Ατοπική δερματίτιδα – Έκζεμα
Συγγραφέας Ιωάννα Κοντογιωργάκη Γράφτηκε στις ,
Η ατοπική δερματίτιδα ή αλλιώς έκζεμα είναι μία πολύ συχνή, αλλεργική δερματοπάθεια, η οποία χαρακτηρίζεται από ξηροδερμία, έντονο κνησμό (φαγούρα) και οικογενειακό ιστορικό αλλεργικών παθήσεων (αλλεργική προδιάθεση). Πρόκειται για μία χρόνια νόσο, η οποία χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις.
Οι εξάρσεις σε μικρές ηλικίες οφείλονται συνήθως σε κάποια τροφή, για το λόγο αυτό βρέφη με μέτρια προς βαριά ατοπική δερματίτιδα πρέπει να ελέγχονται για τροφική αλλεργία. Σε μεγαλύτερες ηλικίες οι εξάρσεις μπορεί να οφείλονται σε ιώσεις, αλλαγές θερμοκρασίας, άγχος κ.ά.
Οι θέσεις εμφάνισης του εκζέματος ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία. Στα βρέφη, η κύρια θέση εμφάνισης είναι το πρόσωπο αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε όλο το σώμα, εκτός από την περιοχή της πάνας, ακριβώς επειδή στο σημείο αυτό υπάρχει αυξημένη υγρασία. Μετά το έτος, η τυπική κατανομή αφορά το πρόσωπο και το λαιμό, αλλά κυρίως τις περιοχές μπροστά από τους αγκώνες και πίσω από τα γόνατα.
Κατά κανόνα η ατοπική δερματίτιδα έχει καλή πρόγνωση αφού συνήθως υποχωρεί με την πάροδο της ηλικίας.
Αυτό το οποίο δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι ότι φαίνεται να αποτελεί την αιτία εμφάνισης και εξέλιξης των υπόλοιπων αλλεργικών νοσημάτων. Αυτό το δυναμικό φαινόμενο καλείται «ατοπική πορεία». Με τον όρο «ατοπική πορεία» εννοούμε τη σειρά εμφάνισης των αλλεργικών παθήσεων από τη βρεφική ηλικία μέχρι την εφηβεία και την ενήλικο ζωή. Η αρχή γίνεται συνήθως με την ατοπική δερματίτιδα, που ακολουθείται συχνά από κάποια τροφική αλλεργία (σε γάλα, αβγό, σιτηρά, ψάρι, ξηρούς καρπούς κ.α.), ενώ στη συνέχεια εμφανίζεται αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργικό βρογχικό άσθμα. Η διάγνωση θα επιβεβαιωθεί με τα θετικά αλλεργικά τεστ.
Ο λόγος που η ατοπική δερματίτιδα είναι η πάθηση από την οποία «ξεκινάνε» όλες οι αλλεργίες είναι ο εξής: η ύπαρξη ελαττωματικού φραγμού ανάμεσα στον έξω κόσμο και το εσωτερικό του σώματος. Φυσιολογικά το δέρμα μας αποτελεί έναν αδιαπέρατο φραγμό. Στους ασθενείς αυτούς όπου ο φραγμός αυτός εξ ορισμού είναι ελαττωματικός, εισχωρούν μέσω δέρματος όχι μόνο μικρόβια αλλά και αλλεργιογόνα και φαίνεται αυτό να είναι η αιτία γέννησης άλλων αλλεργικών νοσημάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα παιδιά που θα εμφανίσουν ατοπική δερματίτιδα στα πρώτα 2 χρόνια της ζωής τους, σχεδόν 1 στα 3 θα παρουσιάσει μετέπειτα άσθμα.
Γι’ αυτό το λόγο η αντιμετώπιση του εκζέματος είναι πολύ σημαντική. Η φροντίδα οφείλει να είναι καθημερινή.
Η βάση της αντιμετώπισης -όσο απλό και αν ακούγεται- είναι η ενυδάτωση. Η επαρκής και καθημερινή ενυδάτωση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για ένα υγιές δέρμα. Η ενυδάτωση οφείλει να γίνει με εξειδικευμένα προϊόντα τα οποία είναι ειδικά φτιαγμένα για αυτά τα ατοπικά δέρματα. Περιέχουν δηλαδή τα λιπίδια που λείπουν από το δέρμα των παιδιών αυτών. Επιπλέον, ο αλλεργιολόγος θα σας δώσει χρήσιμες οδηγίες σχετικά με το μπάνιο του παιδιού και τις δραστηριότητές του, τη διατροφή και το ρουχισμό, την έκθεση σε ήλιο, κρύο ή θάλασσα και πολλά άλλα.
Εφαρμόζοντας καθημερινά την ενυδάτωση, μειώνουμε τις πιθανότητες να εμφανιστεί κάποια σοβαρή έξαρση.
Εάν όμως συμβεί, τότε χρειάζεται επιπλέον τοπική αγωγή με αντιφλεγμονώδη προϊόντα. Αυτά περιλαμβάνουν τα κορτικοειδή καθώς και τους νεότερους αναστολείς της καλσινευρίνης οι οποίοι χρησιμοποιούνται τελευταία όλο και περισσότερο κυρίως για τη διατήρηση του ελέγχου της ατοπικής δερματίτιδας.
Όσο πιο επιμελής και σχολαστική είναι η περιποίηση του δέρματος με ατοπική δερματίτιδα, τόσο μειώνονται οι πιθανότητες να αναπτυχθεί στο μέλλον τροφική ή αναπνευστική αλλεργία. Επομένως το “αλλεργικό μέλλον” του παιδιού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την περιποίηση του δέρματος σε βρεφική και παιδική ηλικία.
