Αιμορροΐδες. Σύγχρονες, ανώδυνες μέθοδοι αντιμετώπισης χωρίς πόνο, χωρίς νυστέρι, με Laser ή με εργαλεία Υπερήχων- (Laser HeLP, Ligasure,THD-Hal) ή Logo
Συγγραφέας Στέφανος Ψωμάς Γράφτηκε στις ,
Τι είναι οι αιμορροΐδες
Οι αιμορροΐδες αποτελούν ημιτονοειδείς αγγειακές δομές στην περιοχή του ορθού, που βοηθούν στον έλεγχο εξόδου των κοπράνων κατά την αφόδευση.
Γίνονται παθολογικές όταν διογκώνονται ή ερεθίζονται. Στη φυσιολογική τους κατάσταση, δρουν ως προστατευτικό στρώμα που αποτελείται από αρτηριοφλεβικές διόδους και συνδετικό ιστό.
Οι αιμορροΐδες διακρίνονται σε εσωτερικές και εξωτερικές.
Συμπτώματα
Οι εσωτερικές αιμορροΐδες είναι «μαξιλάρια» που αποτελούνται από αγγειακό και συνδετικό ιστό και συνήθως εμφανίζονται με ανώδυνη ορθική αιμοραγία ενώ οι εξωτερικές αιμορροΐδες ενδέχεται να παρουσιάσουν λίγα συμπτώματα ή αν σχηματιστεί θρόμβος, υπολογίσιμο πόνο και οίδημα στην περιοχή του πρωκτού.
Αρκετοί άνθρωποι αναφέρονται εσφαλμένα σε οποιοδήποτε σύμπτωμα προκύψει γύρω από την περιοχή του ορθού και του πρωκτού ως «αιμορροΐδες» και θα πρέπει να αποκλειστούν σοβαρές αιτίες των συμπτωμάτων. Η πάθηση χαρακτηρίζεται από διαταραχή στη ροή του αίματος, και συγκεκριμένα στη φλεβική ανεπάρκεια των αιμορροϊδικών φλεβών, με αποτέλεσμα τη διόγκωση των αγγειακών πλεγμάτων, η οποία, όταν μονιμοποιείται, γίνεται παθολογική.
Οι εσωτερικές αιμορροΐδες είναι συνήθως ανώδυνες , εκτός αν συνοδεύονται και από ραγάδα στην περιοχή του δακτυλίου ή πάθουν θρόμβωση ή νέκρωση.
Τα πρώτα συμπτώματα είναι συνήθως η αιμορραγία. Ο πάσχων βλέπει αίμα στο χαρτί υγείας ή στη λεκάνη ή πάνω στα κόπρανα. Το αίμα είναι άλλοτε λίγο και άλλοτε αρκετό. Σε μεγάλες ποσότητες και για καιρό , μπορεί να προκαλέσει αναιμία και πτώση του αιματοκρίτη.
Άλλα συμπτώματα είναι ο κνησμός στην περιοχή του πρωκτού και η παρουσία βλέννης . Πόνος έντονος υπάρχει σε θρόμβωση καθώς και σε πρόπτωση των αιμορροΐδων έξω από το δακτύλιο, καθώς και σε απόστημα.
Οι ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ αιμορροΐδες συνήθως δε ματώνουν αλλά μπορούν να προκαλέσουν πόνο αν θρομβωθούν.
Οι εξωτερικές αιμορροΐδες καλύπτονται από πρωκτικό δέρμα και είναι ευπαθείς σε αλλαγές θερμοκρασίας και στο κάθισμα, συχνά δε, μετατρέπονται σε δερματικές πτυχές και ακροχορδώνες (προκαλώντας αισθητικά προβλήματα στην περιοχή , δυσχέρεια εφαρμογής εσωρούχων στις γυναίκες, δυσχέρεια στο κάθισμα κλπ).
