Το εγκεφαλικό απόστημα
Συγγραφέας Κωνσταντία Στοφόρου Γράφτηκε στις ,
Το εγκεφαλικό απόστημα είναι ένα απόστημα που προκαλείται από φλεγμονή και συλλογή μολυσμένου υλικού, είτε από τοπικές λοιμώξεις στο κρανίο (ωτίτιδες, οδοντικά αποστήματα, φλεγμονές παραρρινίων κόλπων, μαστοειδίτιδες του κροταφικού οστού, επισκληρίδιο απόστημα) είτε από απομακρυσμένες (πνεύμονα, καρδιά, νεφρό κλπ) μολυσματικές πηγές, εντός του ιστού του εγκεφάλου. Η μόλυνση μπορεί επίσης να προέλθει μέσω ενός κατάγματος κρανίου μετά ένα τραύμα κεφαλής ή χειρουργικές διαδικασίες.
Το απόστημα του εγκεφάλου στα παιδιά απαντάται συνήθως σε αυτά με συγγενή καρδιοπάθεια.
Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά πιο συχνά στην τρίτη δεκαετία της ζωής.
Τα συμπτώματα του αποστήματος του εγκεφάλου μπορεί να είναι αποτέλεσμα συνδυασμού:
- αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης οφείλεται στην χωροκατακτητική βλάβη (κεφαλαλγία, έμετο, σύγχυση, κώμα)
- μόλυνσης (πυρετός, κόπωση, κλπ.) και
- εστιακής νευρολογικής σημειολογίας του εγκεφάλου (ημιπάρεση, αφασία κλπ.).
Τα πιο συχνά συμπτώματα που παρουσιάζουν είναι
- πονοκέφαλος
- υπνηλία
- σύγχυση
- σπασμούς
- ημιπάρεση
- δυσκολία στην ομιλία σε συνδυασμό με
- πυρετό με ταχέως εξελισσόμενη πορεία
Τα συμπτώματα και τα ευρήματα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη συγκεκριμένη θέση του αποστήματος στον εγκέφαλο. Ένα απόστημα στην παρεγκεφαλίδα, για παράδειγμα, μπορεί να προκαλέσει πρόσθετες παράπονα ως αποτέλεσμα της συμπίεσης του εγκεφαλικού στελέχους και υδροκεφαλία.
Η Αντικειμενική Νευρολογική Εξέταση (ΑΝΕ) μπορεί να αποκαλύψει δυσκαμψία του αυχένα και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις μπορεί λανθασμένα να υποδηλώνει μηνιγγίτιδα.
Η περίφημη τριάδα:
- πυρετός
- πονοκέφαλος
- εστιακά νευρολογικά ευρήματα
αποτελούν ισχυρές ενδείξεις εγκεφαλικού αποστήματος.
Παθογόνοι μικροοργανισμοί που μπορεί να ευθύνονται για εγκεφαλικά αποστήματα είναι:
- Βακτήρια
- Μύκητες
- Παράσιτα
- Ιοί
Βακτηριακά αποστήματα de novo στον εγκέφαλο προκύπτουν σπάνια αν όχι ποτέ, ενώ ο εντοπισμός της λοιμωξιογόνου εστίας μπορεί να είναι δύσκολος. Σχεδόν πάντα υπάρχει μία μια πρωταρχική βλάβη σε άλλο σημείο του σώματος που πρέπει να αναζητηθεί επιμελώς, διότι η μή ολοκληρωμένη θεραπεία της θα οδηγήσει σε υποτροπή.
Η τοποθεσία της λοιμωξιογόνου εστίας μπορεί να υποδηλωθεί από τη θέση του αποστήματος: λοιμώξεις του μέσου ωτός παράγουν αποστήματα στον μέσο και οπίσθιο κρανιακό βόθρο. Μία συγγενής καρδιοπάθεια με δεξιά-προς-αριστερά διαφυγή συχνά οδηγεί σε αποστήματα στην κατανομή της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας. Μετωπιαίες κολπίτιδες ή των ηθμοειδών οδηγεί σε αποστήματα των μετωπιαίων λοβών.
Οι μύκητες και τα παράσιτα μπορούν επίσης να προκαλέσουν αποστήματα.
Οι μύκητες και παράσιτα ειδικά συνδέονται με ανοσοκατασταλμένους ασθενείς.
Η διάγνωση γίνεται με την αξονική και την μαγνητική τομογραφία με ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικού.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία για το εγκεφαλικό απόστημα περιλαμβάνει:
- αντιμετώπιση του αιτίου (μικροβιακό ή άλλο) με την χορήγηση ενδοφλέβιων αντιβιοτικών, μετά από λήψη καλλιεργειών
- αποσυμπίεση του εγκεφάλου με χειρουργική παροχέτευση του αποστήματος και λήψη υλικού για καλλιέργειες
Κωνσταντία Στοφόρου,
Νευροχειρουργός,
