι δύο, η οπίσθια σπονδυλοδεσία κατά την οποία η οστεοποίηση (κοκκάλωμα-fusion) επιτυγχάνεται στα οπίσθια στοιχεία της σπονδυλικής στήλης (πέταλα-αρθρώσεις) και η πρόσθια που πολλές φορές λέγεται και διασωματική κατά την οποία η οστεοποίηση λαμβάνει χώρα μεταξύ των σωμάτων των σπονδύλων (διασωματικά – interbody fusion).
Σε ποια είδη διακρίνεται ως τεχνική η σπονδυλοδεσία;
Η σπονδυλοδεσία τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη της τεχνολογίας των εμφυτευμάτων μπορεί να διενεργηθεί μέσω μικρών τομών (οπών) δια του δέρματος χωρίς άνοιγμα και αποκολλήσεις μυών, οι λεγόμενες διαδερμικές σπονδυλοδεσίες. Έτσι η σπονδυλοδεσία χωρίζεται πια σε ανοιχτές και κλειστές ή διαδερμικές. Οι ανοιχτές διενεργούνται όταν πρέπει να γίνει και αποσυμπίεση νευρικού ιστού δηλαδή πεταλεκτομή η τρηματετκομή ενώ οι διαδερμικές στις περιπτώσεις που χρειάζεται μόνο σταθεροποίηση. Αυτό φυσικά έχει αρχίσει να αλλάζει με την προοδο της τεχνολογίας των εμφυτευμάτων και πλέον μπορεί να γίνει έμμεση αποσυμπίεση δηλαδή απεγκλωβισμός νευρικού ιστού με τη χρήση των κλειστών διαδερμικών συστημάτων χωρίς να υπάρχει ανάγκη «ανοίγματος» του ασθενούς.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΜΑΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΗΚΕ ΜΕ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΑΝΑΙΜΑΚΤΗ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑ
Διαδερμική (κλειστή) ανάταξη σπονδυλολίσθησης Ο5-Ι1 σε ασθενή 42 ετών με οσφυοισχιαλγία ΔΕ. Άμεση ανακούφιση εξιτήριο το πρώτο 24ωρο.
Ποια τα κυριότερα εμφυτεύματα και τεχνικές που χρησιμοποιούνται προκειμένου η σπονδυλοδεσία να πραγματοποιηθεί διαδερμικά;
 |
 |
Α) Διαδερμικοί διαυχενικοί κοχλίες (βίδες), ράβδοι και σύνδεσμοι (cross-links): Οι γνωστές βίδες που τοποθετούνται στους αυχένες των σπονδύλων από πολύ μικρές τομές του δέρματος (διαδερμικά) με τη βοήθεια ειδικού φορητού ακτινοσκοπικού μηχανήματος (c-arm) που βρίσκεται στην αίθουσα του χειρουργείου, ράβδοι με τις οποίες συνδέουμε τις βίδες μεταξύ τους και εγκάρσιοι σύνδεσμοι για καλύτερη σταθεροποίηση (περιορισμό στρεβλωτικών δυνάμενων).
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΜΑΣ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑΣ ΜΕ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΟΥΣ ΚΟΧΛΙΕΣ
Ασθενής 77 ετών με οσφυαλγία (πόνο στη μέση) λόγω αστάθειας ΟΜΣΣ (Οσφυικής Μοίρας Σπονδυλικής Στήλης) που αντιμετωπίστηκε με διαδερμικούς κοχλίες και ράβδους. Άμεση ανακούφιση, εξιτήριο σε 48 ώρες.
 |
 |
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΜΑΣ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑΣ ΜΕ ΚΟΧΛΙΕΣ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΚΥΦΟΠΛΑΣΤΙΚΗ
Ασθενής 89 ετών με κάταγμα Ο1, που αντιμετωπίστηκε κλειστά, δηλαδή χωρίς ‘‘άνοιγμα’’.
Β) Εντελώς πλάγια διασωματική οσφυική σπονδυλοδεσία XLIF (extreme lateral underbody fusion): Πρόκειται για κλωβό που τοποθετείται μέσω μικρής τομής από την πλάγια περιοχή της οσφυικής χώρας μεταξύ των σωμάτων των σπονδύλων χωρίς να χρειάζεται να περάσει από το κανάλι της σπονδυλικής στήλης που βρίσκονται και οι νευρικές ρίζες, χωρίς την ανάγκη αφαίρεσης οστών και συνδέσμων αυτής, αλλά δια του ψωίτη υπό συνεχή νευροπαρακολούθηση και χρήση φορητού ακτινοσκοπικού μηχανήματος (c-arm).