Αιτίες
- Χρόνια δυσκοιλιότητα
- Εγκυμοσύνες
- Έλλειψη σωματικής άσκησης
- Παχυσαρκία
- Κακές διαιτητικές συνήθειες και διατροφή (δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες)
- Αύξηση ενδοκοιλιακής πίεσης (όπως σε παθολογικές καταστάσεις όγκων πυελικού εδάφους και ασκίτη)
- Χρόνιος βήχας
- Κληρονομικότητα (από μητέρα ή πατέρα)
- Γήρας
- Πρόπτωση ορθού
- Ανεπάρκεια των βαλβίδων των αιμορροϊδικών φλεβών
Επιπλοκές
Αν δεν αντιμετωπισθούν οι αιμορροΐδες , τότε δύναται να οδηγήσουν σε ορισμένες επώδυνες επιπλοκές , όπως:
- αιμορραγία
- αναιμία
- θρόμβωση
- απόστημα
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται εύκολα με την επισκόπηση της περιοχής του πρωκτού και τη δακτυλική εξέταση. Πρέπει να σημειωθεί εδώ, πως σε κάθε αιμορραγία από το ορθό , πρέπει να συνιστούμε κολονοσκόπηση και να μην το αποδίδουμε αβίαστα σε αιμορροΐδες μόνο. Διότι μπορεί να υπάρχει μια μάζα ή ένας πολύποδας στο παχύ έντερο που αυτός να αιμορραγεί και επομένως η έγκαιρη ανακάλυψη του να σώσει τη ζωή του ασθενούς.
Το υπερηχογράφημα του ορθού (διορθικό υπερηχογράφημα) είναι ένα ακόμη εργαλείο στην διάγνωση των αιμορροΐδων.
Οι ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ αιμορροΐδες διακρίνονται σε 4 βαθμούς.
Πρώτου βαθμού: δεν προπύπτουν από το ορθό
Δευτέρου βαθμού: προπύπτουν (βγαίνουν δηλαδή προς τα έξω) σε αφόδευση , προσπάθεια , σκύψιμο , βήχα κλπ. , αλλά ανατάσσονται (ξαναμπαίνουν μέσα δηλαδή) μόνες τους.
Τρίτου βαθμού: προπύπτουν αλλά δεν ανατάσσονται μόνες τους . Χρειάζονται βοήθεια με το χέρι για να ξαναμπούν.
Τετάρτου βαθμού: είναι μονίμως έξω και δημιουργούν και τα περισσότερα προβλήματα.
Πρόληψη
- απώλεια βάρους
- διατροφή με φυτικές ίνες και χωρίς πολλά λιπαρά
- άσκηση
- καταπολέμηση δυσκοιλιότητας είτε με τη διατροφή είτε τη βοήθεια υπακτικών (πχ. Γάλα μαγνησίας, Dulcolax κλπ)
- Αποφυγή άρσης βάρους και αύξησης ενδοκοιλιακής πίεσης
- λήψη επαρκούς ποσότητας νερού. Κάθε πρωί 1 με 1,5 ποτήρι νερό μόλις ξυπνησουμε, είναι από τα καλύτερα “φάρμακα”. Αυξάνει την κινητικότητα του εντέρου και ενυδατώνει τα κόπρανα
Θεραπεία αιμορροίδων
Η θεραπεία των αιμορροΐδων είναι συντηρητική ή χειρουργική. Το τι θα εφαρμοσθεί εξαρτάται από την κατάσταση των αιμορροΐδων, την ηλικία του ασθενή και τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του.
Συντηρητική αντιμετώπιση
1. Η απολίνωση αιμορροΐδων με ελαστικό δακτύλιο (περίδεση αιμορροΐδων) συνιστάται συνήθως ως θεραπεία πρώτης γραμμής σε πάσχοντες από ασθένεια βαθμού 1 έως 3 .Πρόκειται για τη διαδικασία εφαρμογής ελαστικών δακτυλίων σε εσωτερική αιμορροΐδα τουλάχιστον 1εκ πάνω από την οδοντωτή γραμμή για να ανακόπτεται η αιμάτωση. Εντός 5–7 ημερών, η αιμορροΐδα έχει ξεραθεί και αποκολλείται. Εάν ο δακτύλιος τοποθετηθεί πολύ κοντά στην οδοντωτή γραμμή, θα επέλθει έντονος πόνος αμέσως μετά την τοποθέτησή του. Τ Το αποτέλεσμα είναι καλό αλλά έχει και αρκετές υποτροπές
2. Η σκληροθεραπεία περιλαμβάνει την ενέσιμη έκχυση σκληρυντικής ουσίας, όπως της φαινόλης, στην αιμορροΐδα. Με αυτόν τον τρόπο συρρικνώνονται οι φλέβες και συστέλλονται οι αιμορροΐδες. Το ποσοστό επιτυχίας μετά από τέσσερα χρόνια θεραπείας ανέρχεται σε περίπου 70%, ποσοστό μεγαλύτερο από το ποσοστό της θεραπείας απολίνωσης με ελαστικό δακτύλιο.
3. Ηλεκτροκαυτηρίαση , υπέρυθρες ακτινοβολίες και κρυοπηξία. Συνοδεύονται από υψηλά ποσοστά επανεμφάνισης αιμορροΐδων.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Ουσιαστικά , με τη χειρουργική αντιμετώπιση δίνουμε και πιο μόνιμες και οριστικές λύσεις.
Στις χειρουργικές μεθόδους θεραπείας των αιμορροΐδων περιλαμβάνονται:
1. Η ορθοπηξία με κυκλικό αναστομωτήρα (stapler), γνωστή ως μέθοδος Logo:
Από τις αρχές της δεκαετίας του 90, έχει αναπτυχθεί μια νέα επαναστατική μέθοδος αντιμετώπισης των προχωρημένων μορφών αιμορροϊδοπάθειας, η επέμβαση για πρόπτωση και αιμορροΐδες (PPH- Procedure for Prolapse and Hemorrhoids), η κοινώς αποκαλούμενη και μέθοδος Longo, από το όνομα του εμπνευστή της, του Ιταλού χειρουργού Antonio Longo.
Οι κλασσικές μέθοδοι αιμορροϊδεκτομής που εφαρμόζονταν μέχρι σήμερα, είχαν το μειονέκτημα του σοβαρού μετεγχειρητικού πόνου λόγω της αφαίρεσης ιστού σε σημεία πολύ ευαίσθητα με πλούσιες νευρικές απολήξεις. Η επέμβαση Longo χρησιμοποιεί ένα κυκλικό συρραπτικό μηχάνημα το οποίο αφαιρεί δακτυλιοειδώς ένα τμήμα βλεννογόνου του ορθού πάνω από την «οδοντωτή γραμμή», ή την «γραμμή πόνου» όπως την ονομάζουμε.
Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η ανάταξη του προπίπτοντος αιμορροϊδικού ιστού στην κανονική ανατομική του θέση χωρίς να κοπούν καθόλου ευαίσθητες νευρικές απολήξεις και οι αιμορροΐδες συρρικνώνονται και εξαφανίζονται. Η μέθοδος εφαρμόζεται στα στάδια 1, 2, και 3 των αιμορροΐδων.
Πλεονεκτήματα της μεθόδου Logo:
Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου Logo έναντι των παλαιότερων μεθόδων (Milligan-Morgan, Ferguson) είναι:
1. Είναι επέμβαση χωρίς μετεγχειρητικό πόνο, καθώς δεν υπάρχει εξωτερικό τραύμα
2. Ο ασθενής επιστρέφει στην εργασία του και σε πλήρη φυσική δραστηριότητα από την επομένη του χειρουργείου
3. Η εντερική λειτουργία επανέρχεται άμεσα μετά το χειρουργείο και δεν υπάρχει πόνος κατά την αφόδευση
4. Δεν γίνεται καμία επέμβαση στην περιοχή του πρωκτού, αποφεύγοντας έτσι εκτός από τον μετεγχειρητικό πόνο, τις κακώσεις των σφιγκτήρων, τις μετεγχειρητικές στενώσεις του πρωκτού κ.α. σημαντικές επιπλοκές
5. Είναι «ανατομική» επέμβαση, επαναφέρει δηλαδή την ανατομία της περιοχής στην σωστή κατάσταση, διορθώνοντας την πρόπτωση.
2. Η απολίνωση των αιμορροϊδικών αρτηριών με την βοήθεια των υπερήχων, ή μέθοδος THD – HAL:
Η μέθοδος απολίνωσης των αιμορροϊδικών αρτηριών με τη χρήση υπερήχων (THD ή HAL:αποτελεί τη νεότερη θεραπεία της νόσου και εφαρμόζεται σε περιπτώσεις αιμορραγίας και αιμορροΐδων σταδίου 2 και 3. Με τη μέθοδο αυτή εντοπίζονται μέσω υπερήχου τα αιμοφόρα αγγεία των αιμορροΐδων τα οποία απολινώνονται εσωτερικά με απορροφήσιμα ράμματα και διακόπτεται η παροχή αίματος στις αιμορροΐδες, οι οποίες βαθμιαία συρρικνώνονται.
Η εγχείρηση αυτή δεν απαιτεί καμία τομή και είναι η πλέον ανώδυνη. Μετά την επέμβαση ο ασθενής νοσηλεύεται για λίγες ώρες. Τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα είναι εξαιρετικά και αφήνει ακέραιο τον σφιγκτήρα και το έντερο, συνεπώς επιπλοκές που έστω και σπάνια έχουμε με τις άλλες μεθόδους (στένωση, ακράτεια, αιμορραγία κλπ) αποφεύγονται με αυτή τη μέθοδο. Τα πολύ καλά αποτελέσματα σε συνδυασμό με την απουσία μετεγχειρητικού πόνου και επιπλοκών κάνει τη μέθοδο των υπερήχων την καλύτερη επιλογή για τη σύγχρονη θεραπεία των αιμορροΐδων.
Όμως δεν αποκλείεται να επανεμφανισθεί αιμορραγία και η μέθοδος δεν είναι πάντοτε εντελώς ανώδυνη. Η αξία της στην θεραπεία της νόσου των αιμορροΐδων δεν έχει ακόμη καθορισθεί με σαφήνεια. Τα συμπτώματα εξαφανίζονται σ’ ένα ποσοστό 90%.
3. Η ριζική χειρουργική αφαίρεση των αιμορροΐδων κατά Milligan Morgan,
που είναι αποτελεσματική αλλά επώδυνη τις πρώτες 15 ημέρες, παρά τα παυσίπονα: γίνεται σε πολύ προχωρημένες περιπτώσεις (4ου βαθμού αιμορροΐδες). Η εγχείρηση αυτή αφήνει τραυματική επιφάνεια και προκαλεί κάποιου βαθμού μετεγχειρητικό πόνο για ένα διάστημα 3-15 ημερών. Η παραλλαγή της κατά Ferguson μειώνει την έκταση της τραυματικής επιφάνειας, επιταχύνει την επούλωση και ελαττώνει τον πόνο. Η επέμβαση αυτή δεν χρησιμοποιείται πλέον από τους σύγχρονους χειρουργούς πρωκτού.
4. Μέθοδος HeLP με Laser
HeLP. Η ανώδυνη απολίνωση των αιμορροϊδων με laser.
Η μέθοδος HeLP ενδείκνυται για τη θεραπεία των αιμορροϊδων
2ου και 3ου βαθμού και πραγματοποιείται με λέιζερ, μέσω ειδικού πρωκτοσκοπίου που εξασφαλίζει εύκολη πρόσβαση στον σωλήνα
του ορθού. Η όλη διαδικασία είναι εντελώς ανώδυνη, καθώς στην άνω ή εσωτερική περιοχή του πρωκτού, δεν υπάρχει αίσθηση πόνου καθώς εκεί δεν υπάρχουν υποδοχείς πόνου.
Η στοχευμένη και σε ελεγχόμενο βάθος δράση του laser διακόπτει
(απολινώνει) την τροφοδοσία των διεσταλμένων αιμορροϊδων
οδηγώνταs στη συρρίκνωση τουs και στη στερέωση του μυϊκού
στρώματος που βρίσκεται κάτω από αυτές.
Μετά τη θεραπεία και λόγω της αιμοστατικήs δράσns του laser,
παρατηρείται μείωση τns αιμορραγίας εντός 7-14 ημερών, ενώ οι
αιμορροϊδικοί όζοι αρχίζουν να συρρικνώνονται. Αυτή η διαδικασία
συνεχίζεται για μια περίοδο που διαρκεί μέχρι και 10 εβδομάδες.
Η θεραπεία με το σύστημα HeLP πραγματοποιείται και σε εξωτερικά ιατρεία, είναι ενδοσκοπική, εντελώς ανώδυνη και σφραγίζει τις αρτηρίες που μεταφέρουν το αίμα στις αιμορροΐδες χωρίs ράμματα ή τραυματισμό ιστών.
Πως πραγματοποιείται:
Εισάγουμε ένα πρωκτοσκόπιο με τη χρήση
λιπαντικού.
Εντοπίζουμε με τον αισθητήρα του doppler τις αρτηρίες που τροφοδοτούν τουs αιμορροϊδικούς όζους.
Εφαρμόζουμε ελεγχόμενη ενέργεια laser σε κάθε κλάδο των αιμορροιδικών αρτηριών προκαλώντας συρρίκνωση και θρόμβωση της αιμορροϊδικής
αρτηρίας, σύσφιξη του βλεννογόνου και των γύρω ιστών.
Συνεχίζουμε τη θεραπεία εφαρμόζονταs ενέργεια laser στα υπόλοιπα σημεία. Μετά τη θεραπεία οι αιμορροϊδες συρρικνώνονται και σταδιακά υποχωρούν. Η αρτηριοφλεβική ροή τροποποιείται επιφέρονταs τη συρρίκνωση και απόσυρση των αιμορροδικών όζων τιs επόμενεs ημέρες.
5. Ριζική αιμορροϊδεκτομή με χρήση Laser CO2 ή Λαβίδας Υπερήχων Ligasure, Ultracision:
Αποτελεί μέθοδο ριζικής αιμορροϊδεκτομής κατά την οποία χρησιμοποιείται ειδικό χειρουργικό Laser διοξειδίου ή ψαλιδιού υπερήχων (ultracision , plasma kinetic , ligasure). Ο στόχος είναι η μη εφαρμογή νυστεριού με επακόλουθο να μην χρειάζεται ηλεκτροδιαθερμία για την αιμόσταση και έτσι αποφεύγονται βλάβες των ιστών και εγκαύματα.
Η αφαίρεση των αιμορροίδων είναι ριζική και οριστική, λύνοντας μια για πάντα το πρόβλημα του ασθενούς.
Η μετεγχειρητική πορεία είναι άριστη σε σχέση με την κλασσική αιμορροϊδεκτομή και ο μετεγχειρητικός πόνος σχεδόν ανύπαρκτος.
Αποτελεί μια σύγχρονη μέθοδο με άριστα αποτελέσματα και οριστική λύση στο πρόβλημα των αιμορροΐδων, ιδιαίτερα σε αιμορροΐδες 3ου και 4ου βαθμού.
6. Μέθοδος υπερήχων τελευταίας γενιάς Trilogy:
Η νέα γενιά TRILOGY, συνδυάζει όλα τα αποδεδειγμένα πλεονεκτήματα της μεθόδου με τους υπερήχους με την ευελιξία της ασύρματης τεχνολογίας και ουσιαστικά αποτελεί την τρίτη και πιο εξελιγμένη γενιά των υπερήχων.
Η μέθοδος θεραπεύει τα τρία κύρια συμπτώματα της νόσου των αιμορροΐδων. αιμορραγία, κνησμός, πόνος. Επίσης αποκαθιστά την πρόπτωση των αιμορροΐδων έξω από τον πρωκτό και ελαχιστοποιεί τον πόνο. Ακόμη δεν προκαλεί εκτομή ή ακρωτηριασμό των ιστών, αλλά ούτε και πληγή.
Οι ασθενείς έχουν γρήγορη ανάρρωση και επιστροφή στην εργασία και στις καθημερινές δραστηριότητες άμεσα. Η μέθοδος TRILOGY εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2014.
7. Η αιμορροϊδοπηξία HemorPex System, γνωστή και ως HPS.
Αποτελεί μια επίσης τελευταία, σύγχρονη μέθοδο που χρησιμοποιεί τελευταίας τεχνολογίας ειδικό μηχάνημα με το οποίο ανιχνεύεται και απολινώνεται το αγγείο που προκαλεί την αιμορροΐδα.
Σαν συμπέρασμα…
Ο έμπειρος χειρουργός θα αποφασίσει ποια μέθοδος είναι η πιο κατάλληλη για τον ασθενή του, λαμβάνοντας υπόψη το είδος των αιμορροίδων, το βαθμό, τα συμπτώματα και τα συνοδά προβλήματα των αιμορροίδων, τη χρονιότητα, συνοδές παθήσεις της ορθοπρωκτικής χώρας , την ηλικία και ενδεχομένως άλλα προβλήματα υγείας του ασθενή, κλπ . και θα τα συζητήσει μαζί του αναλυτικά.
Δρ. Στέφανος Ψωμάς,
Χειρουργός.
