Ινοαδένωμα μαστού
Συγγραφέας Νατάσα Παζαΐτη Γράφτηκε στις ,
Τι είναι το ινοαδένωμα;
Το ινοαδένωμα είναι ένας καλοήθης όγκος του μαστού. Δεν εξελίσσεται σε καρκίνο και δεν αυξάνει τον κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Εμφανίζεται ως ένα ψηλαφητό μόρφωμα, ευκίνητο, που μπορεί να γίνει πιο έντονα ψηλαφητό ίσως και επώδυνο όταν ο μαστός είναι πρησμένος πριν την περίοδο.
Αποτελεί πολύ συχνό εύρημα είτε με την αυτοεξέταση είτε τυχαία με τον προληπτικό υπερηχογραφικό έλεγχο.
Η παρουσία πολλών ινοαδενωμάτων στον έναν ή και στους δύο μαστούς δεν είναι σπάνια. Το μέγεθός τους κυμαίνεται από μερικά χιλιοστά μέχρι και 3 εκατοστά και τότε ονομάζεται απλό ινοαδένωμα. Κάποιες φορές μπορεί να πάρει μεγάλες διαστάσεις και να περάσει τα 5 εκατοστά και τότε ονομάζεται γιγάντιο ινοαδένωμα.
Τα ινοαδενώματα αυτά συνήθως δημιουργούνται στην εφηβεία γι’αυτό και ονομάζονται νεανικά ινοαδενώματα. Η δημιουργία τους οφείλεται στην ευαισθησία του μαστού στα αυξημένα ορμονικά επίπεδα.
Πως δημιουργούνται τα ινοαδενώματα?
Ο μαστός είναι ένας αδένας που αποτελείται από τα λόβια (μικρούς κυψελοειδείς χώρους όπου παράγεται το γάλα) και τους γαλακτοφόρους πόρους (λεπτά σωληνάρια όπου το γάλα μεταφέρεται στην θηλή). Το ινοαδένωμα είναι ένα λόβιο του μαστικού αδένα που υπερπλάσεται, ο αδενικός ιστός και οι γαλακτοφόροι πόροι αναπτύσσονται γύρω από αυτό και δημιουργείται ένα συμπαγές σκληρό μόρφωμα. Συνήθως αναπτύσσεται κατά την περίοδο της εφηβείας και ακολουθεί την ανάπτυξη του μαστού. Επειδή η ανάπτυξή του σχετίζεται με τα επίπεδα των οιστρογόνων, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται ελαφρά σε μέγεθος πριν την περίοδο και αρκετά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σπάνια μπορεί να εμφανιστεί σε γυναίκες ηλικίας πάνω από 40 ετών.
Πώς αναγνωρίζουμε τα ινοαδενώματα;
Το ινοαδένωμα συνήθως γίνεται αντιληπτό με την αυτοψηλάφηση. Μπορεί όμως να αποτελεί και τυχαίο εύρημα σε έναν προληπτικό έλεγχο. Μία γυναίκα που έρχεται με ψηλαφητό εύρημα στον ειδικό γιατρό, θα πρέπει να υποβληθεί σε «τριπλή εκτίμηση» (triple assessment). Αυτή περιλαμβάνει την κλινική εξέταση, την μαστογραφία ή/και τον υπέρηχο μαστού και την βιοψία με λεπτή βελόνα (FNA) ή/και κόπτουσα βελόνα (Core Biopsy) για να επιβεβαιωθεί η καλοήθης φύση του μορφώματος.
Θεραπεία και παρακολούθηση των ινοαδενωμάτων
Τα ινοαδενώματα που είναι μικρά σε μέγεθος (μικρότερα από 2 εκατοστά) τα παρακολουθούμε για 4 εξάμηνα με υπέρηχο και κλινική εξέταση ακόμα και όταν η κυτταρολογική εξέταση έχει επιβεβαιώσει ότι δεν υπάρχει κακοήθεια. Εάν δεν αλλάζουν σε μέγεθος, σχήμα και υφή σταματάμε την εντατική παρακολούθηση.
Εάν αυξάνονται σε μέγεθος, τα αφαιρούμε χειρουργικά. Τα ινοαδενώματα που έχουν μέγεθος μεγαλύτερο από 2 εκατοστά σε γυναίκες πριν την εγκυμοσύνη αφαιρούνται χειρουργικά καθώς η πιθανότητα να μεγαλώσουν στην διάρκεια της εγκυμοσύνης και να γίνουν επώδυνα είναι μεγάλη. Τα ινοαδενώματα που εμφανίζονται σε γυναίκες >30 ετών και έχουν μεγάλο μέγεθος τα ελέγχουμε με βιοψία με κόπτουσα βελόνη (core biopsy) με πολλαπλές λήψεις ιστοτεμαχίων για να επιβεβαιώσουμε ότι δεν είναι φυλλοειδής όγκος. Η κυτταρολογική εξέταση δεν έχει ένδειξη σε τέτοια μορφώματα γιατί δεν μπορεί να διαχωρίσει το ινοαδένωμα από τον φυλλοειδή όγκο.
Η χειρουργική αφαίρεση του ινοαδενώματος γίνεται με γενική αναισθησία με μία μικρή τομή γύρω από την θηλή. Δεν αλλάζει την μορφή του μαστού και δεν αφήνει σημάδι. Τις πρώτες μέρες μετά το χειρουργείο υπάρχει μία μικρή σκληρία κάτω από την τομή η οποία όμως μετά από λίγο καιρό υποχωρεί.
Τα μικρά ινοαδενώματα μπορούν να αφαιρεθούν με μία νέα μη επεμβατική τεχνική «αναρρόφηση με την βοήθεια κενού» (Vacuum Assisted Excision Biopsy).
Τι θα πρέπει να προσέχεις
Ακόμη και εάν αποδειχθεί ότι τα μορφώματα στον μαστό σου είναι καλοήθη και δεν χρειάζονται παρακολούθηση αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσεις να κάνεις τις τακτικές προληπτικές εξετάσεις σου. Τα ινοαδενώματα του μαστού δεν αυξάνουν τον κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, μπορεί όμως να συνυπάρχουν ή να υποκρύπτουν έναν καρκίνο. Γι’ αυτό εάν νομίζεις ότι το μόρφωμα που πιάνεις στο μαστό σου χρόνια τώρα έχει αλλάξει μέγεθος ή ένα νέο μόρφωμα έχει δημιουργηθεί, να απευθυνθείς αμέσως στον ειδικό χειρουργό μαστού.
Νατάσα Παζαΐτη,
Χειρουργός Μαστού