Το σύστημα νευροπαρακολούθησης
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΜΑΣ ΕΝΤΕΛΩΣ ΠΛΑΓΙΑΣ ΔΙΑΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑΣ
Εικόνες από το φορητό ακτινοσκοπικό μηχάνημα στην αίθουσα του χειρουργείου (c-arm):
Σε συνδυασμό με διαυχενικούς κοχλίες
Σε συνδυασμό με πλάκα σταθεροποίησης
Σοβαρή καθίζηση του διαστήματος μεταξύ των σπονδύλων που ανατάχθηκε με την τοποθέτηση εμφυτεύματος με την τεχνική XLIF
Γ) Παρακοκκυγική, αξονική οσφυική διασωματική σπονδυλοδεσία AXIAL LIF (axial lumbar interbody fusion): Στη συγκεκριμένη τεχνική η σπονδυλοδεσία διενεργείται από μικρή τομή στα πλάγια του κόκκυγα με ειδικό κοχλία (βίδα) που σταθεροποιεί τα σώματα των κατώτερων οσφυικών σπονδύλων και η οποία δίνει τη δυνατότητα διάτασης απομάκρυνσης των σωμάτων των σπονδύλων με αποτέλεσμα να διευρύνονται τα τρήματα των σπονδύλων και να απεγκλωβίζεται το νέυρο που είναι εγκλωβισμένη, είναι η λεγόμενη έμμεση αποσυμπίεση και γίνεται στις περιπτώσεις που το τρήμα είναι στενό κατά τον επιμήκη του άξονα.
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΜΑΣ ΠΑΡΑΚΟΚΚΥΓΙΚΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑΣ (AXIAL LIF)
1) ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΑΠΛΗΣ ΠΑΡΑΚΟΚΚΥΓΙΚΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑΣ, ΜΟΝΟΣ ΑΞΟΝΙΚΟΣ ΚΟΧΛΙΑΣ (ΜΟΝΗ ΒΙΔΑ)
Σταθεροποίηση δύο οσφυικών σπονδύλων Ο5 Ι1
Συνδυασμός αξονικής με διαδερμική οπίσθια σπονδυλοδεσία
2) ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ ΔΙΠΛΗΣ ΠΑΡΑΚΟΚΚΥΓΙΚΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑΣ ΜΕ ΕΙΔΙΚΟ ΔΙΠΛΟ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑ, ΔΙΠΛΟΣ ΑΞΟΝΙΚΟΣ ΚΟΧΛΙΑΣ (ΔΙΠΛΗ ΒΙΔΑ)
Σταθεροποίηση τριών οσφυικών σπονδύλων Ο4 Ο5 Ι1 και διάνοιξη τρημάτων έμμεση αποσυμπίεση
Σπονδυλοδεσία
Εικόνα από το χειρουργείο..c-arm, τοποθέτηση κοχλία
Μετεγχειρητική ακτινογραφία όπου διακρίνονται ο αξονικός κοχλίας και οι διαυχενικές βίδες
Δ) Διαδερμικοί, διατρηματικοί διασωματικοί κλωβοί TLIF (transforaminal lumbar interbody fusion): που τοποθετούνται από μικρές τομές του δέρματος δια του τρήματος της σπονδυλικής στήλης από τη μία πλευρά ανάμεσα στα σώματα των σπονδύλων.
Όπως προαναφέραμε κατά την σπονδυλοδεσία που διανεργείται διαδερμικά είναι εντελώς απαραίτητο το φορητό ακτινοσκοπικό μηχάνημα c-arm και σε κάποιες από αυτές η νευροπαρακολούθηση.
Ποια τα πλεονεκτήματα της διαδερμικής σπονδυλοδεσίας;
Η κλειστή διαδερμική σπονδυλοδεσία γίνεται χωρίς αποκολλήσεις μυών, από πολύ μικρές τομές του δέρματος. Γίνεται αναίμακτα με αποτέλεσμα ο χρόνος νοσηλείας να είναι μικρότερος. Ο χρόνος αποκατάστασης και επαναφοράς στη φυσιολογική ζωή είναι μικρότερος όπως μικρότερος είναι και ο κίνδυνος βλάβης νευρικών δομών δηλαδή επιπλοκών. Και η κλασσική και η διαδερμική σπονδυλοδεσία απαιτούν γενική αναισθησία με σαφώς μικρότερο χειρουργικό χρόνο αλλά και λήψη αναισθησίας στη διαδερμική σπονδυλοδεσία. Να σημειώσουμε ότι οι διαδερμικές σπονδυλοδεσίες διενεργούνται υπο ακτινοσκοπικό έλεγχο(c-arm) και κατάλληλο τραπέζι χειρουργείου.
Διαδερμική Σπονδυλοδεσία – τομές του δέρματος
Ποιος ο χρόνος νοσηλείας της διαδερμικής σπονδυλδοεσίας;
Ο χρόνος νοσηλείας της διαδερμικής σπονδυλοδεσίας είναι 24 ώρες κατά μέσο όρο δηλαδή μία διανυκτέρευση.
Απαιτείται μετάγγιση κατά τη διαδερμική σπονδυλοδεσία;
Η διαδερμική σπονδυλοδεσία είναι αναίμακτη τεχνική και δεν απαιτείται μετάγγιση.
Η ομάδα μας είναι εξειδικευμένη από δεκαετίας σε όλες τις σύγχρονες τεχνικές σπονδυλοδεσίας. Ξεκινώντας από την πρώτη ρομποτική διαδερμική σπονδυλοδεσία στην Ελλάδα και στη συνέχεια στην τοποθέτηση τεχνητού μεσοσπονδυλίου δίσκου με τη μέθοδο της εντελώς πλάγιας προσπέλασης και των τεχνικών XLIF AXIAL LIF που προαναφέραμε.
Νικόλαος Μπενάρδος, Ορθοπαιδικός Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης
