Πρωτοβουλία των φαρμακευτικών εταιρειών για ταχεία πρόσβαση των ασθενών στα καινοτόμα φάρμακα
Συγγραφέας iator Γράφτηκε στις ,
-
- Στόχος η δραστική αύξηση της διαθεσιμότητας καινοτόμων φαρμάκων στα κράτη μέλη της ΕΕ και η μείωση του χρόνου αναμονής των ασθενών για πρόσβαση σε νέες θεραπείες
Σημαντική πρωτοβουλία σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναλαμβάνουν οι φαρμακευτικές εταιρείες έρευνας και ανάπτυξης, με βασική επιδίωξη τη διασφάλιση απρόσκοπτης πρόσβασης εκατομμυρίων ασθενών σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό καινοτόμων φαρμάκων, έγκαιρα και με ταχύτητα. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής δεν είναι άλλος από τη δραστική αύξηση της διαθεσιμότητας καινοτόμων φαρμάκων στα κράτη μέλη της ΕΕ και της μείωσης του χρόνου αναμονής των ασθενών για πρόσβαση σε νέες θεραπείες. Με βάση την τελευταία πανευρωπαϊκή έρευνα στην οποία καταγράφονται τα δεδομένα σε σχέση με την πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα σε 39 χώρες, ο μέσος όρος αναμονής των ασθενών για να αποκτήσουν πρόσβαση σε συγκεκριμένα καινοτόμα φάρμακα μετά την απόκτηση της κεντρικής άδειας κυκλοφορίας είναι 511 ημέρες, ενώ σε κάποιες χώρες η αναμονή φτάνει μέχρι και τους 29 μήνες.
Από τη Δευτέρα 11 Απριλίου 2022, όλες οι φαρμακευτικές εταιρείες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Φαρμακευτικών Βιομηχανιών (EFPIA) έχουν δεσμευτεί ότι θα καταθέτουν ολοκληρωμένους φακέλους ένταξης ενός καινοτόμου φαρμάκου στα συστήματα υγείας κάθε χώρας, το αργότερο δύο χρόνια από την εξασφάλιση της άδειας κυκλοφορίας του εν λόγω φαρμάκου από τις αρμόδιες ευρωπαϊκές Αρχές[1].
Ταυτόχρονα, η EFPIA προχώρησε στη δημιουργία διαδικτυακής πλατφόρμας, στην οποία τα μέλη από τα διαφορετικά κράτη μπορούν να αναρτούν δυσκολίες και προβλήματα που αντιμετωπίζουν από τις ανά χώρα αρμόδιες Αρχές σε σχέση με την ένταξη καινοτόμων φαρμάκων στα συστήματα υγείας.
Μέσα από τη ενίσχυση της διαφάνειας, η Ομοσπονδία ευελπιστεί να δώσει την αναγκαία ώθηση ώστε τα κράτη να παρέχουν πρόσβαση στους ασθενείς σε περισσότερα καινοτόμα φάρμακα με ταχύτητα, ενώ παράλληλα ενισχύει και την ενημέρωση που παρέχεται στους πολίτες των ευρωπαϊκών κρατών γύρω από το εν λόγω ζήτημα.
Η ΚΕΦΕΑ ως μέλος της EFPIA δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην διασφάλιση άμεσης και απρόσκοπτης πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα και προτίθεται να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην πανευρωπαϊκή αυτή πρωτοβουλία.
Χαμηλά η Κύπρος στην πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα
Ωστόσο, τα δεδομένα πρόσφατης έρευνας που δημοσιοποίησε η EFPIA[2] σε σχέση με την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες κατά την περίοδο 2017-2020, καταδεικνύουν πως η Κύπρος έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει στο ζήτημα αυτό. Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τη διαθεσιμότητα καινοτόμων φαρμάκων η Κύπρος καταλαμβάνει την 23η θέση ανάμεσα σε 39 χώρες (βλ. γράφημα 1) με μόλις 45 (28%) καινοτόμα φάρμακα να διατίθενται από τα συνολικά 160 που έχουν εγκριθεί την περίοδο 2017-2020. Ο μέσος όρος (βλ. γράφημα 2) ανάμεσα στις 39 χώρες είναι το 46% (74 καινοτόμα φάρμακα). Την πρωτιά σε σχέση με τη διαθεσιμότητα φαρμάκων κατέχει η Γερμανία καθώς δίνει πρόσβαση σε 147 από τα 160 εγκεκριμένα καινοτόμα φάρμακα. Εξίσου ανησυχητικά για την πρόσβαση των ασθενών της Κύπρου σε καινοτόμα φάρμακα είναι τα δεδομένα σχετικά με το χρόνο που χρειάζεται για να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτά οι ασθενείς, όπως επίσης και η μορφή της πρόσβασης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, από τα 45 διαθέσιμα καινοτόμα φάρμακα στην Κύπρο, μόνο το 2% διατίθενται με πλήρη πρόσβαση, ενώ το 98% (βλ. γράφημα 3) υπόκεινται σε περιορισμούς στην πρόσβαση (πχ μέσω της διαδικασίας ονομαστικών αιτημάτων). Το ποσοστό αυτό αποτελεί τη χειρότερη επίδοση ανάμεσα στις 39 χώρες. Την πρωτιά καταλαμβάνει και πάλι η Γερμανία, καθώς το 99% των καινοτόμων φαρμάκων διατίθενται με πλήρη πρόσβαση εντός του συστήματος υγείας.
Το παράδειγμα της Γερμανίας και των χωρών που βρίσκονται στις πρώτες θέσεις, θα πρέπει να αποτελεί πρότυπο και επιδιωκόμενο στόχο για την Κύπρο, καθώς η ένταξη καινοτόμων φαρμάκων στο εγχώριο σύστημα υγείας γίνεται σχεδόν αμέσως μετά την εξασφάλιση της κεντρικής ευρωπαϊκής άδειας κυκλοφορίας για κάθε σκεύασμα, ενώ σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας που παρουσιάζει η EFPIA, η όλη διαδικασία ένταξης έχει διάρκεια μόλις 133 ημέρες.
Σύμφωνα άλλωστε με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat[3], η Κύπρος έχει αρκετά περιθώρια βελτίωσης και σε σχέση με τα ποσά που δαπανώνται/επενδύονται για την ενίσχυση του τομέα της Υγείας, όπως και πιο στοχευμένα για την πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα και εμβόλια. Το ποσοστό επί του ΑΕΠ που δαπανήθηκε για τον τομέα της Υγείας στη χώρα μας το 2020 αγγίζει μόλις το 5,9%, σε μια χρονιά όπου ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κυμάνθηκε στο 8%
(βλ. γράφημα 4). Το αντίστοιχο ποσοστό για το 2019 στην Κύπρο ήταν μόλις 3,5%.
Σε ό,τι αφορά τον τομέα των φαρμάκων, στην Κύπρο η συγκεκριμένη δαπάνη για φάρμακα και ιατροτεχνολογικα προϊόντα, ανά άτομο, ανέρχεται σε 332€ ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κυμαίνεται στα 630€ ανά άτομο[4] (βλ. γράφημα 5).
Από τα στοιχεία, εξάγεται το συμπέρασμα ότι στην προσπάθεια για διευκόλυνση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα, δεν αρκεί η αναβάθμιση δομών και διαδικασιών, αλλά είναι σημαντικό οι αρμόδιες Αρχές να προχωρήσουν παράλληλα σε επανασχεδιασμό και επανακατανομή πόρων και επενδύσεων, έτσι ώστε να προωθείται η διασφάλιση καινοτόμων φαρμάκων και εμβολίων εντός συστήματος.
Ως ΚΕΦΕΑ έχουμε επιδείξει όλα αυτά τα χρόνια προθυμία και καλή διάθεση για διαβουλεύσεις και διάλογο με τις αρμόδιες αρχές, έτσι ώστε να αποκτήσουν οι ασθενείς απόλυτη πρόσβαση στα καινοτόμα φάρμακα. Είναι πεποίθησή μας ότι αν τηρηθούν οι πρόνοιες της νομοθεσίας και εφαρμοστούν όσα έχουμε συμφωνήσει κατά τις διαβουλεύσεις μας με τις Αρχές, η κατάσταση θα βελτιωθεί σημαντικά και οι ασθενείς θα αποκτήσουν πρόσβαση στις ενδεδειγμένες καινοτόμες θεραπείες τους.
[1] Επίσημη ανακοίνωση στην ιστοσελίδα της EFPIA: https://www.efpia.eu/news-events/the-efpia-view/efpia-news/new-proposals-from-the-research-based-industry-can-reduce-inequalities-in-patient-access-to-medicines/
[2] EFPIA Patients W.A.I.T. Indicator 2021 Survey: https://www.efpia.eu/media/636821/efpia-patients-wait-indicator-final.pdf
[3] Eurostat: How much did governments spend on health in 2020? https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-eurostat-news/-/ddn-20220311-1
[4] State of health in the EU Κύπρος Προφίλ Υγείας 2021: https://read.oecd-ilibrary.org/social-issues-migration-health/2021_9c7129fc-el#page1
