Η νευρική ανορεξία
Συγγραφέας Θωμάς Πατεράκης Γράφτηκε στις ,
Η νευρική ανορεξία είναι ένα σύνδρομο καθώς περιγράφει μια συλλογή συμπτωμάτων και δεν ορίζεται από αιτιολογία. Χαρακτηρίζεται από διαταραγμένη εικόνα για το σώμα, παραμέληση του εγώ, αμφιθυμία, λιμοκτονία με εμμονικές σκέψεις για φαγητό, απώλεια σωματικού βάρους, τελετουργικά πρότυπα πρόσληψης τροφής, αυξημένη σωματική δραστηριότητα, κατάθλιψη, άγχος και συναισθηματική ακαμψία.
Η νευρική ανορεξία είναι μια σημαντική αιτία σωματικής και ψυχοκοινωνικής νοσηρότητας. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη πρόοδος στην κατανόηση της υποκείμενης ψυχοβιολογίας που συμβάλλει στην εμφάνιση και τη διατήρηση της νόσου. Οι γενετικοί παράγοντες επηρεάζουν τον κίνδυνο, οι ψυχοκοινωνικοί και διαπροσωπικοί παράγοντες μπορούν να πυροδοτήσουν την έναρξη και οι αλλαγές στα νευρωνικά δίκτυα μπορούν να διατηρήσουν και να υποστηρίξουν την ασθένεια.
Η νευρική ανορεξία σχετίζεται με πολλαπλές, ενδοκρινικές διαταραχές οι οποίες μπορεί να είναι προσαρμοστικές, αντιδραστικές ή αιτιολογικές.
1. ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ
Γενικά, τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας τείνουν να είναι χαμηλότερα. Η συχνότητα ασυμπτωματικής ή υποκλινικής υπογλυκαιμίας πάντως είναι άγνωστη. Η υπογλυκαιμία μπορεί να σχετίζεται με ηπατική βλάβη (χαμηλή αποθήκευση γλυκογόνου και συνεπώς αυξημένο κίνδυνο υπογλυκαιμίας), λόγω καταβολισμού πρωτεϊνών, αφυδάτωσης, αναιμίας, υπότασης, ισχαιμίας και αυτοφαγίας.
2. ΑΞΟΝΑΣ {ΥΠΟΘΑΛΑΜΟΣ – ΥΠΟΦΥΣΗ} –> ΕΠΙΝΕΦΡΙΔΙΑ – ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ – ΓΟΝΑΔΕΣ
Α. Φαίνεται ότι υπάρχει μια κατάσταση υπερέκκρισης CRH, η οποία οδηγεί σε αύξηση της ACTH και η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, η σχέση αιτίου-αποτελέσματος παραμένει ασαφής.
Β. Τα επίπεδα της TSH είναι φυσιολογικά ή ελαφρώς μειωμένα, ενώ υπάρχει μείωση των κυκλοφορούντων συγκεντρώσεων της Τ3, Τ4 και της TBG για την υποβάθμιση του μεταβολικού ρυθμού (Σύνδρομο Χαμηλού Τ3). Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν την ευεργετική θεραπευτική δράση των θυρεοειδικών ορμονών.
Γ. Το αναπαραγωγικό σύστημα “κλείνει” σε περιόδους πείνας και στρες. Η αλλοιωμένη παλμικότητα της LH εκδηλώνεται ως υποθαλαμική αμηνόρροια. Η έκκριση γοναδοτροπίνης διεγείρεται από την οιστραδιόλη και τη λεπτίνη, οι οποίες και οι δύο είναι μειωμένες. Επιπλέον, τα αυξημένα επίπεδα γκρελίνης και κορτιζόλης καταστέλλουν την έκκριση γοναδοτροπίνης. Θεωρητικά μερικές από αυτές τις συνέπειες θα μπορούσαν να περιοριστούν με υποκατάσταση με οιστραδιόλη. Ωστόσο τα στοιχεία από τις μελέτες είναι ακόμα ανεπαρκή. Η υποκατάσταση οιστρογόνων, κυρίως διαδερμική, πάντως φαίνεται να βελτιώνει την οστική μάζα.
Βιβλιογραφία
1. Watson HJ & Bulik CM. Update on the treatment of anorexia nervosa: review of clinical trials, practice guidelines and emerging interventions. Psychological Medicine 2013 43 2477–2500
2. Støving RK. MECHANISMS IN ENDOCRINOLOGY: Anorexia nervosa and endocrinology: a clinical update. Eur J Endocrinol. 2019 Jan 1;180(1):R9-R27
3. Cena H, Barthels F, Cuzzolaro M, Bratman S, Brytek-Matera A, Dunn T, Varga M, Missbach B, Donini LM. Definition and diagnostic criteria for orthorexia nervosa: a narrative review of the literature. Eat Weight Disord. 2019 Apr;24(2):209-246
4. Boutari C, Pappas PD, Mintziori G, Nigdelis MP, Athanasiadis L, Goulis DG, Mantzoros CS. The effect of underweight on female and male reproduction. Metabolism. 2020 Jun;107:154229
5. Vibha Singhal, Madhusmita Misra and Anne Klibanski. Endocrinology of anorexia nervosa in young people: recent insights. Curr Opin Endocrinol Diabetes Obes. 2014 Feb; 21(1): 64–70
