Τι είναι τα επινεφρίδια
Συγγραφέας Σπύρος Αυλωνίτης Γράφτηκε στις ,
Τα επινεφρίδια είναι μικροί αλλά πολύ σημαντικοί αδένες που παράγουν ορμόνες που σχετίζονται άμεσα με την απάντηση του οργανισμού στο στρες, ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση και τον μεταβολισμό. Χωρίς αυτά το σώμα δεν μπορεί να επιζήσει για πάνω από δύο εβδομάδες.
Tα επινεφρίδια είναι αδένες μικρού μεγέθους (3cm x 5cm x 1cm) και τριγωνικού σχήματος. Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει δύο επινεφρίδια τα οποία βρίσκονται στην κορυφή των νεφρών. Αποτελούνται από δύο μέρη, το εξωτερικό τμήμα (φλοιός) και το εσωτερικό τμήμα (μυελός).
Ο φλοιός παράγει σημαντικές ορμόνες (αλατοκορτικοειδή, γλυκοκορτικοειδή, ανδρογόνα) για :
- Την ισορροπία των επιπέδων υγρών και ηλεκτρολυτών
- Την ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης
- Την διαχείριση πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπιδίων
- Την διαμόρφωση των δευτερευόντων χαρακτηριστικών των 2 φύλων
Η παθολογία των επινεφριδίων
Ανάμεσα στα προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν στα επινεφρίδια, είναι και η εμφάνιση όγκων που μπορεί να έχουν καλοήθη η κακοήθη συμπεριφορά και να εκκρίνουν αυξημένες ποσότητες ορμονών.
Ένας καλοήθης η κακοήθης όγκος (αδένωμα) επινεφριδίου που δεν υπερπαράγει ορμόνες μπορεί να μην δώσει συμπτώματα στα αρχικά στάδια του και να ανακαλυφθεί τυχαία σε έναν απεικονιστικό έλεγχο (U/S, C/T) που διενεργείται στα πλαίσια ενός check up, η λόγω διερεύνησης που κάνει κάποιος για κάποια άλλο σύμπτωμα. Σε αυτή την περίπτωση οι όγκοι αυτοί ονομάζονται τυχαιώματα.
Υπάρχουν καταστάσεις (γεννετική προδιάθεση) που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης του φλοιεπινεφριδιακού καρκίνου στα επινεφρίδια, όπως είναι τα σύνδρομα:
- Li-Fraumeni
- Carney
- Beckwith-Wiedemann
- Von Hippel Lindau
- E.N
Ποια είναι τα συμπτώματα
Τα γενικά συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι:
- Κοιλιακός πόνος
- Ψηλαφητό μόρφωμα στην κοιλιακή χώρα
- Πόνος στην ράχη
- Αίσθημα πληρότητας (γεμάτη) κοιλίας
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να αφορούν και άλλες παθήσεις ή να αποτελούν «αθώα» ενοχλήματα!
Τα ειδικά συμπτώματα προέρχονται κυρίως από την επιρροή, στον οργανισμό μας, των ορμονών που υπερεκκρίνονται απο τις παθήσεις των επινεφριδίων που θα αναλυθούν παρακάτω.
Ένας όγκος επινεφριδίου, καλοήθης ή κακοήθης που υπερπαράγει ορμόνες μπορεί να δώσει συμπτώματα ανάλογα με την ορμόνη που υπερπαράγεται.
Έτσι, αν έχουμε υπερπαραγωγή των ορμονών :
Κορτιζόλης (Cortizol), θα παρουσιαστούν κυρίως :
- Ανομοιόμορφη εναπόθεση λίπους στο πρόσωπο, αυχένα, κορμό και λέπτυνση των άνω και κάτω άκρων.
- Ανάπτυξη τριχοφυΐας στο πρόσωπο, στο άνω μέρος της ράχης και στα άνω άκρα.
- Ερυθρότητα προσώπου
- Μυϊκή αδυναμία
- Υπεργλυκαιμία (αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα)
- Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
- Διαταραχές του θυμικού (ψυχικής διάθεσης)
Αλδοστερόνης (Aldosterone), θα παρουσιαστούν κυρίως :
- Αύξηση της αρτηριακής πίεσης
- Μυϊκή αδυναμία ή, και μυϊκούς σπασμούς ( κράμπες)
- Συχνοουρία
- Αυξημένο αίσθημα δίψας
Κατεχολαμίνες: Επινεφρίνη, ΝορΕπινεφρίνη (catecholamines), θα παρουσιαστούν κυρίως :
- Υψηλή αρτηριακή πίεση και υπερτασικές κρίσεις
- Κεφαλαλγία (πονοκέφαλος)
- Ξαφνική και έντονη εφίδρωση
- Καρδιακή αρρυθμία
- Τρόμος (τρέμουλο)
- Ωχρότητα
Μακροχρόνια μπορούν να προκληθούν σοβαρά καρδιοαγγειακά προβλήματα, γι’ αυτό η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι σημαντική.
Πρόδρομοι των Ανδρογόνων, Οιστρογόνων (DHEA): μπορούν να προκαλέσουν διαφορετικά συμπτώματα στους άνδρες και στις γυναίκες.
Γυναίκες:
- Αύξηση της τριχοφυϊας
- Ακμή
- Αλωπεκία (αραίωση των μαλλιών)
- Αλλαγή της χροιάς της φωνής
- Αλλαγές εμμήνου ρήσεως (περίοδος) έως και την πλήρη απουσία της
- Κολπορραγία (κολπική αιμορραγία)
- Αύξηση σωματικού βάρους
Άνδρες :
- Γυναικομαστία (ανάπτυξη στήθους)
- Μείωση της λίμπιντο (σεξουαλικότητας)
- Σεξουαλική ανικανότητα
- Τα ανδρογόνα στους άνδρες συνήθως δεν προκαλούν εμφανή συμπτώματα.
Πως γίνεται η διάγνωση
Η διάγνωση παρουσίας όγκων και συνδρόμων των επινεφριδίων βγαίνει μετά από προσεκτική λήψη ιστορικού και λεπτομερή εξέταση. Συμπληρωματικά ο ειδικός θα ζητήσει και κάποιες από τις παρακάτω εξετάσεις η όλες σταδιακά για να επιβεβαιώσει την διάγνωση.
- Εξετάσεις αίματος (γενικές και ορμονολογικές)
- Εξετάσεις ούρων
- Αξονική Τομογραφία (CT)
- Μαγνητική Τομογραφία (MRI)
- MIBG scan
- PET scan
- Βιοψία
Ποια είναι η θεραπεία
Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι παθήσεις των επινεφριδίων θεραπεύονται με την χειρουργική αφαίρεσή τους.
Η κακοήθεια των επινεφριδίων αν και επιθετική νόσος ΑΝ διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί στα αρχικά στάδια της είναι ιάσιμος .
Σπύρος Αυλωνίτης,
Γενικός χειρουργός
